Kali so’zlar: dasturiy vositalar, interfaol doska, interfaol sezuvchan display,
innovatsion texnologiya, innovatsion vosita, pedogagik jixozlar, smart sinflar.
Muxtaram
Prizidentimiz
Shavkat
Mirziyoyev
tomonidan
2020
yilni
mamlakatimizda ilm-fanni yanada ravnaq toptirish, yoshlarimizni chuqur bilim,
yuksak‖ ma’naviyat‖ va madaniyat egasi etib tarbiyalash, raqobatbardosh iqtisodiyotni
shakllantirish borasida boshlagan ishlarimizni jadal davom ettirish va yangi,
zamonaviy‖ bosqichga‖ ko‘tarish‖ maqsadida‖ 2020‖ yilga‖ ‚Ilm-ma’rifat‖ va‖ raqamli‖
iqtisodiyotni‖rivojlantirish‖yili‛,‖deb nom berishni taklif etdildi.
[1]
Ushbu‖murojaatnomada‖oliy‖ta’limga‖aloxida‖e’tibor‖berilib‖kelgusida‖bajarilishi‖
lozim‖bo’lgan‖birqancha‖vazifalar‖sanab‖o’tildi.‖Endilikda‖ijtimoiy,‖siyosiy‖va‖iqtisodiy‖
soxalarning barchasiga raqamli texnologiyalarni joriy etish vaqti yetganligini alohida
Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги
184
takidladilar.‖ Jumladan,‖ ta’lim‖ tizimiga‖ to’xtalar‖ ekan‖ quyidagi‖ fikrlarni‖ keltirib‖ o’tildi:‖
‚Shuningdek,‖ ta’limning‖ barcha‖ bosqichlarida‖ xalqaro andozalarga‖ to‘liq‖ javob‖
beradigan, axborot texnologiyalari joriy etilishi shart‛. [1] Prizidentimizning ushbu
so’zlarini‖ inobatga‖ olgan‖ holda‖ texnik‖ oliy‖ ta’lim‖ muassalarida‖ xam‖ oliy‖ matematika‖
fanidan‖ dars‖ mashg’ulotlarini‖ tashkil‖ etishda‖ innovatsion‖ axborot‖ texnologiyalari‖ va‖
pedagogik texnologiyarni joriy etishni lozim deb bilaman.
Bugungi‖ kunda‖ ta’lim‖ tizimining‖ barcha‖ soxalari‖ jumladan‖ oliy‖ ta’limda‖ xam‖
innovatsion texnologiyalardan keng miqyosda foydalanish uchun imkoniyatlar
yaratilmoqda.‖ Ta’lim‖ muassasalari‖ texnik‖ moddiy‖ bazasi‖ kundan‖ kunga‖ boyib‖
bormoqda. Xozirda dars‖mashg’ulotlari‖o’tkaziladigan‖xonalar‖kompyuter‖qurilmalari,‖
video proyektor, internet tizimi, avideo qurilmalari, interfaol doskalar va boshqa
ko’plab‖ jihozlar‖ bilan‖ ta’minlangan.‖ Bu‖ qurilmalarga‖ qo’shimcha‖ interaktiv‖ sezuvchan‖
displaylar ham mavjud. Aynan‖ ushbu‖ qurilmani‖ matimatika‖ darslarida‖ to’g’ri‖
foydalanish‖ orqali‖ ta’lim‖ sifatida‖ sezilarli‖ darajada‖ ijobiy‖ natijalarga‖ erishishimiz‖
mumkin.
Bugungi‖ kungacha‖ zamondosh‖ olimlarimizning‖ ko’plari‖ interfaol‖ oq‖
doskalardan (Interactive Whiteboards) darslarda‖foydalanishning‖axamiyati‖to’g’risida‖
ilmiy izlanishlar olib brogan. Lekin ularning xech biri interaktiv sezuvchan displaydan
oliy matematika darslarida foydalanish samaradorligi‖to’g’risida‖fikr‖yuritmagan.
Funktsional jihatdan interfaol doskalar kompyuter qurilmasi bilan interfaol
aloqani‖ amalga‖ oshiradi.‖ U‖ barcha‖ elektron‖ ta’lim‖ materiallarini‖ qulay‖ taqdim‖ etishi,‖
qayta‖ishlashi‖va‖saqlanishi,‖ta’lim‖mazmunini‖boyitishi‖va‖darsdan‖so’ng‖ko’ribchiqishi‖
uchun ishlatishi va xar doim kompyuter xotirasida saqlab turishi mumkin. Agar biz
interaktiv‖ doska‖ hamda‖ interfaol‖ sezuvchan‖ displeyni‖ o’zaro‖ taqqoslasak‖ interfaol‖
sezuvchan‖ displayning‖ yanada‖ qulay‖ imkoniyatlarga‖ ega‖ ekanligini‖ ko’rishimiz‖
mumkin. U faqat interfaol doska funksiyalarini bajaribgina qolmaydi, balki, ekran
effektlari‖ orqali‖ o’rganuvchi‖ va‖ o’rgatuvchiga‖ ruxiy‖ ta'sir‖ o'tkazadi. Jismoniy va ruxiy
energiya tejashda ham aniq afzalliklar mavjud.
Katta sezuvchan displaylarda ishlatiladigan texnologiya oddiy tekis panellardan
juda kotta farq qilmaydi. Interaktiv‖ sezuvchan‖ displaylarda‖ eng‖ ko’p‖ ishlatiladiga‖
texnologiyalar infraqizil texnologiya va sensor texnologiyalaridir. Sezuvchan kotta
o’lchamli‖ displaylarni‖ odatiy‖ tekis‖ panellar‖ bilan‖ taqqoslaganda‖ sezuvchan‖
ekranlarning tasvir aniqligi sezilarli‖ darajada‖ tiniqroq‖ ko’rinadi.‖ Tasvir‖ o’lchamlarini‖
kattalashtirish‖yoki‖kichiklashtirish‖tiniqlik‖darajasiga‖ko’p‖ta’sir‖o’tkazmaydi.‖Dasturiy‖
vositalardan foydalanish amaliy jarayonga qulaylik yaratishda ko'proq ahamiyatga
ega. Bazi olimlar va pedagoglar ushbu vositalardan foydalanishning ahamiyati va
foydasi‖ to’g’risida‖ ko'p‖ marta‖ ta'kidladilar. O’qituvchi‖ tomonidan‖ ushbu‖ qurilmadan‖
foydalanishning‖ qulayligi‖ ham‖ ta’lim‖ sifatiga‖ sezilarli‖ ta'sir‖ ko'rsatadi.‖ Bu‖ interaktiv‖
sezuvchan displaylarni ommaviylashi uchun yana bir eshikdir.
2011-yilda Isroillik olimlar Edith Manny-Ikan, Osnat Dagan, Tal Berger
Tikochinski‖va‖Rachel‖Zormanlar‖o’zlarining‖‚Interfaol‖oq‖doskadan‖ta’lim‖jarayonida‖
foydalanish‖ va‖ o’rganish- SMART‖ sinflarni‖ baxolash‛‖ mavzusida‖ o’zining‖ ilmiy
qarashlarini bildirganlar. [2] Ular quyidagicha xulosalarni berganlar: 2008 yilda
isroildagi‖ oltita‖ o’rta‖ maktabda‖ ‖ dunyoning‖ 60‖ ta‖ davlatida‖ sinab‖ ko’rilgan‖ ta'lim‖
Do'stlaringiz bilan baham: |