Yorug‘likning spontan kombinatsion sochilishi

I_k.s.= I₀ (11)
bog‘liqligini, sochilgan yorug‘likning qutbsizlanish darajasini va hokazo xarakteristikalarini o‘rganish katta ahamiyatga ega. Bu formulada I₀ -uyg‘otuvchi nur intensivligi, ^/- sochilgan kvant chastotasi(^/=2^/), -boshqa parametrlarga bog‘liq koeffitsiyent. Bu yerda bizni yo‘ldoshlar paydo bo‘lishi bilan bog‘liq mulohazalar ko‘proq qiziqtiradi. Agar sochilish matritsasi formulasini diqqat bilan tahlil qilsak, bu masala ham oydinlashadi.
M= (12)
Bu yerda m-elektron massasi, e- zaryadi, va - tushuvchi va sochilgan fotonlarning vektorlari. ₀ va ^/ - tushuvchi va sochilgan fotonlar siklik chastotalari (₀ =2₀, ^/=2^/), -induksiyalangan dipol momenti, i-atom fotonni sochgandan keyin o‘tishi mumkin bo‘lgan energetik sath tartibi (i=0,1,2,3……), jamlash shu energetik sathlar bo‘yicha bajariladi. E₀ va E_i-atomning boshlang‘ich va fotonni sochgandan keyin o‘tish mumkin bo‘lgan sathlar energiyasi. Endi formulaga razm solsak ma’lum bo‘ladiki, uchinchi had (₀= ^/) bo‘lsa mavjud bo‘ladigan had, ya’ni fotonni yutgan atom shu xildagi fotonni chiqarib boshlang‘ich holatiga o‘tadi, ya’ni kogerent nurlanish yoki releycha sochilish yuz beradi va spektrdagi markaziy chastotali chiziq hosil bo‘ladi. i energetik holat boshlang‘ich holatdan farq qilsa, sochilgan foton chastotasi markaziy chiziq chastotasidan ko‘ra chap va o‘ng tomonga siljigan bo‘ladi. Bu siljish i-chi va boshlang‘ich sathlar energiyalarining farqiga teng bo‘ladi. Bu aytilganlarga birinchi va ikkinchi hadlar muvofiq keladi.
Kombinatsion sochilishning klassik va kvant nazariyalarini juda sodda sistemalar uchun yuzaki qarab chiqdik. Masala bilan chuqurroq tanishmoqchi bo‘lgan kitobxonga M.M.Sushinskiyning kitobiga murojaat qilishini maslahat beramiz.
Yorug‘likning kombinatsion sochilishi molekulalar tuzilishi, o‘zaro ta’siri va atrof-muhit bilan o‘zaro ta’sirini o‘rganishda qulay usul bo‘lib hizmat qilmoqda. Kombinatsion sochilish va infraqizil yutilish usullaridan olingan natijalarni qiyoslab o‘rganish yanada muhim ilmiy hulosalar chiqarishga yordam bermoqda. Bu usullardan unumli foydalanish uchun nazariy asoslari bilan tanishish zarur. Bu borada biz keltirgan nazariy material kitobxonga boshlang‘ich bilimni beradi degan umiddamiz.