Yuz. To‘G‘RI To‘rtburchak va kvadrat yuzi formulalari



Download 1,27 Mb.
Sana29.12.2021
Hajmi1,27 Mb.
#78059
Bog'liq
YUZ haqida tushuncha5-sinf

Matematika fani o’qituvchisi Zulxumor Boltaboyevaning 5- sinflarda “Yuz. To‘g‘ri to‘rtburchak va kvadrat yuzi formulalari.”mavzusida ochiq dars ishlanmasi

Quyidagi rasmda tasvirlangan devorlar nechta kvadratcha shaklidagi plitkalar bilan qoplangan?

  • Quyidagi rasmda tasvirlangan devorlar nechta kvadratcha shaklidagi plitkalar bilan qoplangan?

Yuz haqida tushuncha

  • Ko‘pgina amaliy masalalarda biror yer maydoni, devor, pol yuzini o‘lchashga to‘g‘ri keladi. Bunday hollarda oldin yuz o‘lchov birligini tanlash lozim bo‘ladi.
  • Yuz o‘lchov birligi sifatida tomoni uzunlik birligiga teng bo‘lgan kvadrat olinadi. Masalan, agar tomoni 1 m ga teng kvadrat olinsa, yuz o‘lchov birligi 1 m2 (1 kvadrat metr) bo‘ladi. Agar tomoni 1 sm ga teng bo‘lgan kvadrat tanlansa, yuz o‘lchov birligi 1 sm2 (1 kvadrat santimetr) bo‘ladi.

Buni yodda tuting!

Masalan, 1- rasmda tasvirlangan birinchi shakl – yuzi 1 sm2 ga teng bo‘lgan 6 ta, ikkinchi shakl esa 8 ta kvadratlardan iborat. Demak, ularning yuzi mos ravishda 6 sm2 va 8 sm2

  • Masalan, 1- rasmda tasvirlangan birinchi shakl – yuzi 1 sm2 ga teng bo‘lgan 6 ta, ikkinchi shakl esa 8 ta kvadratlardan iborat. Demak, ularning yuzi mos ravishda 6 sm2 va 8 sm2
  • ga teng bo‘ladi

To‘g‘ri to‘rtburchak yuzi

  • Bo‘yi 3 sm, eni 6 sm bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtburchakni qaraylik. Bu to‘g‘ri to‘rtburchak 6 · 3 = 18 ta birlik kvadratlardan tashkil topgan (2- rasm). Demak, uning yuzi 18 sm2 ga teng. Agar to‘g‘ri to‘rtburchak yuzini – S, bo‘yini – a, enini esa – b harflari bilan belgilasak,
  • S = ab

    ko‘rinishidagi to‘g‘ri to‘rtburchak yuzini hisoblash formulasiga ega bo‘lamiz.

To‘g‘ri to‘rtburchak yuzini topish uchun uning bo‘yini eniga ko‘paytirish kerak. Ma’lumki, kvadrat tomonlari teng bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtbur chakdir. 3- rasmda tasvirlangan kvadratning tomoni 5 sm ga teng. U 5·5=25 ta birlik kvadratdan iborat.

  • To‘g‘ri to‘rtburchak yuzini topish uchun uning bo‘yini eniga ko‘paytirish kerak. Ma’lumki, kvadrat tomonlari teng bo‘lgan to‘g‘ri to‘rtbur chakdir. 3- rasmda tasvirlangan kvadratning tomoni 5 sm ga teng. U 5·5=25 ta birlik kvadratdan iborat.
  • Demak, uning yuzi 25 sm2 ga teng. Kvadrat tomonlarini a deb belgilasak, kvadratning yuzi S=a·а formula bilan ifodalanadi.

Birining ustiga ikkinchisi qo‘yilganda ustma-ust tushadigan shakllar teng shakllar deb ataladi. Teng shakllarning yuzi ham teng bo‘ladi.

  • Birining ustiga ikkinchisi qo‘yilganda ustma-ust tushadigan shakllar teng shakllar deb ataladi. Teng shakllarning yuzi ham teng bo‘ladi.

Savollarga javob bering!

  • 1. Yuz o‘lchov birligi sifatida nima olinadi?
  • 2. Shaklning yuzi deganda nima tushuniladi?
  • 3. To‘g‘ri to‘rtburchak yuzini topish formulasini yozing.
  • 4. Qanday shakllar teng deyiladi?
  • 5. Teng shakllar yuzi haqida nima deyish mumkin?
  • 6. Bo‘laklari yuziga ko‘ra butun shakl yuzi qanday topiladi?

465. Bitta kichkina kvadratchaning yuzi 1 s m2

  • 465. Bitta kichkina kvadratchaning yuzi 1 s m2
  • ga teng ekanligi ma’lum bo‘lsa, 6- rasmdagi shakllarning yuzini va perimetrini ayting.

466. To‘g‘ri to‘rtburchak yuzini hisoblash formulasidan foydalanib, uning yuzini toping.

  • 466. To‘g‘ri to‘rtburchak yuzini hisoblash formulasidan foydalanib, uning yuzini toping.
  • a) a= 5 m, b= 3 m; b) a= 4 dm, b= 360 sm;

    d) a= 12 sm, b= 43 sm; e) a= 12 m, b= 56 dm.

    Ko‘rsatma: Hisoblashdan oldin berilganlarni bir xil o‘lchov birligiga o‘tkazing.


467. S = a· b formulaga ko‘ra jadvalni to‘ldiring:
Download 1,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish