Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 №4 –SONLI UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABI 
Ingliz tili fani o’qituvchisi
Bizga‖ma’lumli,‖o’qitishning‖umumta’lim‖sohasida‖ko’pgina‖metodlari‖mavjud‖
bo’lib,‖ ular‖ har‖ xil‖ dars‖ turlarida‖ qo’llanib‖ yagona‖ maqsadga,‖ ya’ni‖ o’quvchilarning‖
bilim olishlariga qaratilgandir. Bu metodlarning diqqatga sazovar tamoni shundaki, 
ular‖ an’anaviy‖ ta’limni‖ yangilaydi.‖ Ta’limning bunday metodlariga passiv, faol va 
interfaol‖o’qitish‖turlari‖kiradi. 
Passiv‖o’qitishning‖o’ziga‖xos‖tomoni‖shuki,‖o’quvchilar‖materialni‖o’qituvchi‖
yoki‖ darslik‖ matnidan‖ bilib‖ oladilar,‖ o’zaro‖ fikr‖ almashmaydilar‖ ,ijodiy‖ topshiriqlar‖
bajarmaydilar. Bu‖ model‖ an’anaviy‖ bo’lib,‖ tez‖ – tez‖ qo’llaniladi.‖ Shunga‖ qaramay,‖
zamonaviy‖ dars‖ tizimiga‖ qo’yilgan‖ talab‖ ‖ - bu‖ faol‖ metodlarni‖ qo’llash‖ hisoblanadi.‖
Faol‖ metodlar‖ biluv‖ faoliyati‖ va‖ o’quvchilarni‖ mustaqil‖ ishlashga‖ yo’naltiradi.‖ Bu‖
model‖ o’quvchi‖ va‖ o’qituvchi muloqati , doimiy ijodiy (uy ishi) topshiriqlardan 
iborat.‖Interfaol‖ta’limni‖tashkil‖qilish‖hayotiy‖tajribaga‖asoslanib,‖ro’lli‖o’yinlarni‖ijro‖
etish,‖ turli‖ vaziyatlardan‖ chiqish,‖ topshiriqlarni‖ ko’pchilik‖ bo’lib‖ hal‖ qilish,‖ kichik‖
guruhlar bilan ishlash, kampyuter va internet orqali savollarga javob izlashga 
qaratiladi.‖ Interfaol‖ dars‖ turi‖ an’anaviy‖ dars‖ tuzilishidan‖ keskin‖ farq‖ qilib,‖
o’qituvchidan‖ pedagogik‖ bilim,‖ moharat‖ va‖ ‖ tajriba‖ talab‖ qiladi.‖ Shuning‖ uchun‖
darsning tuzilishi faqat interfaol model elementlari – interfaol‖ texnologiya,‖ ‖ ya’ni‖
aniq‖ metod‖ va‖ usullardan‖ iborat.‖ Ular‖ darsni‖ ma’naviy‖ va‖ yanada‖ qiziqarli,‖
mazmunli‖ bo’lishini‖ taminlaydi.‖ Xolbuki,‖ butun‖ dars‖ jarayonini‖ interfaol‖ dars‖ qilib‖
o’tkazish‖mumkin. 
Interfaol texnologiyalarni o’zlashtirish‖ jarayonida‖ (yangi‖ mavzuni‖ o’tib‖
bo’lgach)‖va‖bilimlarni‖qo’llash‖jarayonida,‖so’rov‖jarayonida‖yoki‖mustahkamlashda‖
ham‖qo’llash‖mumkin.‖Hozirda‖‖asosiy‖metodik‖ innovasiyalar‖o’qitishning‖ interfaol‖
texnologiyalar‖bilan‖bog’liq.‖Shunga‖bo’lsa kerak‖‚interfaol‖o’qitish‛‖atamasi‖turlicha‖
nomlanyapdi.‖ Ushbu‖ usulda‖ o’qitish‖ g’oyasi‖ ‖ 1990‖ yillar‖ o’rtalarida‖ internet‖
tarmoqlarida‖paydo‖bo’lish,‖ko’pgina‖olimlarning‖fikricha,‖‖bu‖tushuncha‖kampyuter‖
tarmoqlari‖ ‖ va‖ internet‖ resurslaridan‖ foydalanib‖ o’qitish‖ bilan‖ bog’liq‖ jarayondir.‖
Ingliz‖ tili‖ fani‖ bilan‖ bu‖ metodni‖ ‖ butun‖ bir‖ dars‖ davomida‖ qo’llash‖ mumkin.‖ Fanni‖
to’rt‖aspectga‖(‖listening‖tinglab‖tushunish,‖reading‖o’qib‖tushunish,‖speaking‖o’zaro‖
muloqat,‖ writing‖ yozish‖ ko’nikmasi)bo’linishini‖ hisobga olsak, interfaol texnologik 
vositalardan‖ chet‖ tili‖ o’rganishning‖ har‖ bir‖ aspectida‖ foydalanish‖ qo’l‖ keladi.‖
Masalan, tinglab tushunish uchun, kampyuter, player, CD disklarsiz bu jarayonni 
amalga‖ oshirish‖ ‖ mumkin‖ emas.‖ Tinglab‖ tushunish‖ ‖ til‖ o’rganishning eng muhim 
qismlaridan‖ biridir.‖ Bunda‖ o’quvchi‖ bir‖ paytni‖ o’zida‖ so’zlovchining‖ talaffuzini,‖
grammatik‖ qoidalarga‖ rioya‖ qilganligi,‖ so’z‖ boyligi‖ va‖ uning‖ ma’nolariga‖ e’tibor‖
berishi talab qilinadi. Globallashuv jaroyida hayotimizni internetsiz tasavvur qilish 

---