Yurak yetishmovchiligi miokard qisqarish qobiliyatining zaiflashuvi va katta yoki kichik qon aylanishi doirasida dimlanish hodisalari tomonidan chaqirilgan o’tkir yoki surunkali holat

Surunkali yurak yetishmovchiligi alomatlari
Surunkali yurak yetishmovchiligining dastlabki bosqichlari chap va o’ng qorincha, chap va o’ng bo’lmacha turlarda rivojlanishi mumkin. Aortal porok, mitral klapan yetishmovchiligi, arterial gipertenziya, koronar yetishmovchilikda kichik qon aylanishi doirasi tomirlarida dimlanish va surunkali chap qorincha yetishmovchiligi rivojlanadi. Bu o’pkada tomir va gaz almashinuvi o’zgarishlari bilan tavsiflanadi. Hansirash, bo’g’ilishlar (odatda tunda), sianoz, yurak urishi xurujlari, yo’tal (quruq, ba’zida qon ajralishi bilan), tez charchash kuzatiladi.
Kichik qon aylanish doirasida yanada jiddiyroq dimlanish hodisalari mitral klapan stenozi bo’lgan bemorlarda surunkali chap bo’lmacha yetishmovchiligida kuzatiladi. Hansirash, sianoz, yo’tal, qon yo’talish kuzatiladi. Kichik doira tomirlarida uzoq muddatli venoz dimlanishda o’pka va tomirlar sklerozlanishi rivojlanadi. Kichkina qon aylanish doirasida qon aylanishi uchun qo’shimcha — o’pka to’sig’i hosil bo’ladi. O’pka arteriyasi tizimida yuqori bosim o’ng qorinchaga tushadigan yukni oshirib, uning yetishmovchiligiga olib keladi.
O’ng qorinchaning shikastlanishida (o’ng qorincha yetishmovchiligi) dimlanish hodisalari katta qon aylanish doirasida rivojlanadi. O’ng qorincha yetishmovchiligi mitral yurak poroklari, pnevmoskleroz, o’pka emfizemasiga hamrohlik qilishi mumkin. Qovurg’alar (o’ng taraf) ostidagi og’riqlar, shishlar paydo bo’lishi, diurezning kamayishi, qorinning kattalashishi, harakatlar bajarishda hansirashdan shikoyatlar paydo bo’ladi. Sianoz (ba’zan sarg’ish-ko’k tusli), astsit rivojlanadi, bo’yin va periferik venalar bo’rtib qoladi, jigar o’lchami kattalashadi.
Yurakni faqat bitta qismining funktsional yetishmovchiligi uzoq vaqt davomida alohida saqlanib tura olmaydi va oxir-oqibat kichik va katta qon aylanish doiralarida venoz dimlanishli total surunkali yurak yetishmovchiligi rivojlanadi. Bundan tashqari, surunkali yurak yetishmovchiligining rivojlanishi yurak mushagining shikastlanishida ham qayd qilinadi: miokardit, kardiomiopatiya, yurak ishemik kasalligi, intoksikatsiyalarda.