Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
105 
Integratsion‖ texnologiya‖ yutuqlari‖ asosida‖ bilim‖ berish‖ haqida‖ ‚Boshlang‘ich‖
ta’lim‖ bo‘yicha‖ yangi‖ tahrirdagi‖ o‘quv‖ dasturi‛,‖ ‚Kadrlar‖ tayyorlash milliy 
dastur‛larida‖ham‖alohida‖ahamiyat‖berilgan. 
Metodika‖ fanlarini‖ o‘qitish‖ jarayonida,‖ boshlang‘ich‖ ta’limni‖ integratsiyalashda‖
har‖ bir‖ sinfda‖ o‘qitiladigan‖ fanlarning‖ mazmuni,‖ mohiyati‖ o‘zaro‖ uyg‘unlashuviga‖
alohida‖e’tibor‖berish‖lozim. 
Quyida‖biz‖o‘z‖tajribalarimizdan‖kelib‖chiqqan‖holda‖2-sinf‖‚Ona‖tili‛‖darsligi*3+‖
materiallarida‖ o‘qish,‖ matematika,‖ tabiat‖ va‖ texnologiya‖ fanlarini‖ ‖ DTS‖ talabi‖ asosida‖
o‘zaro‖integratsiyalanishini‖e’tiboringizga‖havola‖qilmoqchimiz.‖ 
Integratsiya‖ yo‘li‖ bilan‖ fanlarni‖ o‘zlashtirish,‖ faqat‖ yangi‖ pedagogik‖
texnologiyalar,‖ommaviy‖axborot,‖elektron‖darsliklar,‖ilg‘or‖tajribalarni‖dars‖va‖amaliy‖
mashg‘ulotlarga‖tatbiq‖qilish jarayonida‖o‘z‖samarasini‖muvofiqlash‖yo‘li‖bilan‖yanada‖
chuqurroq‖o‘zlashtirishlari‖mumkin. 
Ma’lumki,‖ tilni,‖ xususan,‖ ona‖ tilini‖ sevish,‖ puxta‖ o‘rganish,‖ chiroyli‖ nutqqa‖ ega‖
bo‘lish‖ madaniylik‖ belgisidir.‖ Madaniy‖ nutq‖ esa,‖ adabiy‖ talaffuz,‖ imlo‖ hamda‖ uslub‖
me’yorlariga‖muvofiq‖so‘zlash‖va‖yozishdir. 
Darhaqiqat,‖ona‖tili‖maktabda‖o‘rganiladigan‖barcha‖fanlarni‖puxta‖o‘zlashtirish‖
uchun‖muhim‖kalit‖sanaladi.‖Til‖vositasida‖o‘quvchi‖boshqa‖fanlarni‖o‘rganadi.‖Barcha‖
fanlar‖ yuzasidan‖ fikrni‖ yozma‖ va‖ og‘zaki‖ ravishda‖ bayon‖ qilish‖ orqali‖ u‖ o‘z‖ ona‖ tilini‖
ham‖mukammal‖o‘rganib‖boradi.‖Deyarli‖hamma‖fanlar‖o‘quvchilarning‖lug‘at‖boyligini‖
o‘stirish,‖ orfografik‖ savodxonligini‖ oshirish,‖ nutq‖ malakasini‖ rivojlantirishga‖ xizmat‖
qiladi.‖ Demak,‖ o‘quvchilarda‖ yuksak‖ nutq‖ madaniyatini,‖ ijodiy‖ tafakkur‖ salohiyatini‖
tarbiyalash faqat ona tili darslaridagina emas, balki‖ maktabda‖ o‘rganiladigan‖ barcha‖
fanlar orqali amalga oshiriladi. 
Ona‖tili‖darslarida‖o‘quvchilarning‖bog‘lanishli‖nutqi,‖ijodiy‖tafakkurini‖o‘stirish‖
maqsadida‖ badiiy‖ asarlardan‖ unumli‖ foydalansa‖ bo‘ladi.‖ Adabiyot‖ darsliklarida‖
berilgan materiallardan olingan‖ parchalarni‖ o‘qib,‖ ma’lum‖ bir‖ grammatik‖ topshiriq‖
orasida‖ og‘zaki‖ va‖ yozma‖ hikoya‖ tuzishlari,‖ o‘qilgan‖ parchaning‖ mazmunini‖
o‘zgartirilgan‖holda‖bayon‖qilishlari‖mumkin.‖Shuningdek,‖ona‖tili‖darslarida,‖xususan,‖
shakldosh‖so‘zlar‖(omonimlar)‖va‖ma’nodosh‖so‘zlar‖(sinonimlar)‖mavzularini‖o‘tishda‖
bevosita‖shu‖hodisalar‖bilan‖bog‘liq‖mumtoz‖adabiyotimizning‖qit’a,‖tuyuq,‖ruboiy‖kabi‖
janrlaridan‖namunalar‖keltirilsa,‖o‘quvchilarning‖badiiy‖nutq‖malakalari‖yanada‖boyib‖
boradi. 
Ona tilini faqat adabiyot bilan‖ bog‘lash‖ orqali‖ o‘quvchi‖ ijodiy‖ tafakkurini‖
ta’minlab‖ bo‘lmaydi,‖ albatta.‖ Til‖ hodisalariga‖ muvofiq‖ keladigan‖ har‖ tomonlama‖ nutq‖
sohibi‖bo‘lishning‖‖amaliy‖va‖nazariy‖asoslarini‖boshqa‖fanlardan‖ham‖tanlash‖lozim‖ 
Umuman,‖o‘qituvchi‖fanlar‖integratsiyasidan qanchalik ustalik bilan foydalansa, 
o‘quvchilar‖ijodiy‖tafakkur‖salohiyati‖shunchalik‖ortib‖boradi. 
Integratsiya‖ qilish‖ kichik‖ maktab‖ o‘quvchisi‖ atrofdagi‖ olamni‖ bir‖ butunligicha‖
qabul qiladi. Uning uchun tabiatshunoslik, rus tili, musiqa va boshqa o‘quv‖
predmetlarini nomi emas, balki atrofidagi olam obyektlarining tovushlar, ranglar, 
hajmlarning turli tumanligi mavjuddir, Bolalarning tabiat va kundalik hayotdagi barcha 
narsalarning‖bog‘liqligini‖ko‘rishga‖o‘rgatish‖kerakligini‖o‘qituvchi‖sezadi,‖biladi. 

---