Geometriya fanini o‘tishda elektron doskaning beqiyos o‘rni

GEOMETRIYA FANINI O‘TISHDA ELEKTRON DOSKANING BEQIYOS O‘RNI
Ta’lim tizimida yuqori samaradorlikka erishish uchun o‘quv qurollarining va o‘quv sharoitlarining optimal holatda bo‘lishi muhim shartlardan biri hisoblanadi. Shu sababli ko‘rgazmali axborot vositalarining dars jarayonida qo‘llanishi o‘quvchilarning darsni puxta o‘zlashtirishlari uchun imkoniatlarni oshiradi. Shuningdek, bugungi o‘qituvchi o‘quvchilarga sifatli ta’lim berishni istasa, turli usul va vositalar bilan birga zamonaviy, ilg‘or texnologiyalar bilan ham ta’minlangan bo‘lishi darkor. Bizga ma’lumki, bugungi kunda dars jarayonida turli xil multimedia vositalaridan foydalanib kelinyapdi. Ular dars jarayoni samaradorligini oshirish bilan bir qatorda o‘quvchiga darsni soddaroq va tezroq tushuntirish imkoniyatini beradi. Bunga qo‘limizdagi uyali telefonlar misolida ham sodda javob olishimiz mumkin. Oddiy, tugmali telefonlarning ishlash jarayoni bilan sensorli telefonlarning ishlash protsesi orasida qancha tafovut bor. Ulardan eng muhimi-bu vaqtdan yutish ko‘rsatkichi va bir vaqtning o‘zida bir necha funksiyalar bilan ishlash imkoniyatlaridir. Bu borada sensorli telefonlar bir muncha ustunlikka egadirlar. Huddi shuningdek, o‘qitish jarayonida ham yuqori samaradorlikka erishish uchun interaktiv doskaning o‘rni kattadir. Ulardagi xilma-xillik, ishlash xarakteristikasi hamda dars jarayonini samarali tashkil etishdagi imkoniyatlari juda yuqori.
Interaktiv-elektron doskaning bir necha afzalliklari mavjud:
1. Doskaga doimgidek bo‘rdan foydalanish o‘rniga ruchkadan foydalanish mumkin bo‘ladi;
2. Biror-bir ob’ektni tushuntirish uchun yon tomonga o‘tib turish shart emas. Bu ayniqsa, geometrik tasvirlar uchun o‘ta muhimdir;
3. Ushbu sensorli doskalardagi tasvirlarni boshqarish imkoniyatlari mavjud;
4. Shu vaqtgacha foydalanib kelinayotgan proyektorlar bilan ishlashda kelib chqadigan ayrim noqlayliklar electron doskada mavjud emas. Ya’ni proyektorni ishga tushirishda kabellarni ulashga ketadigan vaqt tejaladi. Tasvirlarni doskaga moslash uchun proyektorlar ancha vaqt isrof qiladi. Bu holatlar ham electron doska uchun begonadir;
5. Internetga ulanib har qanday resurslardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri foydalanish mumkin. Boshqa manzil bilan ham, bir vaqtning o‘zida muloqot qilish ham mumkin. Matematikada slayd usulidan ham foydalansa ham bo‘ladi. Geometrik figuralarni tushuntirishda fazoviy usullardan ham foydalanish orqali o‘quvchilar tasavvurini oshirish mumkin.
Biz elektron doskaning bir necha afzalliklarini sanab o‘tdik. Bizga ko‘proq o‘quvchilarning tasavvurlarini boyitish uchun xizmat qiladigan ushbu doskalarning geometrik shakl va jismlarni kesim bo‘ylab, ost va ust tomonlardan ko‘rinishlarini qisqa vaqt ichida ko‘rsata olishi ahamiyatlidir. Aksaryat o‘rtacha o‘qiydigan o‘quvchilarning ko‘pchiligi geometriya kursining “Stereometriya” bo‘limida juda katta qiyinchilikka duch keladi. Fazoviy uch o‘lchovli geometriya bo‘limida o‘rganiladigan jismlarning shakllari va ularning chiziqli o‘lchovlarini o‘z tafakkurida jonlantirish o‘quvchiga og‘ir tuyuladi. Ana shunday vaziyatda elektron doska eng kerakli vositaga aylanadi.
Mulohazalarimizning oddiy isboti sifatida eng sodda geometrik jism bo‘lgan kubni misol qilib tushuntirib berishimiz mumkin. Faraz qilaylik, bizga biror-bir kubning to‘la sirtini topish vazifa qilib berilgan bo‘lsin. Kubning qirrasini uch birlik deb olaylik. O‘quvchi kub va uning to‘la sirti haqida boshlang‘ich tushuncha olish uchun unga qirqim beramiz. Quyida uning qirqimi ushbu tasvirni oladi:

Uni yanada soddalashtirsak,

ko‘rinishga ega bo‘ladi. Endi bu oddiy tomonlari: 6 va 9 ga teng to‘g‘ri burchakli to‘rtburchakka aylanib qoldi. Buni hisoblash o‘quvchiga ortiqcha qiyinchilik tug‘dirmaydi:
6*9=54 kvadrat birlik.
Oddiy geometrik jismni hisoblash uchun bir necha bosqichli amalni bajardik. Elektron doskada esa bu jarayon bir muncha vaqt va kuchni tejaydi.
Xulosa qiladigan bo‘lsak, elektron doskalarning ta’lim jarayoniga kirib kelishi faqat va faqat ish unumdorligining oshishiga sabab bo‘ladi. Bu dars jarayoniga qo‘shimcha intriga ham bag‘ishlaydi. Ya’ni o‘quvchilarning geometriya va boshqa fanlarga bo‘lgan ishtiyoqini yanada oshiradi.