Yengil sanoat korxonalarida maxsulotlar va xizmatlar xavfsizligini ta’minlashning zamonaviy talablari

YE) Tola tozalagichlar.
Tola tozalagichlarning xavfli joylari - tozalovchi silindrlarga xarakat uzatish va silindrlarning uzlaridir. Chunki ular katta tezlikda (OVPA-1420 ayl/min va 3OVP-960 ayl/min) xarakat kiladilar.
Tozalovchi silindrlarning xarakat uzatgichlari, elektr dvigatellari muftalari va silindrlarning uzlari to’siqlar bilan ta’minlangan va barcha elektr dvigatellar bilan blokirovka kilingan.
Tozalovchi silindrlar, dvigatellar o’chirilgandan keyin darxol tuxtamaydilar. Ayrim xollarda tula tuxtash vaqti 5 min gacha chuzilishi mumkin. Bu esa juda xavflidir. Tozalovchi silindrlar aylanib turar ekan, mashina to’siqlarining birortasini ochib bo’lmaydi.
YO) Valikli jinlar.
Bu jinlarning xavfli qismi ish a’zolarining xarakat uzatgichlari hisoblanadi. Zamonaviy mashinalarda ular ishonchli ravishda tusilgandir.
XDV-1M jinning barcha to’siqlari elektr dvigateli bilan blokirovka kilingan. Birorta blokirovka o’chirgichi nuksonli bulsa jinni ishga tushirib bo’lmaydi.
Xozirgi paytda DV-1M markali valikli jin ishlab chikilgan bulib, uning ishlab chiqarish ko’rsatkichlari yaxshilangan va ishlash xavfsizligi oshirilgan.
J) Kondensorlar.
XKG, KV-3M, KVVA kondensorlarining xavfli joylari barabanlarga zichlashtiruvchi va ajratuvchi valiklarga, hamda vakuum klapanlariga xarakat uzatish uzellaridir. Bu barcha uzatgichlar elektr dvigatellari bilan blokirovka kilingan to’siqlar bilan ta’minlangan. Kondensorlarning xavfsiz ishlashini ta’minlash uchun muntazam ravishda, xar bir smenadan avval blokirovkalarini tekshirib turish kerak. Kondensorlarda tiqilib kolgan paxtani tozalash eng xavfli ish hisoblanadi. Uni bartaraf qilish uchun kondensorni tuxtatish, unga paxta kelish yo’lidagi shiberni berkitib kuyish, elektr dvigateliga tok kelayotgan zanjirdagi predoxranitelni olib kuyish va “yurgizmang - odamlar ishlayapti!” deb yozilgan taxtacha osib kuyish kerak. Fakat shundan keyingina uning eshigini ochish kerak.
Z) Presslovchi uskunalar.
Ilgari presslarda ishlash katta xavf bilan boglik edi. Xozir paxta zavodlarining bu sexi to’liq ta’mirlangan va xavf kamaytirilgan. 2m balandlikda joylashgan zichlagich mexanizmining xavfliligi fakat uni sozlash va nuksonlarini bartaraf qilish vaqtidagina mavjud bo’lishi mumkin. Bu ishlar zichlash jarayoni tuxtagandan keyin, ko’tilmaganda yurgizib yuborish xavfining oldini olish tadbirlari kurilganda keyin amalga oshirilishi kerak.
Zichlashtirish mexanizmi yukorida joylashganligi uchun, uni sozlash ishlari, maxsus maydoncha bilan ta’minlangan kuchma narvonlar ustida turib bajariladi.
Xozirgi paytda presslovchi uskunalarning xavfli joylari - aylanuvchi doira (xarakat paytida), toyni pressdan itarib chiqarish davrida uning oldidagi maydoncha, u to’liq tikib bulingandan keyin uni dumalatish va toylarni pressdan toroziga olib berish yo’lidir.
Press yashiklarini burishdan avval presslovchi ishchi aylanuvchi doirada odam yukligiga ishonch xosil qilishi, keyin ogoxlantiruvchi tovush signali berishi va shundan keyingina aylanuvchi doirani yurgizishi kerak.
Toyni press yashigidan itarib chiqarish mexanizmini ishga tushirishdan avval, toy tushadigan maydonchada odam yukligiga ishonch xosil qilishi, ogoxlantiruvchi signal berishi va 3-5 s dan keyin tugmani bosishi kerak.
Gidronasos bulimida xavfli zona bulib aylanma yashiklar hisoblanadi. Yashiklar aylanadigan maydon atrofi ishonchli to’siqlar bilan ta’minlangan bo’lishi kerak. Odatda bu to’siqlarning balandligi 1 m bo’ladi. Lekin gidronasos bulimida xavfsizlikni ta’minlash uchun metall tur bilan xonaning bo’tun balandligi bo’yicha tusgan ma’kulrokdir.