Yuk va tijorat ishlarini boshqarish

3-laboratoriya ishi


Yuklarning yagona tarif-statistik nomeklaturasi bo‘yicha kodini aniqlash va tahlil qilish, minimal vazn normasini aniqlash


Laboratoriya ishini bajarishdan maqsad: Talabalarda yuklarning yagona tarif-statistik nomenklaturasi bo‘yicha kodini aniqlashni va tahlil qilish va ЕТСНГ kodi bo‘yicha universal vagonlarga yuklashning tonnalardagi minimal vazn normasini aniqlashni va tahlil qilishni o‘rgatish, hamda bilim va ko‘nikmalarini shakllantirish.
Temir yo‘l transportida ichki qatnovlarda yuklarni tashishda, yuklarning yagona tarif-statistik nomenklaturasiga (yedinaya tarifno-statisticheskaya nomenklatura gruzov, quyida ЕТСНГ deb yuritiladi) [10] muvofiq barcha yuklar kodlanadi. ЕТСНГ bo‘yicha yuklarni ro‘yxati temir yo‘l transportida tashish qoidalari va tariflar To‘plami №407 [10] da (quyida №407-To‘plam deb yuritiladi) keltirilgan. ЕТСНГ bo‘yicha yuklarni tarif turkumini belgilash, minimal vazn normasini va yuk tashish kira haqlarini hamda yig‘imlarni aniqlash uchun xizmat qiladi. ЕТСНГ bo‘yicha barcha yuklar 12 ta bo‘limga, 75 ta tarif guruhiga kiritilgan. Shundan – 7 ta guruh qishloq xo‘jalik ishlab chiqarish mahsulotlarini va 68 ta guruh sanoat mahsulotlarini tashkil qiladilar (ЕТСНГ rasmiy nashr bo‘lganligi uchun, yuklarning nomlari o‘zbek tiliga tarjima qilinmadi).
ЕТСНГ bo‘yicha barcha yuklarga olti raqamli kod berilgan bo‘lib, uning:
- birinchi ikkita raqam – yukning tarif guruhini;
- uchinchi raqam – tarif guruhidagi yuk pozitsiyasi nomerini;
- to‘rtinchi va beshinchi raqamlar – tarif pozitsiyasidagi yuk nomerini;
- oltinchi raqam nazorat sonini bildiradi.
Nazorat soni yuklarning kodlarini halaqitlardan himoyalash uchun xizmat qiladi.
ЕТСНГ bo‘yicha barcha yuklar aniq, lo‘nda va qisqa nomlangan bo‘lib, bitta, ikkita yoki ko‘pi bilan to‘rtta, beshta so‘z bilan ifodalanadi. Masalan:
- Пшеница;
- Антрацит;