«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Eramızǵa shekemgi IV mıńjıllıq 
baslarında 

---

29
Mısr patshalıǵı
Tutmos II hám 
Tutmos III patshalıǵı
dáwirinde Mısr 
shegaraları
Mısr firaunlarınıń
áhmietli atla-
nısları
Tiykarǵi diyqan-
shılıq rayonları
Nil daryası 
oypatı
Quddus
Palestina
Bibl
Kadesh
Tir
Asvon
Kipr a.
Jer Worta
teńizi
Qızıl teńız
Sahra
Mısr
adamlar Nil dáryası jaǵalawındaǵı jerlerdi 
ózlestiriwge bel bayladı.
Mısrlılardıń kásipleri
Nil dáryası átiraplarına tasıp, suwǵa 
bastırıp, tolıp-tasıp aqqan jıllarda Mısrlı diyqa-
nlar zúrááti de bereketli bolatuǵın edi.
Mısrlı diyqanlar biyday hám arpa sonday-aq 
palız eginlerin egetuǵın edi, jetistirilgen ke-
nepten bolsa gezleme toqıytuǵın edi. Nil 
oypatında júzim, qawın, ánar, qurma, piyaz, 
qıyar, lobiya sıyaqlı miywe hám palız ónimleri 
jetilistiretuǵın edi.
Áyyemgi zamanda jerdi gúnde menen 
aydaytuǵın edi, tuqımdı qolda sebetuǵın, 
sońınan tuqımdı jerge sińiriw ushın 
qaramallardı atızdan aydap ótetuǵın boldı. 
Miynet quralları jetilisiwi menen gúnde, pazna 
hám haywanlar kúshinen paydalana basladı. 
Mısrlılar sıyırlar, qoylar, eshkiler, shoshqalardı 
baǵatuǵın edi. Ádette diyqanlar ógizlerdi atız 
jumıslarında paydalanatuǵın edi. 
Mısr diyqanları jerge tuqım sebiw hám 
zúráátti jıynap alıw jumısların ádetten tısqarı 
waqıtlarda ótkeretuǵın edi. Iyul-sentyabr 
aylarında olar dem aladı hám tuqımdı egiwge 
tayarlaytuǵın edi, negedur bul waqıtta dárya 
tasıp, barlıq jerlerdi suw alıp ketetuǵın edi. 
Gúzde atızlarǵa tuqım sebiledi. Qısta bol-
sa zúráátti jıynap alıw baslanadı. Masaqlardı 
mıs oraq penen orıp alatuǵın, sońınan arnawlı 
orınlarǵa tasıp alıp, biyday yamasa arpa bawları 
ústinen haywanlardı aydap túyekleytuǵın edi. 
Qırman ornınan shıqqan dándi gúlál gúzelerde 
saqlaytuǵın edi. Bul ilaj dándi esap-sansız ke-
miriwshiler zıyankeslerden aman saqlaytuǵın 
edi.

---

30