Yil kuzgi semestrda oʻtkaziladigan Biznes huquqi modulidan tayyorlangan yakuniy nazorat turi boʻyicha imtihon savollari

Vaziyatga huquqiy baho bering.
	Bahor MCHJ va Yuksalish MCHJ oʻrtasida 11.01.2020-yilda mahsulot yetkazib berish shartnomasi tuzilgan. Shartnomaning 1.1-bandiga muvofiq daʼvogar javobgarga mahsulot yetkazib berish, javobgar esa yetkazib berilgan mahsulotni qabul qilish va uning haqini to`lash majburiyatini olgan. Shartnomaning 2.2-bandiga muvofiq, yetkazib beriladigan mahsulot haqi oldindan bron qilish toʻgʻrisidagi arizaga asosan 15 foiz miqdorda haq toʻlashi va mahsulot haqining qolgan qismini mahsulot yetkazib berilgandan soʻng 30 kalendar kun ichida toʻlashga kelishilgan. Bahor MCHJ tomonidan taqdim qilingan dalillarga koʻra jami 525 000 000 soʻmlik mahsulot yetkazib berilgan. Yetkazib berilgan mahsulot uchun Yuksalish MCHJ tomonidan qisman 495 000 000 soʻm haq toʻlangan. Yuksalish MCHJ shartnoma shartlarini toʻliq bajarmasligi va daʼvogarning talabnomasi eʼtiborsiz qoldirilishi natijasida Bahor MCHJ sudga murojaat qilishga majbur boʻlgan. Vaziyatga huquqiy baho bering. 386-modda. Oldi-sotdi shartnomasi Oldi-sotdi shartnomasi bo‘yicha bir taraf (sotuvchi) tovarni boshqa taraf (sotib oluvchi)ga mulk qilib topshirish majburiyatini, sotib oluvchi esa bu tovarni qabul qilish va uning uchun belgilangan pul summasi (bahosi)ni to‘lash majburiyatini oladi. Agar qonunda qimmatli qog‘ozlar va valyuta qimmatliklarining oldi-sotdisiga doir maxsus qoidalar belgilangan bo‘lmasa, ularni olish-sotishga nisbatan ushbu paragrafda nazarda tutilgan qoidalar qo‘llanadi. Ushbu Kodeksda yoki boshqa qonunda nazarda tutilgan hollarda ayrim turdagi tovarlarni olish-sotishning o‘ziga xos jihatlari qonunchilik bilan belgilanadi. 389-modda. Tovarni topshirish majburiyatini bajarish muddati Sotuvchining tovarni sotib oluvchiga topshirish majburiyatini bajarish muddati oldi-sotdi shartnomasida belgilanadi, agar shartnoma bu muddatni aniqlash imkonini bermasa, u ushbu Kodeksning 242-moddasida nazarda tutilgan qoidalarga muvofiq aniqlanadi. Belgilangan muddat buzilgan taqdirda sotib oluvchida shartnomaning bajarilishiga qiziqish yo‘qolishi shartnomadan aniq bilinib tursa, oldi-sotdi shartnomasi uni qat’iy belgilangan muddatda bajarish sharti bilan tuzilgan hisoblanadi. Sotuvchi bunday shartnomani unda belgilangan muddatdan oldin yoki bu muddat tugagandan so‘ng sotib oluvchining roziligisiz bajarishga haqli emas. 399-modda. Shartnomaning tovar miqdori to‘g‘risidagi shartlarini buzish oqibatlari Sotuvchi oldi-sotdi shartnomasi shartlarini buzib, sotib oluvchiga shartnomada belgilangan miqdordan kam tovar topshirgan bo‘lsa, sotib oluvchi, agar shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, yo tovarning yetishmayotgan miqdorini topshirishni talab qilishga, yo topshirilgan tovardan va uning haqini to‘lashdan bosh tortishga, bordi-yu uning haqi to‘langan bo‘lsa, to‘langan pul summasini qaytarib berishni talab qilishga haqli. Sotuvchi sotib oluvchiga oldi-sotdi shartnomasida ko‘rsatilganidan ortiq miqdorda tovar bergan taqdirda, sotib oluvchi bu haqda ushbu Kodeks 416-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan tartibda sotuvchiga ma’lum qilishi lozim. Agar sotib oluvchidan xabar olganidan so‘ng sotuvchi oqilona muddatda tegishli tovarni tasarruf qilmasa, shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, sotib oluvchi tovarning hammasini qabul qilish huquqiga ega. Sotib oluvchi oldi-sotdi shartnomasida ko‘rsatilganidan ortiq miqdorda tovar qabul qilib olgan taqdirda, agar taraflarning kelishuvi bilan boshqa baho belgilangan bo‘lmasa, tegishli tovar uchun shartnomada belgilangan bahoda haq to‘lanadi.