Yuk va tijorat ishlarini boshqarish

2.1-rasm. Салар stansiyasi kodini tuzilishi


2) Салар stansiyasi kodini himoyalovchi nazorat sonini tekshirish:
7 2 0 9
×
1 2 3 4
7 4 0 36
- ko‘paytma natijalarini bir biriga qo‘shamiz, 7 + 4 + 0 + 36 = 47;
- yig‘indini 11 ga bo‘lamiz, 47 : 11 = 4 (3);
- bo‘lish natijasidan keyingi qoldiq – 3, kodni himoyalovchi nazorat soni hisoblanadi.
Салар stansiyasini halaqitdan himoyalovchi kodi – 720903.


2.2-misol. Воркута stansiyasini kodini himoyalovchi nazorat soni tekshirilsin.
Yechish: № 4 Tarif qo‘llanmasining 2-kitobini, I bo‘limini “Temir yo‘l stansiyalarning alfavit ro‘yxati” dan yoki “ТР №4 Книга 2” faylidan Воркута stansiyasi kodini qidirib topamiz va yozib olamiz.
Воркута stansiyasi, kodi – 28950 (himoya belgisi bilan 289503);
Воркута stansiyasi kodini himoyalovchi nazorat sonini tekshirish:
2 8 9 5
×
1 2 3 4
2 16 27 20
- ko‘paytma natijalarini bir-biriga qo‘shamiz, 2 + 16 + 27 + 20 = 65;
- yig‘indini 11 ga bo‘lamiz, 65 : 11 = 5 (10).
Bunday holatlarda stansiya kodining sonlarini surilgan qator 3 4 5 6 ga ko‘paytiramiz,


2 8 9 5
×
3 4 5 6
6 32 45 30
6 + 32 + 45 + 30 = 113; 113 : 11 = 10 (3)
Воркута stansiyasini halaqitdan himoyalovchi kodi – 289503.

Har bir talaba guruh jurnalidagi familiyasi, ismi va sharifining tartib raqamiga muvofiq 1.2-jadvaldagi variantlar bo‘yicha temir yo‘l stansiyalari kodlarini tahlil qiladi va kodini himoyalovchi nazorat sonini tekshiradi.