Yassi chuvalchanglar tipi

Qumyorarlar (arinikola) deb nomlanuvchi hamda boshqa bir necha oilaga mansub halqalilar sohil doirasida – dengiz tubida qum va balchiq ichida uya yasab yashashga moslashgan. Bu ancha yirik (20 sm atrofida) chuvalchangning bosh tomoni yo‘g‘onlashib, parapodiyalarining kichrayganligi, boshdagi sezuv organlarining yo‘qolganligi xarakterlidir. Ular hazm qilish organlari orqali qum va baliqni o‘tkazib, undagi chirindi, mikroblar va o‘simlik qoldiqlari bilan oziqlanadi.
Bulutlar, qorinli poliplar (marjonlar) va turli mshanka koloniyalarining oraliqlarida halqali chuvalchanglar (silidalar oilasi va boshqalar) ham ko‘p yashaydi. Bu ko‘pincha mayda va rangdor halqalilar, ko‘pincha gidroid poliplar va mayda hayvonlar bilan oziqlanadi. Bularning bir necha turlari bulutlarning tanasiga kirib yoki “bo‘shab qolgan” mollyuska chig‘anoqlari ichiga kirib yashashga moslashgan.
Naychalarning ichida yashovchi halqalilar. Xetoptridalar, sabellida va serpulidalar oilalariga mansub bu chuvalchanglar o‘z tanasi atrofida naycha hosil qilib, shu naycha ichida hayot kichiradi. Naycha chuvalchanglarning maxsus bezlari faoliyati natijasida hosil bo‘lgan organik modda, ohak yoki aralash dengiz tubidagi qum zarrachalari va chig‘anoq parchalari kabimoddalardan foydalandi.naycha ichida yashovchi chuvalchanglarning bosh qismida juda ko‘p popuksimon paypaslagichlar va jabra o‘simtalari hosil bo‘lib, bular nafas olish, suvni yangilash, oziq olish kabi vazifalarni o‘taydi. Qisqargan parapodiyalar esa naycha devoriga mahkam yopishishga xizmat qiladi. Bular suv tubidagi o‘simlik yoki hayvon qoldig‘i va chirindilar, ba’zilari esa mayda hayvonlar bilan oziqlanadi.
Naychalar ba’zi turlariga to‘g‘ri, egilgan va boshqa shakllarda bo‘ladi. Naycha-himoya vazifasini o‘taydi.
Ko‘p qilli halqalilarning bir qancha turlari bo‘linib ko‘payadi. Sillidalar oilasiga kiruvchi halqalilar kurtaklanib ham ko‘payadi. Yetishgan kurtagi ajralib, voyaga yetadi. Mirionidalar oilasiga mansub chuvalchanglar dum tomonida tomonida bir qancha bir-biriga tutashgan kurtaklarni olib yuradi.
Dengiz tubida o‘rmalab yashovchi halqalilarning bir qancha turlarida bo‘linib ko‘payish-epitokiya hodisasi mavjud. Ulug‘ okeanning ba’zi orollari sohillarida yashovchi pallolo nomli ancha yirik chuvalchang har yili oktabrda tanasining pastki (gonadalari va jinsiy mahsuloti bo‘lgan) qismini ajratib yuboradi. 40 sm gacha uzunlikdagi epitok deb ataluvchi bu qismida paraportiya va qillari uzun bo‘lib, suzishga moslashgan; unda tuxum yoki spermalar yetiladi. Shu xildagi epitoklar oydin kechalarda millionlab denegiz betiga ko‘tarilib, jinsiy ko‘payadi va shundan so‘ngra o‘ladi. Ularning mahalliy aholi ovlab ovqatga ishlatadi. Paloloning dengiz tubida qolgan bosh tomoni – atok qismi esa hayoti va bo‘linib ko‘payishini davom etiradi.
Atlantik okeani va dengizlarida yashovchi boshqa palolo (Eunice fucata) esa shu zailda iyulda ko‘payadi. Oq dengiz tubida yashovchi bir xid neris (N. virens) ham pastki jinsiy eпиток qismini ajratib ko‘payadi.