Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

Фойдаланилган адабижтлар.
1. Аъзам‖Ўктам,‖Қисқинши‖бацпс,‖-Т.:‖Қатпстпл-Камплпт,‖1999 
2. Итлпм‖татаввуф‖манбаласи,‖-Т.:‖Ўқитувши,‖2005. 

---

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги
376 
3.‖Аъзам‖Ўктам,‖Икки‖дунж‖тапдати,‖-Т.:‖Шфлрпн,‖1998. 
4. Аъзам‖Ўктам,‖Тасаддуд,‖-Т.:‖Шфлрпн,‖1993. 
5.‖Қфшжпнпв‖М.‖Ижпд‖табпқласи.‖–Т.:‖Жш‖гвасдиѐ‖н.‖Т.‖1973. 
6.‖Жфсақулпв‖У.‖Цудудтиз‖жилва.‖– Т.:‖Фан,‖2006,‖166-б 
7.‖Цамдампв‖У.,‖ХХ‖атс‖фзбек‖шеъсиѐтида‖идеал‖муаммпти//‖Ўзбек‖тили‖
ва‖адабижти‖2009,‖5-тпн,‖33-б. 
TARIX FANINI O'QITISHDA OG'ZAKI NUTQ VA KO'RGAZMALILIK 
METODLARINING O'RNI VA RO'LI 
JALOLOVA MO'XTABAR USUBJONOVNA 
Namangan viloyati To'raqo'rg'on tumani 
24 - maktab Tarix fani o'qituvchisi 
Annotatsiya; ushbu‖ «Tarix‖ fanini‖ o`qitishda‖ og`zaki‖ nutq‖ va‖ ko`rgazmalilik‖
metodlarining‖ o`rni‖ va‖ ro`li»‖ mavzusidagi‖ maqпlada ijtimпiy fanlar xususan tarix 
fani pedagпglarining ta`lim jarayonida duch kelayotgan ayrim muammп va 
kamchiliklarni bartaraf etish bilan birga uning yechimi haqida fikr yuritilgan. 
Keltirilgan muammпning ta`limga hamda taraqqiyotga ta`siri asпslab berilgan. 
Kalit so'zi; og'zaki nutq, ko'rgazmalilik, o'qituvchi, o'quvchi, metod, bilim, 
ko'nikma, malaka.
Tarix deganda uzoq o'tmish qiyofasi ko'z o'ngimizda gavdalanadi. Aslida, 
tarix faqat vaqt tushunchasi emas. Kechagi, xatto, bugungi kunimiz katta tarixiy 
ma'no kasb etsa, ajab emas. Shunday bo'lyapti ham. Yosh avlodning har tomonlama 
yetuk bilimli, yuksak ma'naviyatli, barkamol shaxs bo'lib yetishishini ta'minlashda 
eng asosiy jihat hisoblangan pedagoglarning yuqori ilmiy, metodik bilimlari hamda 
amaliy ishlash bo'yicha yuksak mahoratini oshirib borish lozim. Dars jarayonida 
tatbiq etiladigan yangi pedagogik texnologiyalar o'quvchilarning bilim darajalarini 
kengaytirishga, mustaqil fikrlash qobilyatini o'stirishga, ularning hozirjavoblik 
xususiyatini rivojlantirishga yordam beradi.
Tarix fanini o`qitishda o`qituvchining jonli nutqi asosiy o`rni tutadi. O`quvchi 
ko`z o`ngida tarixiy voqea va xodisalar, ijtimoiy hayotning yorqin manzarasi, 
obrazlari gavdalantiriladi. Og`zaki bayon ishontiruvchi kuchga ega. Jonli nutq 
o`quvchi ongiga tez etib boradi, tarixiy jarayonlarning qonuniyatlarini tushuntirishni 
osonlashtiradi, ma`lum xulosa chiqarishga ko`maklashadi, tarixiy materiallarni taxlil 
qilish va umumlashtirish namunasini ko`rsatib beradi, o`qituvchining jonli nutqi 
puxta bilim va malaka manbai bo`lish bilan birga juda katta tarbiyalovchi kuchga 
ega. O`qituvchi nutqidagi mantik, ishonarli bo`lishi o`quvchiga kuchli ta`sir 
ko`rsatadi, ularni fikrlashga o`rgatadi. 
O`qituvchi dars jarayonida mavzuni og`zaki bayon qilib berish bilan birga 
har xil ko`rgazmali qurollardan, texnika vositalaridan, turli metodlar yordamida 
ham foydalanadi. Masalan: "Tushunchalar taxlili, tanlab ol, aqliy hujum, klaster" va 
boshqa metodlardan foydalanadi. Texnika vositaladaridan foydalanish ham yaxshi 
natija beradi. Og`zaki bayon qilishda matnlardan: qo`llanmalar, tarixiy asarlari, 

---