Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

Bank aksepti moliya bozorining xavfsiz instrumentlaridan biri 

bo‘lib, bankning aksept egasiga kelishilgan muddatda akseptda 

belgilangan pul miqdorini to‘lash majburiyatidir. Bank o‘zining eksport-

import operatsiyalari yoki boshqa faoliyat bilan shug‘ullanuvchi 

mijozning barcha to‘lovlarini kafolatlashi natijasida bank aksepti yuzaga 

keladi va bu kafolat uchun bank haq oladi. 

Akseptni ro‘yxatdan chiqarish muddati kelguncha doimo o‘zining 

nominal qiymatidan past qiymatga sotiladi va ko‘zda tutilgan daromad 

faqat ro‘yxatdan chiqarish muddati yaqinlashganda aksept narxining 

oshishi hisobiga olinishi mumkin. 

[137]. Kapital bozorida qo‘llaniladigan majburiyat va obligatsiyalar 

quyidagi afzalliklarga ega: 

 

risk; 

 

ikkilamchi bozori rivojlangan; 

 

qarz olish uchun juda yaxshi garov; 

 

hukumat depozitlarini kafolatlashi mumkin; 

 

soliqqa tortilmaydigan foiz daromadiga ega; 

 

yuqori kredit sifatiga ega; 

 

ba’zi qimmatli qog‘ozlar yuqori likvid va tez sotilishi mumkin; 

 

bir yildan o‘n yilgacha va undan ortiq muddatda muomalada 

---

 

226

bo‘ladi.  

Pul bozoridagi majburiyat va obligatsiyalar esa tez sotilish qobili-

yatiga ega ekanligi, hukumat depozitlari uchun yaxshi garov vazifasini 

bajarishi, ko‘zda tutilgan daromadliligi yuqori bo‘lgan afzalliklari bilan 

kapital bozoridagi majburiyat va obligatsiyalardan farq qiladi. 

Har ikkala bozordagi majburiyat va obligatsiyalar o‘ziga xos 

kamchiliklarga ega. Ularning kamchiliklari ham bir-biridan farq qiladi. 

Masalan, kapital bozoridagi majburiyat va obligatsiyalarning daromad-

liligi xususiy sektorning uzoq muddatli qimmatli qog‘ozlar daromadidan 

past bo‘lib, bozor beqaror va ikkilamchi bozordagi ba’zi qimmatli 

qog‘ozlarning muomalasi chegaralangan bo‘lsa, pul bozoridagi majbu-

riyat va obligatsiyalarning kamchiligi shundaki, ularning daromadliligi 

boshqa moliyaviy instrumentlardan past, baho xatari esa yuqori bo‘ladi.