Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
185 
loyixasi‖ ya’ni,‖ ‚SMART‖ sinflar‛‖ maktabning‖ yuqori‖ bosqich‖ o’quvchilari‖ uchun‖
foydalanishga topshiriladi. Ushbu loyihada har bir maktabga 10 ta interfaol oq doska
(barcha sinfxonalar sonining 25 % i), 32 ta noutbuk berilgan hamda internet bilan 
ta’minlangan.‖ Telekomunikatsiya‖ aloqasi,‖ dasturiy‖ ta'minot‖ yetkazib‖ berilgan‖ va‖
malakali o'qituvchilar jalb qilingan. Tajriba loyixasini formativ baholash, texnologiyani 
o'qituvchilar‖va‖o'quvchilarga‖ta’sirini‖o'rganish‖jarayoniga‖maktab‖hamjamiyati‖ikki‖yil‖
vaqt sarflagan. Natijalar quyidagilarni ko'rsatgan:
a) interaktiv doskalar orqali darslar tashkillanganda talabalarning darsga 
ishtiyoqi va faolligi oshgan;
b) o'qituvchilar o'zlarining kasbiy maxoratlari va takomillashtirilgan texnologik 
ko'nikmalari‖ to'g'risida‖ birqancha‖ fikrlar‖ bildirgan.‖ Ularning‖ fikriga‖ ko’ra‖ ta’lim‖
jarayonida‖ ba’zi‖ qiyinchilik va muammolar kelib chiqqan. Bu muammolardan biri 
zamonaviy‖texnologiyalar‖bilan‖integratsiyaga‖kirishish‖bo’lsa‖boshqasi‖o’qituvchilarda‖
texnik bilimlarning yetishmasligi edi. 
Loyihadan olingan natijalardan asosiy xulosalar sifatida quyidagilarni 
bildirganlar:
a)‖pedagogikani‖takomillashtirish‖uchun‖interfaol‖texnologiyalar‖o’qituvchilarga‖
ko’makchi‖bo’lishi‖mumkin; 
b)‖
o’quvchilarni‖
zamonaviy‖
texnologiyalar‖
yordamida‖
o’qitishdagi‖
muammolarini engillashtirish uchun o'quv qo'llanmalar bazasi, dars rejalari va metodik 
tavsiyalarni o'z ichiga oladigan vositalar yaratilishi kerak;
v)‖ loyixadagi‖ xar‖ bir‖ maktab‖ sinf‖ xonalari‖ ushbu‖ jixozlar‖ bilan‖ ta’minlanmog’i‖
lozim,‖chunki,‖shunda‖o’qituvchi‖va‖o’quvchiga‖interfaol‖doskadan‖ko’proq‖foydalanish‖
imkoniyati paydo‖bo’lishligi‖bu‖esa‖kutilayotgan‖natijaga‖osonroq‖erishish‖mumkinligi‖
to’g’risida‖fikr‖bildiradi.‖‖ 
Takidlash‖ joizki‖ loyixa‖ natijasidai‖ bir‖ qancha‖ yutuqlarga‖ erishilganligi‖ ko’rinib‖
turibdi.‖ Lekin‖ agar‖ biz‖ interaktiv‖ doska‖ o’rnida‖ interfaol‖ sezuvchan‖ displaylardan 
foydalansak‖yanada‖ijobiy‖natijalarni‖qo’lga‖kiritishimiz‖mumkin‖bo’ladi.‖Masol‖sifatida‖
quyidagilarni‖sanab‖o’taman: 
a)‖interfaol‖sezuvchan‖display‖o’qivchiga‖materilga‖mos‖bo’lgan‖avideo,‖video‖va‖
grafik‖ ko’rinishdagi‖ materiallarni‖ namoyish‖ qilishda‖ eng‖ qulay‖ ko’makchi‖ bo’ladi.‖
Ushbu ishni interaktiv doskada xam qilish mumkin lekin, tasvir sifati interfaol 
displaylarga‖qaraganda‖pasroq‖bo’ladi; 
b) interfaol displaylarning sezuvchanligi interfaol doskaga qaraganda yaxshiroq 
bo’lib‖ekranga‖salgina teginish kifoya qiladi; 
c) albatta yangi texnologiya foydalanuvchidan yangi bilimlarni talab qiladi 
ammo‖ interfaol‖ sezuvchan‖ displayga‖ ‚Edupen‖ Pro‛‖ dasturini‖ o’rnatish‖ orqali‖ kotta‖
sezuvchan‖ displayning‖ ko’rinishini‖ (interfase)‖ juda‖ qulay‖ foydalanish‖ muxitiga 
o’tkazish‖ mumkin.‖ Bu‖ dastur‖ yordamida‖ kompyuter‖ savodxonligi‖ kam‖ bo’lgan‖
foydalanuvchilarga ushbu texnikalardan foydalanishda qulayliklar yaratiladi. 
d)‖ interfaol‖ sezuvchan‖ displaylarga‖ o’rnatilgan‖ tovush‖ kalonkalari‖ avideo‖
yozuvlarni baland tovushda tinglovchilarga yetkazib berish imkoniyatini yaratadi. 

---