Yassi chuvalchanglar tipi

Variant №109
O’rgimchaksimonlar sinfi

1. Butli o’rgimchak tanasi qanday shakilga ega

A) boshko’krak va dumaloq qorin;

B) bosh, ko’krak va dumaloq qorin;

C) boshko’krak bilan qorin o’rtasida ikkita erkin bo’g’imli;

D) tanasi yassi va yaxlit;

2. Butli o’rgimchakning ko’zlari nechta va qanday tuzilishda bo’ladi

A) 8 ta, murakkab ko’zlar;

B) 8 ta, oddiy ko’zlar;

C) 4 ta oddiy ko’zlar;

D) 4 ta murakkab ko’zlar;

3. Butli o’rgimchakning ikki juft og’iz organlari bo’lsa birinchi jufti ustki jag’lari qanday vazifa bajaradi

A) tuyg’u organi hisoblanadi;

B) o’ljasini tanasini teshish uchun xizmat qiladi;

C) oziqni tutish vazifasini bajaradi;

D) harakatlanishda qatnashadi;

4. Butli o’rgimchakning ustki jag’larining birinchi bo’g’imi nimadan iborat va uning asosida nima joylashgan

A) harakatchan tirnoqsimon o’simta, zahar bezlari;

B) sezgir tukchalar, tuyg’u organi;

C) harakatsiz tirnoqsimon o’simta, zahar bezlari;

D) egilgan naychalar, tuyg’u organi;

5. Butli o’rgimchakning oyoq paypaslagichlarining yurish oyoqlaridan qanday farqi bor

1-mayda sezgir tukchalar bilan qoplangan; 2-asosiy bo’g’imi pastki jag’ vazifasini bajaradi; 3-asosiy bo’g’imida zahar bezi joylashgan; 4-birmuncha kaltaroq bo’ladi; 5-uzun va ingichka bo’ladi; 6-o’tkir uchli tirnoq bilan tugaydi; 7-ikki juftdan bo’ladi

A) 2,3,4;

B) 1,2,4;

C) 2,5,6;

D) 1,2,7;

6. Butli o’rgimchakning «o’rgimchak so’galari» tanasi qaysi qismida joylashgan va ular nechta bo’ladi

A) orqa oyoqlarining uchida uchtadan;

B) boshko’krak oldingi qismida uch juftdan;

C) qorin bo’limining oxirida uchtadan;

D) qorin bo’limining keyingi uchida uch juftdan;

7. Butli o’rgimchakning tutqich to’rini qanday ko’rinishda joylashtiradi

A) pana joylarda tuproq ustida, g’ildirak shakilda;

B) tuproqda chuqur bo’lgan tik in og’zida g’ildirak shakilda to’ri;

C) g’ildirak shakilda, o’tlar orasida tik tortilgan;

D) xas-cho’plar orasida tartibsiz tortilgan iplardan iborat;

8. Butli o’rgimchakning o’ljasini tutish bosqichlari to’g’ri berilgan javobni toping

1-tutqich to’ri yonidagi to’rdan to’qiligan inda o’ljasini poylab yotadi; 2-toshlar ostida va tuproqdagi chuqurchaga to’r to’qiydi; 3-tasodifan to’rga tushgan xashorotlarni ip bilan o’raydi; 4-asosan pashsha, kapalaklar bilan oziqlanadi; 5-asosan chigirtka, temirchak, qo’ng’izlar bilan oziqlanadi; 6-o’ljasini ustki jag’lari yordamida zaharlab o’ldiradi; 7-o’ljasini zaharlab qoldirib ketadi; 8-o’ljasini pastki jag’lari yordamida zaharlab o’ldiradi; 9-yuqori va pastki jag’lari yordamida oziqni maydalaydi; 10-tirnoqsimon o’simta yordamida maydalangan oziqni og’ziga yo’naltiradi;

A) 1,3,4,6,7;

B) 1,3,5,6,7;

C) 1,3,5,8,9;

D) 2,5,8,9,10;

9. Butli o’rgimchakning qornining oldingi tomonida…….joylashgan

A) ko’plab varaqsimon o’simtalar;

B) ikkita o’pka xaltalari;

C) to’rtta o’pka xaltalari;

D) bitta o’pka xaltasi;

10. Butli o’rgimchakning ………..devorida qon aylanadi

A) o’pka xaltalari;

B) varaqsimon o’simtalari;

C) nafas teshiklari qopqog’i;

D) t.j.y.

11. Butli o’rgimchakning qorin bo’limining bo’g’imlari……….

A) qo’shilib ketgan;

B) o’nta bo’g’imli bo’ladi;

C) o’nta bo’g’imli oldingi ikkitasi erkin bo’ladi;

D) o’nta bo’g’imli oxirgisi zaxar bezi bilan tugaydi;

12. Butli o’rgimchakning ko’payishi tog’ri berilgan javobni toping

1-urg’ochisi kuzda tuxum qo’yadi; 2-urg’ochisi yoz oxirida tuxum qo’yadi; 3-ipdan to’qilgan pillaga bittadan tuxum qo’yadi; 4- tuxumlardanbahorda yosh o’rgimchaklar chiqadi; 5-tuxumlardan kuzning o’rtalarida yosh o’rgimchaklar chiqadi; 6-bir yil yashaydi; 7-7-8yildan 20 yilgacha umir ko’radi; 9-ipdan to’qilgan pilla ichiga bir nechta tuxum qo’yadi;

A) 1,4,6,9;

B) 2,5,7,8;

C) 1,3,6,9;

D) 2,3,6,9;

13. O”rgimchaklar orasida eng yirigi qaysi va qancha keladi

A) biy(tarantula), 3-4sm;

B) falanga, 6-7sm;

C) qoraqurt 4-10 sm;

D) qoraqurt 4-10mm;

14. Qaysi o’rgimchak urg’ochisining qorni ustida qizg’ish dog’I bor

A) butli o’rgimchak;

B) qoraqurt;

C) biy(tarantula);

D) qushxo’r o’rgimchak;

15. Qoraqurt ………….dasht va cho’llarida uchraydi

1-O”rta Osiyo; 2-Kavkaz; 3-Hindiston; 4-Eron; 5-Sharqiy Osiyo; 6-Tropik mintaqalarda; 7-Xitoy; 8-Qirim;

A) 1,3,7,8;

B) 1,2,8;

C) 5,6,7,8;

D) 2,3,4,7;

16. Qoraqurtga xos bo’lgan belgilarni toping

1-urg’ochisi qorni ustida qizg’ish dog’I bor; 2-urg’ochisi erkagiga nisbatan yirik; 3-odam uchun xavfli zaxarli; 4-pashsha, chivin kabi hashasharotlarni qirib foyda keltiradi; 5-ba’zan mayday sudralib yuruvchilarga hujum qiladi; 6-uning zahar bezi bo’lmaydi; 7-tanasi bosh, ko’krak va qorin bo’limlardan iborat; 8-qornining orqa tomonida oqish dog’I bor;

A) 1,2,3,4;

B) 5,6,7,8;

C) 1,3,5,7;

D) 4,6,7,8;

17. Qaysi o’rgimchaksimonlar tunda ovga chiqadi

1-butli o’rgimchak; 2-biy(tarantula); 3-chayon; 4-sariq falanga; 5-nimfa; 6-o’rgimchakkana; 7-kulrang satir;

A) 1,2,3;

B) 2,3,4;

C) 2,5,6;

D) 1,5,7;

18. O”rgimchaksimonlardan qaysi biri O’rta Osiyoda tarqalgan eng yirigi xisoblanadi

A) biy (tarantula);

B) qoraqurt;

C) falanga(solpuga);

D) butli o’rgimchak;

19. O”rgimchaksimonlarning turlariga xos bo’lgan belgilarni juftlab ko’rsating

a)-falanga; b)-chayon; c)-butli o’rgimchak;

1-ikkita ko’zi bor; 2-sakkizta oddiy ko’zklari bor; 3-ikkitasi yirik o’ntasi maydaroq ko’zlari bor; 4-to’rtta oddiy ko’zlari bor; 5-ikkitasi yirik beshtasimaydaroq ko’zlari bor;

A) a-4, b-5, c-4;

B) a-1, b-3, c-2;

C) a-1, b-2, c-3;

D) a-2, b-2, c-2;

20.O”rgimchaksimonlardan qaysi birida gavda bo’limlari qo’shilib ketgan va bo’g’imlarga bo’linmagan bo’ladi

A) falanga(solpuga);

B) butli o’rgimchak;

C) mol kana;

D) chayon;

21. .O”rgimchaksimonlardan qaysi biri hidni eng yaxshi sezuvchi bo’ladi

A) solpugalar;

B) chayonlar;

C) kanalar;

D) o’rgimchaklar;

22. Kanalarning og’iz organlari qanday tuzilishda bo’ladi.

A) jag’lari va oyoqpaypaslagichlari qo’shilishidan hartumchasi hosil bo’lgan;

B) yuqori jag’ va yuqori lab qo’shilishidan hsrtumcha hosil bo’lgan;

C) yuqori lab va pastki lablar qo’shilib og’iz atrofida hartumchani hosil qilgan;

D) jag’larning o’zaro qo’shilishidan kemiruvchi-so’ruvchi og’iz organiga ega bo’lgan;

23. Kanalar qon so’rish bilan birga qanday kasalliklarni yuqtiradi (parazitolog Ye.N. Povlovskiy va mikrobiolog L.A.Zilberaniqlagan «1930»)

A) terlama, teri qo’tiri;

B) tif, relaksin piroplazmoz;

C) tulyaremiya, ensefalit;

D) A va C tog’ri;

24. O’rgimchaksimonlarning qancha turi bor

A) 30 000;

B) 3000;

C) 70 000;

D) 7000;

25. O’rgimchaksimonlarda qanday turkumlar bor

1-biylar; 2-falangalar; 3-chayonlar; 4-kanalar; 5-o’rgimchaklar; 6-qoraqurtlar;

A) 2,3,4,5;

B) 2,3,5,6;

C) 1,3,4,5;

D) 3,4,5,6;

26. Gavdasi qo’ng’ir-sarg’ish tusda, sirtidan uzun tuklar bilan qoplangan, oyoq paypaslagichlari yurish oyoqlariga o’xshash bo’lgan o’rgimchaksimonni toping

A) qoraqurt;

B) tarantula (biy);

C) butli o’rgimchak;

D) falanga (solpuga);

27. Tanasi yaxlit, bosh, ko’krak, qorin qismi qo’shilib ketgan va bo’g’imlarga bo’linmagan o’rgimchaksimonni toping]

A) falanga;

B) o’rgimchaklar;

C) chayonlar;

D) kanalar;

28. O’rgimchaklar orasida to’r to’qimasdan ov qiladigan, o’ljasini taqib qilib yoki unga pistirmadan hujum qiladigan va O’zbekistonda uchraydigan vakilini toping

A) qoraqurt;

B) qushxo’r o’rgimchak;

C) butli o’rgimchak;

D) biy;

29. O’rgimchaklar qachon pilla ichiga tuxum qo’ya boshlaydi

A) yozning oxirida juftlashish vaqtida;

B) kuz kirishi bilan;

C) bahor boshlanishi bilan;

D) yozning o’rtalarida;

30. O’rgimchaklar qanday tartibda rivojlanadi

A) o’zgarishsiz, tuxumdan voyaga yetganiga o’xshash yosh o’rgimchaklar chiqadi;

B) Tuxumdan chiqqan lichinkalari 3 juft bo’ladi;

C) lichinkalar voyaga yetgunga qadar bir necha marta tulaydi

D) B va C to’g’ril;

31. Tana tuzilishiga to’g’ri tarifi berilgan o’rgimchaksimonlarni toping;

a) boshko’krak va qorin; b) bosh, ko’krak, va qorin; c) tanasi yaxlit;

1-sariq chayon; 2-sariq falanga; 3-mol kana; 4-qoraqurt; 5-biy; 6-o’rgimchakkana;

A) a-2, b-6, c-1,4,5;

B) a-1,4,5, b-2, c-3,6;

C) a-2; b-1,4,5, c-3,6;

D) a-3,6, b-1,4,5, c-2;

32. O’rgimchaklarning ipdan to’qilgan pillasi qanday vazifa bajaradi

A) bahorda yosh o’rgimchaklar tarqalishiga yordam beradi;

B) tuxumlarini qishgi sovuqdan saqlaydi;

C) bir qancha tuxumlarini bir joyda saqlab, ona o’rgimchak tuxumlarini topishiga yordam beradi;

D) B va C to’g’ri;

33. O’rgimchaklardagi qorin pastki qismida joylashgan ikki tutam ingichka naysimon organlari bu….

A) ayrish organi-malpigi naychalari;

B) o’pkasi;

C) traxeyasi;

D) tuxumdonlari;

34. Quyidagi belgilar qaysi bo’g’imoyoqlilarga tegishli ekanligini aniqlang

a-chayon; b-falanga; c-kana;

1-qornining ingichka qismini yuqoriga ko’tarib tez yugutadi; 2- 20-30 ta tirik bola tug’adi; 3-zararkunanda xasharotlarni qirib foyda keltiradi; 4-qorin bo’limi keng va ingichka orqa qismdan iborat; 5-janubiy mamlakatlarda keng tarqalgan; 6-eng mayday o’rgimchaksimonlar; 7-tanasi yassi oval shakilda bog’imlarga bo’linmagan; 8-gavda bo’limlari qo’shilib ketgan; 9-hidni juda yaxshi sezadi; 10-turli hasharotlar mayday sudralib yuruvchilar bilan oziqlanadi; 11-zahar bezi bo’lmaydi; 12-jag’lari o’tkir tirnoqqa, oyoq paypaslagichlari yurish oyoqqa oxshaydi; 13-oyoqpaypaslagichlari qisqichga aylangan; 14-jag’lari va oyoqpaypaslagichlari qo’shilishidan sanchib so’ruvchi xartumchasi paydo bo’lgan;

A) a-1,2,3,4,5, b-9,10,11, c-6,7,8,14;

B) a-1,2,3,4,5, b-10,11,12, c-6,7,8,9,14,

C) a-1,2,3,4,5, b-10,11,13, c-6,7,8,12;

D) a-1,2,3,11,12, b-10,11,13, c-6,7,8,9;

35. Biy eng yirik o’rgimchak bo’lib……….

A) yerdagi chuqurchalarda in quradi;

B) chuqur va tik inda yshaydi;

C) iniga xas-cho’p tashiydi;

D) toshlar ostiga tutqich to’r to’qiydi;

36. O’rgimchakning qorin bo’limi uchida……….bo’ladi

A) ikki juft o’rgimchak so’galari;

B) oqish dog’I;

C) uch juft o’rgimchak so’galari

D) zaharli nayzasi;