uchinchidan,
kichik biznes su b y ek tlarin in g
y ang iliklarni
tezkorlik bilan o ‘zlashtira olish salohiyati ularga innovatsiyalarni
tijoratlashtirishdan yuqori darom ad olish im koniyatini beradi;
to‘rtinchidan,
kichik biznes subyektlari faoliyatiga boshqa
ruvning innovatsion texnologiyalari joriy etilishi u lar to m on id an
ishlab chiqarilayotgan m ahsulotlar ta n n arh in i kam aytirish, tovar
va xizm atlar nom enklaturasini oshirish, yangi tovarlar turlarining
sotish hajmlarini kengaytirish ham da m ahsulot sotishning istiqbolli
bozorlarini o 'zlashtirish hisobiga ularning
eksport salohiyati va
raqobatbardoshligini oshiradi.
M am lakatim izda innovatsiya faoliyatini rivojlantirish uchun
ilmiy, m e ’yoriy-huquqiy asoslar mavjud va kadrlar salohiyati
ancha yuqori darajada. Biroq, m azkur salohiyatdan samarali foyda
lanish ko'rsatkichi talab darajasida emas. Faoliyat k o ‘rsatayotgan
222 ta ilm iy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik m uassasalarining
8,5 foizigina innovatsiya faoliyati bilan shug‘ullanadi. Intellektual
m ulk o b yek tlarid an foydalanish darajasi ham n isb atan past.
M asalan, 2010-yilda kichik biznes subyektlari to m o n id an 78 ta
patent olingan, xalos (11.1.1-jadval).
Respublikamizda innovatsiya m uhitining bugungi ahvoli qisqa
m uddatlarda kichik biznes innovatsion faoliyatini rivojlantirishning
yuqori darajasiga erishish im konini berm aydi. Shu bois, uni
rivojlantirish davlat tom onidan m azkur yo‘nalishdagi aniq chora -
tadbirlarni belgilashni taqozo etadi. Bu b orada asosiy e ’tibor
avvalambor, quyidagilarga qaratilishi lozim:
— kichik biznesning ilmiy-texnikaviy axborotdan foydalanish,
innovatsion loyihalarni ishlab chiqarishga joriy
etishdagi yuqori
transaksion harajatlarini kam aytirish;
— kichik korxonalar uchun yangi texnologiyalami sinovdan o'tka-
zish va ularni jalb etishdagi yuqori tavakkalchiliklami bartaraf etish;
— innovatsion ishlanm alar va ulam i joriy qilish uchu n o ‘z
resurslarini taklif qiluvchi moliyaviy va investisiya institutlari bozori
tashkil etilishini rag'batlantirish;
— yirik korxonalarning kichik biznes subyektlari innovatsion
loyihalarini hissador tashkilot sifatida ulushli m oliyalashtirishdan
oladigan m anfaatdorligini oshirish;
0 ‘zbekiston Respublikasining fan-texnologiyalar va innovatsiya
salohiyatining asosiy indikatorlari
№
Innovasion saloliiyat
ko'rsatkichlari
2005
yil
2006
yil
2007
yil
2008
yil
2009
yil
2010
yil
1
.
Ilmiy-tadqiqot vatajriba-
konstruktorlik muassasalari soni
152
169
171
183
222
222
1.1.
Tajriba-konstruktorlik
tashkilotlar! soni
9
11
13
14
19
19
1.2.
Innovasion markazlar soni
5
5
6
7
9
13
2.
Innovasion
loyihalarni amalga
oshirish uchun ajratilgan
moliyaviy m ablag'lar
dinamikasi, o'tgan yilga
nisbatan % hisobida
114,7 118.1
122,3 134,1 196,2 136,3
2.1
Innovasiya ilmiy-texnika
daslrlari soni
185
197
179
194
171
221
3.
Ilm iy-tadqiqotchilikva tajriba-
konstruktorlik ishlari bilan
shug'ullanayotgan ilmiy
xodimlar soni
17989 20189 22403 24189 26145 26367
3.1.
Fan doktorlari soni
2104
2212
2311
2590
2721
2989
3.2.
Fan nomzodlari soni
8109
8403
8629
8760 9231
9301
4.
Bajarilayotgan
davlat ilmiy-
texnika dasturlari soni
1522
1612
1577
1789
1217
1264
5.
Davlat ilmiy-texnika dastur-
larigaajratilgan byudjet mab-
lag'lari dinamikasi, o'tgan
yilga nisbatan % hisobida
112,3
119,6 126,9 135,6 180,5 137,7
6.
Kichikbiznes subyektlari
tomonidan olingan
patentlar soni
42
53
47
51
69
78
M anba: Indikatori nauki, tex n o lo g iy i
innovatsionnoy deyatelnosti
Respubliki Uzbekistan. Komitet po koordinasii razvitiya nauki i texnologiy pri
K abinete M inistrov Respubliki U zbekistan. Statisticheskiy sbornik. — Т.:
Izd-vo «Fan va texnologiya», 2010. — S. 122.
— fa n -ta ’lim -ishlab chiqarish integratsiyasi sam aradorligini
oshirish va ularni o 'z a ro bog'laydigan innovatsion vositachilar
tarm og'ini rivojlantirish va h.k.
Kichik biznes subyektlari mahsulotlarini jah o n bozorlariga olib
chiqish va xalqaro bozorlar standartlariga moslashtirish orqali ularni
tashqi iqtisodiy faoliyat jarayonlariga keng jalb etish, zam onaviy
axborot texnologiyalari yutuqlaridan foydalanilgan holda kichik
biznesni m a ’lum otlar bilan ta ’m inlash
sifatini oshirish ham da
innovatsion m arketing tadqiqotlarini olib borish kabi uslubiy
y o rd am lar k o 'rsa tish d a kich ik biznes in n o v atsio n faoliyatini
rivojlantirishga ko'm aklashuvchi infratuzilm alar faoliyatini tubdan
isloh qilish lozim. Xizmat ko'rsatuvchi infratuzilmalar kichik biznes
subyektlarining o 'sib borayotgan talab va ehtiy ojlarin i to 'liq
qondirish orqali ularning innovatsion faoliyatini rivojlantirishni
rag'batlantirishda etakchi kuchga aylanishi zarur.
Innovasion iqtisodiy rivojlanish yo'liga o'tishda kichik va xususiy
tadbirkorlikning rolini oshirish quyidagi yo'nalishlar orqali amalga
oshirilishi maqsadga muvofiq:
— ishlab chiqarishda innovatsiya va nanotexnologiyalam i
qo'llash;
— m uqobil energiya turlaridan foydalanish, ayniqsa quyosh
energiyasidan foydalanish;
— farm akologiya va farm asevtika sohasi salohiyatidan foyda
lanish;
— ishlab chiqarishda biotexnologiyalarni q o ’llash;
— kam suv talab qiladigan texnologiyalam i
ishlab chiqish va
amaliyotga joriy qilish;
— qishloq xo'jaligi ekinlari yangi serhosil navlarini, m ahsuldor
chorva m ollari turlarini yaratish;
— sanoat va m aishiy chiqindilarni qayta ishlash va h.k.
Agarda biz zam onaviy, ilg 'o r va tejam kor texologiyalardan
fo y d alan ish g a h am d a to v a rla m in g yuqori sifati va is te ’m ol
xususiyatlarini ta ’minlashga xizm at qiladigan innovatsion texnika
va texnologiyalami yaratish tizim ini joriy etsak, bu sohaga yoshlami
jalb qilgan holda, aholim izning ichki ehtiyojlarini ta ’m inlash bilan
bifgalikda, eksport qilishga xizm at qiladigan raqobatbardosh,
sifatli
mahsulotlarni ishlab chiqarishni yanada ko'chaytirishga erishishimiz
mumkin.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarini innovatsion
asosda rivo jlantirishd a q u yidagilarni hisobga olish m aqsadga
muvofiqdir:
Do'stlaringiz bilan baham: 
