Ю. И. АҲмадалиев

Детопонимизация – географик номнинг турдош отга, топонимнинг 
аппелятивга айланиши: апельсин – appelsien “хитой олмаси”, қобули шўрва 
(Афғонистоннинг пойтахти Қобул шаҳри номидан), кофе – Африкадаги 
Эфиопия мамлакатининг Каффа вилояти номидан; уни араблар қаҳва 
дейишган, тюль – Франциянинг Тюль шаҳри номидан, фужер – Франциянинг 
шиша идишлар ясаладиган шаҳри номидан. 
Деэтнонимизация – уруғ-қабила ёки эл-элат номининг бошқа 
туркумдаги атоқли отга – топонимга ёки турдош отга айланиши: арабеска – 
меъморлик санъатида нақш тури (араб халқи номидан), республикамиздаги 
Сарой деган қишлоқлар ва бошқа объектлар “қаср” маъносидаги сарой 
сўзидан кўра кўпроқ сарой қабиласи номи билан аталган.  

---

129 
Зооним (юнонча zoo – ҳайвон) – атоқли отнинг бир тури, 
ҳайвонларнинг, жумладан уй ҳайвони, тажриба остидаги ҳайвон ёки ёввойи 
ҳайвоннинг атоқли оти, номи, лақаби жой номларига ҳам айланиши мумкин: 
Бўлон, Бўриқум, Лайлакуя, Отхона, Тувадоқ ва бошқа жой номлари учрайди. 
Булар зоотопонимлардир. 
Индикатор, индикатор – термин, даракчи термин (лотинча indicator – 
кўрсаткич) – топоним таркибида учрайдиган ва унинг турини кўрсатиб 
турадиган термин: тоғ, чўл, дарё, қишлоқ, қудуқ, жар ва бошқалар. Қоратоғ, 
Оқтепа, Сирдарё, Қудуқлик, Оқжар, Чўли Юнус ва бошқалар. 
Лимноним – (юнонча limne – кўл) – гидронимнинг бир тури, кўл, сув 
омбори, ҳовузнинг атоқли оти: Қўлиқуббон, Каркидон сув омбори, 
Сассиқҳовуз. 
Макротопоним – маълум ва машҳур бўлган йирик табиий географик 
объектнинг атоқли оти: материклар, қитъалар, океанлар, энг катта 
текисликлар, тоғлар, табиий географик ўлкалар номлари: Африка, Европа, 
Турон пасттекислиги, Олой.