Yosh tarixshunoslar

Uyga vazifa berish

O’quvchilarni baholash

Sana:

Mavzu: Fransiyaning ichki siyosati

Mashg’ulot maqsadi: O’quvchilarda Fransiyaning ichki siyosati mavzusidan yangi bilimlar berish
Respublika hukumati ichki siyosatda bir lika ichki siyosati qator muliim tadbirlami amalga oshirdi.

Chunonchi, 1881—1882-yillarda ta’lim to‘g‘risida qonunlar qabul qilindi. Unga ko‘ra maktab cherkovdan ajratildi. Ta’limning dunyoviyligi ta’minlandi. 13 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun majburiy bepul ta’lim joriy etildi. Maktablarda ta’­lim maxsus davlat dasturlari asosida olib boriladigan bo‘ldi.

Oliy pedagogik bilim yurtlarida o‘qituvchi kadrlar tayyorlash yo‘lga qo‘yildi. Majburiy ta’lim dasturida o‘g‘il bolalar uchun gimnastika predmeti majburiy deb belgilandi. Bundan o‘smirlami bo‘lajak harbiy xizmatga jismonan yetuk qilib tayyorlash maqsadi ko‘zda tutilgan edi. Qiz bolalar uchun litseylar ochildi. Maxsus oliy o‘quv yurtlarida ayol o‘qituvchilar ham tayyorlana boshlandi. 1884-yilda kasaba uyushmalarining erkin faoliyatiga hamda ish tashlashga ruxsat etuvchi qonun qabul qilindi. Ishchilar o‘z kasaba uyushmalari va mehnat birjalarini tuzdi. Bu birjalar ishsizlar haqida, ulaming turmushi haqida g‘amxo‘rlik qila boshladi Munitsipal kengashlarga o‘z merlarini saylash huquqi berildi. Bungacha ular markaziy hokimiyat tomonidan tayinlanar edi. Mamlakatda respublikani mustahkamlash tobora chuqur qaror topa bordi. 1876-yilgi Senatga bo‘lgan saylovlarda respublikachilar qo‘li baland keldi. Bungacha davlatni boshqargan monarxiya tarafdori bo‘lgan prezident Mak-Magon iste’fo berishga majbur bo‘ldi.

Siyosiy ahvol Mamlakatda ichki siyosiy hayotning o‘ziga xos bir xususiyati, — bu ko‘ppartiyaviylik- ning qaror topganligi bo‘ldi. Ulaming icliida radikallar, sotsialistlar va respublikachilar partiyalari yetakchi nufuzga ega edi.

1894-yillarda Fransiya siyosiy hayotida, ayni paytda, demokratiyaga qarshi kuclilar ta’siri ham o‘sib bordi. Chunonclii, mamlakatda millatchilik, shovinizm g‘oyalari keng tarqala boshladi. Bu g‘oyalar tarafdorlari qudratli qo‘shingina Elzas va Lotaringiyani qaytarib olishi mumkinligiga ishonar edi. Fransiya ichki siyosiy hayotida anarxistlar va monarxiyachilar faoliyati ham kuchaydi. Ulaming maqsadi — mavjud tuzumni ag‘darish edi. Bu maqsadga erishish uchun anarxistlar kurashning terror usulini qo‘lladi. Chunonchi, ular 1893-yilda parlament binosiga bomba tashladi. Buning oqibatida 80 kislii yarador bo‘ldi.

1894-yilda hatto mamlakat Prezidenti Sadi Kamo ham o‘ldi- rildi. Fransiya kontrrazvedkasi mamlakat harbiy kuchlari haqida josus tomonidan Germaniyaga maxfiy ma’lumotlar yetkazib berilayotganligini aniqladi.

Maxsus xizmat bu masalada Fransiya qo‘shini Bosh shtabida xizmat qiluvchi yahudiy millatiga mansub kapitan A. Dreyfusdan shubha qila boshladi. Tez orada u josuslikda ayblanib jinoiy javob- garlikka tortildi. Aslida A. Dreyfus josus emas edi. Biroq, soxta hujjatlar va soxta guvohlar yordamida uning ,,josus“ligi fosh etildi. Harbiy sud uni umrbod surgun jazosiga hukm qildi.

Siyosiy reaksiya „Dreyfus ishi“dan mamlakatda demokra­tiyaga qarshi tashviqotni kuchaytirish, millatchilik, shovinistik kayfiyatlami yanada avj oldirish uchun foydalandi.

Mamlakatda ADreyfusning josus emasligiga, hali haqiqiy jo­sus fosh etilmaganligiga ishonuvchilar bor edi. Ular haqiqiy jo- susni fosh etish uchun teksliiruvni davom ettirdi. Va nihoyat, haqi­qiy josus aniqlandi. U Bosh shtab mayori Estergazi bo‘lib cliiqdi.