Yangiasr avlopi

576 

Jek  London

---

577

Ruf e’tiroz bildirmoqchi bolgandav bir harakat 

qildi.

-  

Ha,  ha,  -  deb  gapida davom  etdi  Martin,  - 

faqat siz ish haqida emas, jamij^atdagi mavqeim 

haqida gapirgan edingiz.  «Ish» so‘zi ham mening 

yozuvchilik  bilan  shug4illanishim  singari  siz­

ga yoqmasdi.  Bu so‘z chindan ham xiyla qo'pol! 

Lekin  sizni  ishontirib  aytamanki,  mening  na- 

zarimda,  go^yo  eng ashaddiy jinoyatchini  to‘g‘ri 

yolga solmoqchi bolganday,  meni ishga kirish- 

ga da’vat etishlaringiz,  o‘sha «ish» so'zidan ham 

qo'polroq  edi.  Xo‘sh,  keyin  nima  boldi?  Kitob- 

larimning  matbuotda  paydo  bolishi  va  xalq 

meni  yozuvchi  deb  e’tirof  etishi  sizning  hissi- 

yotlaringizda o'zgarish hosil qildi. Ilgari siz Mar­

tin Idenga turmushga chiqishdan  bosh tortgan 

edingiz,  holbuki,  uning  hamma  asarlari  o‘sha 

paytdayoq  yozilib  bolgan  edi.  Sizning  unga 

bolgan  muhabbatingiz  unchalik  kuchli  emas 

edi,  shuning  uchun  ham  unga  xotin  bo'lishga 

jur’at  etolmagandingiz.  Endi  esa  muhabbatin­

giz yetarli darajada kuchli bolib qolibdi, bu ajo­

yib  o'zgarishning  boisi,  aftidan,  aynan  mening 

shuhrat  qozonganimdan  bolsa  kerak.  Daro- 

madlarim  haqida  hozir gapirmoqchi  emasman, 

balki siz ular haqida o'ylamagandirsiz ham, va- 

holanki,  ota-onangiz  uchun  eng  muhim  narsa 

shu daromadlarim ekanligi muqarrar.

Bular menga manzur boladigan narsalar emas! 

Eng yomon tomoni shundaki, meni muhabbatga, 

muqaddas  muhabbatga  shubha bilan  qarashga 

majbur  etadi!  Nahotki  muhabbat  shon-shuhrat 

va olomonning e’tirofi bilan tirik bolsa? Chama-

---

578

Jek  London

7  si,  shundayga obcshaydi!  Bu  to‘g‘rida shu qadar 

ko“p o'yladimki, boshiin aylanib ketdi.

-  Sho'rlik bosh!  -  deb  Ruf mehribonlik bilan 

Martinning  sochini  siladi.  -   Hecham  aylanma- 

sin endi.  Boshqatdan boshlaymiz, Martin! Bila­

man,  oyimning  gapiga  kirib,  yengiltaklik  qilib 

qo'ydim.  Oyimning  gapiga  kirmasligim  kerak 

edi.  Lekin  siz  o'zingiz  zaif  insonlarga  shafqat 

qilish  haqida  ko‘p  gapirar  edingiz-ku.  Menga 

ham  shafqat  qiling.  Xato  qilib  qo'ydim.  Meni 

kechiring!

-  O, kechiraman! -  dedi Martin toqatsizlanib, -  

kechiradigan narsa bolmaganda, kechirish juda 

oson!  Sizning qilgan ishingiz kechirimga muhtoj 

emas.  Har kim o‘ziga ma’qul tushgan ishni qila- 

di.  Axir men  ham  xizmatga kirmaganim  uchun 

sizdan uzr so‘rab oMirmayrman-ku.

-   Sizga  yaxshilik  tilagan  edim,  -   deb  sho- 

sha-pisha e’tiroz bildirdi  Ruf.  -   Sizni  sevganim- 

dan keyin, yaxshilik tilamay turolmasdim-da!

-  To'g'ri,  lekin menga yaxshilik tilayman deb, 

nobud  qilayozdingiz.  Ha,  ha!  Mening  ijodimni, 

istiqbolimni  barbod  qilayozdingiz!  Men  tabia- 

tan  realistman,  buijuaziya madaniyati  esa  rea- 

lizmni yoqtirmaydi. Buijuaziya qo'rqoq. U hayot- 

dan  qo‘rqadi.  Siz  bolsangiz  meni  ham  hayot- 

dan  qo‘rqishga  majbur  etmoqchi  boldingiz.  Siz 

meni torgina bir katakka qamab,  mahdud,  razil 

fikrlami  qabul  qildirmoqchi  boluvdingiz.  -   Qi

z 

e’tiroz bildirmoqchi bolgan edi, lekin Martin imo 

bilan so‘zini boldi. -  Razolat qanchalik samuniy 

bolmasin, har holda, razolat buijuaziya madani- 

yatining, nozik buijua madaniyatining asosi his-

---