Yaxlit organizm haqida tushuncha. Tizimlar,a'zolar, to'qima hujayralar


Organ tizimlari ham hamkorlikda ishlaydi



Download 1,74 Mb.
bet8/8
Sana21.02.2022
Hajmi1,74 Mb.
#461524
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
2 лекция

Organ tizimlari ham hamkorlikda ishlaydi.
Organ tizimidagi organlar oʻz vazifalarini bajarish uchun birgalikda ishlagani kabi, turli organ tizimlari ham organizmning toʻxtovsiz faoliyat olib borishida hamkorlikda ishlaydilar.
Masala, nafas va qon aylanish tizimi hujayralarni kislorod bilan taʼminlash va hujayralarda hosil boʻladigan karbonat angidriddan xalos boʻlish uchun oʻzaro hamkorlikda ishlaydi. Qon aylanish tizimi oʻpkadagi kislorodni qabul qiladi va uni toʻqimalarga yetkazadi, soʻngra karbonat angidridni ham shu tariqa teskari yoʻnalishda oʻpkaga yetkazadi. Oʻpka karbonat angidridni chiqarib yuboradi va kislorod saqlagan yangi havoni yutadi. Ikkala tizim birgalikda ishlasagina kislorod va karbonat angidridi hujayralar va atrof-muhit oʻrtasida yaxshi almashinishi mumkin.
Tanadagi bu singari hamkorlikning boshqa koʻplab misollari mavjud. Masalan, qon aylanish tizimidagi qon hazm tizimidan oziq moddalarni olishi va buyraklarda filtrlanishi lozim, aks holda, tanadagi hujayralar saqlanib qolinmasligi va chiqindi moddalar tanadan chiqib ketmasdan toʻplanib qolishi mumkin.
Nazorat va muvofiqlashtirish
Tananing koʻp funksiyalari nerv va endokrin tizimlari tomonidan boshqariladi. Ushbu ikkita tartibga soluvchi tizimlar boshqa organ tizimlarining ishiga taʼsir qiladi va tananing turli qismlari faoliyatini muvofiqlashtirish maqsadida kimyoviy messendjer(xabarchi)lardan foydalanadi.
Nerv va endokrin tizimining farqi nimada?

  • Endokrin tizimida kimyoviy messendjerlar qonga chiqariladigan gormonlardir.

  • Asab tizimida kimyoviy xabarchilar bu kichik boʻshliq orqali toʻgʻridan toʻgʻri bir hujayradan ikkinchi hujayraga yuborilgan neyrotransmitterlardir.

Gormonlar qon oqimi orqali oʻz nishonlariga yetib borishlari kerak boʻlgani sababli endokrin tizimi odatda signal toʻgʻridan toʻgʻri nishon hujayraga yetib boruvchi nerv tizimiga nisbatan jarayonlarni sekinroq muvofiqlashtiradi. Baʼzi hollarda nerv va endokrin tizimlari tashqi nojoʻya taʼsirga qarshi "kurash yoki qoch" javobini qaytarish uchun birgalikda harakat qiladilar.
Download 1,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish