Yengil sanoat jihozlarini

IX bob. TA’MIRLASH MEXANIK
USTAXONASINILOYIHALASH
9.1. Ta’mirlash mexanik ustaxonasi tarkibi
Ta’mirlash mexanik ustaxonasi (TMU) bosh mexanik bo“limining 
tarkibiy qismi hisoblanadi. TMU dajihozlarta’mirlanadi, zahiradetallar 
tayyorlanadi, nostandart jihozlar, isMab chiqarishjarayonlarini mexanizatsiy- 
alash va avtomatlashtirish vositalari tayyorlanadi; ishdan chiqqan detallar 
qaytatiklanadi; korxonarekonstruksiyasi bo‘yicha ishlar amalga oshirila- 
di. TMU taridbida dastgoMar bo‘limi, chilangarlar bo‘limi, temirchilik, ter- 
mik ishlov berish, payvandlash, tunukasozlik, quvur o‘tkazish va boshqa 
bo‘limlar, shuningdek,yordamcM bo‘limlarmayjud.
TMU ishi asosiy ko‘rsatkichlarini hisoblash uchun boshlang‘ich 
qiymat bo‘lib ta‘mirlanadigan texnologik va mnmnfabrik jihozlar soni, re- 
jali-ogohlantiruvchi ta‘mirlash tizimi me‘yorlari, boshqa ko‘rinishdagi ishlar 
hajmi va ulaming mehnat hajmi hisoblanadi. Shu berilganlar asosida TMU 
ning ishlab chiqarish hajmi hisoblanadi.
Ustaxona ish tartibotidan bog‘liq ravishdajihozning va ishchining 
haqiqiy yillik ish vaqti fondi aniqlanadi. Bu aniqlash TMU gazarurbo‘lgan 
dastgohlar sonini, shtatlarini, ish haqi fondini aniqlashga yordam beradi.
9.2. Ta’mirlash mexanika ustaxonasi bo4imlari
Chllangarlik bo^Umi
Chilangarlik bo‘ limidajihozlar bo‘laklarga ajratiladi, yuviladi, toza- 
lanadi, yigHladi, sinaladi, ishdan chiqqan detallar qaytatiklanadi va tayyor­
lanadi, nostandart detallar tayyorlanadi, mehnat talab qiladiganjarayonlar 
mexanizatsiyalashtiriladi, texnika xavfsizligi bo‘yicha va boshqa ishlar ba- 
jariladi.
Chilangarlik bo‘limi verstaklar va tisklar bilan jihozlangan. Verstak 
chilangaming asosiy ish joyi hisoblanadi. Har bir ish joyi universal chilan­
garlik asboblari bilan ta‘minlanadi. Bundan tashqari chilangarlik bo^limida 
turli xil mexanizatsiyalashtirilgan asboblar bo‘lishi kerak. Detallar mexa- 
nizatsiyalashtirilgan yuvish mashinalarida yuviladi. BoMaklarga ajratish va
152

---

yigish operatsiyalarini mexanizatsiyalashtirish, detallami zichlab biriktirish 
uchun bo‘limida mexanik yoki gidravlik press o‘matiIgan bo‘lishi kerak. 
Shimingdek, boMaklargaajratish vayig‘ishdadyetallami qo‘yish uchun stel- 
lajli maxsusjoy, yig‘ishni tekshirish uchun stend bo‘lishi zarur.