Янги ўзбекистон тарақҚиётида педагогик таълим стратегияси

ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН ТАРАҚҚИЁТИДА ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ СТРАТЕГИЯСИ
Бугунги кунда “Учинчи Ренесанс” пойдеворини яратиш, янги демократик жамиятни барпо этиш , келажак пойдеворини қуриш ва янгича ишлаш, malakali kadrlarni tarbiyalash, таълим тизимини ривожлантириш, уни замон талаблари билан уйғунлаштиришга катта аҳамият бериsh, таълимнинг ҳалқаро андозаларидан самарали фойдаланиш kabilar bilvosita zamonaviy pedagogik ta’lim strategiyasini takomillashtirish bilan bo’gliq hisoblanadi.
Бу борада Тошкент вилояти Чирчиқ давлат pедагогика институтi жамоаси, жумладан “Педагогика ва менежмент” кафедраси профессор-ўқитувчиларининг Янги Ўзбекистон тараққиётини ривожлантириш аҳамиятидан келиб чиққан ҳолда фан, таълим ва амалиёт интегратсияси асосида бўлажак ўқитувчиларни касбий фаолиятга тайёрлаш бўйича олиб бораётган ишлари таълим-тарбия жараёнларини такомиллаштиришга қаратилган.
Қафедра профессор-ўқитувчилари томонидан педагогика фанини такомиллаштиришга оид ўқув адабиётларни яратиш, педагог кадрлар илмий салоҳиятини ошириш, таълим ва тарбия узвийлиги билан боғлиқ фаолият олиб бориш, таълимни бошқариш, таълим турлари ва йўналишлари ўртасида узвийлик ва интеграциясини таъминлаш, ўқитиш методлари ва воситаларидан фойдаланиш каби йўналишларда фан дастурлари, ўқув қўлланмалар , darsliklar яратилган. Жумладан 2021-2022 ўқув йилида
Ж.Е.Усаров “Педагогик таълим кластери шароитида- ўқувчиларнинг компетентлигини ривожлантириш”, Ф.У.Жуманова, О.М.Жаббороваларнинг “Бўлажак ўқитувчиларни тайёрлашда педагогик фанларни ўқитишнинг кластер усули”, У.И.Маҳкамовнинг “Кластер бу таълим, амалиёт, ишлаб чиқариш ва натижа демакдир”, Р.Мусурмоновнинг “Оилада фарзанд тарбиясида кластер усуслидан фойдаланишнинг педагогиc шарт-шароитлари”, .У.Жуманова, О.М.Жаббороваларнинг “Ўзбекистонда таълим ислоҳотларининг таянч йўналишлари ва ўқитишнинг кластер усули”,”Оилада фарзанд тарбиясида кластер усулидан фойдаланишнинг педагогик шарт-шароитлари”, Ш. М.Мирзараҳмоноваning “Таълимнинг инновацион кластерида дуал таълимни ташкил этиш асослари” каби ўқув қўлланмалари, хориж ва nafaqat pedagogik ta’limni rivojlantirishda balki Ўзбекистонда чоп этилган илмий-методик мақолалари талабалар, магистрлар ва докторантларнинг педагогик амалиётида таълимий, илмий тадқиқотчилик, инновацион ва лойиҳалаштириш фаолиятини олиб боришда , ўқув ва тажриба экспериментал база вазифасини ўташда, таълим жараёнларини янгилашда мактабгача, умумий ўрта, ўрта махсус касб-ҳунар таълими педагогик кадрларини тайёрлашда илмий методик жиҳатдан фойдаланишда ўз самарасини кўрсатмоқда. Кафедрада педагогик таълимni takomillashtirishga oid янги авлод ўқув, ўқув-методик, илмий адабиётлар, воситалар ва дидактик материаллар мажмуасини яратиш, педагогик kadrlar илмий салоҳиятини ошириш, педагогика фанини ривожлантирish bilan birga ushbu ta’lim ресурсларни интеграциялаш, педагогик жамиятлар, ташаббускор жамоалар, жамаот бирлашмалари, давлат ва нодавлат ташкилотлари билан ҳамкорлик қилиш масалаларига ҳам алоҳида аҳамият берилган. Хорижий олий таълим муассасалари ва илмий марказалари bilan хамкорлик алоқаларини йўлга қўйган. Жумладан кафедра профессори У.И Маҳкамов “Антик дунё” халқаро фанлар академиясининг академиги, АҚШдаги “Педагогика“,Россиядаги “ХХI аср таълими”, Ўзбекистондаги “Халқ таълими“, Таълим тизимида ижтимоий гуманитар фанлар“ журналларининг тахрир ҳаяти аъзоси ва фаол иштирокчиси сифатида бир қатор сертификат ва ташаккурномаларga ega.
Кафедрада энг яхши ўқувчиларни педагог касбига тарғиб қилиш бўйича касбий тайёргарлигини амалиётга жорий этиш мақсадида манфаатдор субъектлар билан самарали алоқалар ташкил этилган. Бўлажак таълим мутахасисларини инновацион тажрибага эга бўлган амалиётлар базасида тайёрлаш муҳити яратиlgan. Yosh мутахасисларнинг касбий кўникмаларини ривожлантиришда фан, таълим ва педагогик амалиётнинг турли шакл ва турларини излаб топиш ва уларни таълимга тадбиқ этиш, таълим ва тарбия узвийлигини таъминловчи механизмларни такомиллаштириш ишларини амалга оширишда академик Рисбой Джураев, профессорлар Холбой Ибрагимов, Бахтиёр Адизов, Ширинбой Олимов каби олимлар билан yaнги Ўзбекистон шароитида педагогика фанининг тараққиёти ва замонавий билим ва малакага эга педагог кадрларни тайёрлаш, таълим сифатини оширишда инновацион педагогик технологиялардан самарали фойдаланиш, педагогика соҳасида илмий фаолиятни изчил йўлга қўйиш йўналишлари amalga oshirilgan.
Кафедра профессор-ўқитувчилари педагогика фани тараққиётига хизмат қилиши билан бирга таълим сифатини ошириш уларнинг мазмунини бугунги кун талабларига мос бўлиш, таълим шаклларини такомиллаштириш мақсадида ўқув- амалиёт билан mактаб лаборатария, илмий –услубий таҳлил, jамоавий ҳаракатлар коордианцияси, методик ёрдам, mуаммога манзилли ёндашув, кафедра лойиҳалари ва йўл харитаси, инновацион машгулотлар, халқаро баҳолаш дастурлари (Пирс), “Ўқувчи-талаба-мутахассис” компонентларининг тизимли интеграцияси, жамоатчиликка асосланган дарслар, инклюзив таълимга оилани тайёрлаш, имконияти чекланган болалар оиласида мослашувчанлик муҳитини яратиш кабилар ҳамкор ташкилотлар. Юнисеф(Адаптатив дастурлар), ташхис маркази “Замин” фонди, “Очиқ осмон остидаги мактаб” ижтимоий лойиҳаси, инклюзив мактабларга талабаларни бириктириш каби йўналишлар, лойиҳалар асосида амалга ошиирилган.
Шунингдек кафедрада узлуксиз таълим тизимида педагогик таълим инновацион кластерини ривожлантиришнинг 2022-2026 йилларга мўлжалланган стратегик режаси ишлаб чиқилган. Бўлажак ўқитувчиларни инновацион педагогик тажрибага эга бўлган амалиётлар базасида тайёрлаш муҳити яратилган. Кафедра профессор-ўқитувчиларининг илмий салоҳиятини янада ошириш мақсадида ҳар йили илмий тадқиқот институтлари, илмий марказлар ва таянч олий таълим муассасалари bilan hamkorlikda халқаро илмий анжуманлар амалга оширилмоқда.
“Педагогика ва менежмент” кафедрасида ташкил этилган “Бошқарув маҳорати”, “Бўлажак педагог” тўгаракларда талабаларга мактаб менежменти асослари, инновацион жараёнларни бошқариш, халқаро баҳолаш дастурлари ва тарбиявий ишларни ташкил этиш ва бошқаришга доир билимлар тизими ва касбий компетенцияларни, мактаб, касб-ҳунар коллежлари ва лицейда ўрганган мавзулар бўйича янада чуқурроқ ўргатиш орқали уларнинг фан бўйича билим ва кўникмаларини шакллантириш кабилар уларнинг асосий вазифалари этиб белгиланган.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Педагогик таълим соҳасини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 2020 йил 27 февралдаги ПҚ-4623-сон қарори, 2021 йил 14 апрелда “Педагогик таълим соҳаси учун рақобатбардош кадрлар тайёрлаш, таълим сифатини ошириш, соҳага илғор таълим технологияларини жорий қилий, замонавий билим ва педагогик технологияларни қўллаш кўникмаларига эга бўлган юқори малакали мутахасислар тайёрлашнинг самарали тизимини йўлга қўйиш тўғрисида”ги ВМҚ 213-сонли қарори ҳамда 2019 йил 21 ноябрдаги Халқ таълими вазирлиги, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг “Умумий ўрта таълим мактабларида “Ёш педагоглар синфларини” ташкил этиш тўғрисида”ги қарори ижросини таъминлаш мақсадида умумий ўрта таълим муассасалариning 10-11 синф ўқувчиларига мулжалланган “Ёш педагоглар” юзасидан инновацион кластер лойиҳаси ишлаб чиқилди. Ушбу лойиҳада таълим кластерин жорий этиш асосида ўқувчиларни педагогик ва психологик билимларини ривожлантириш, таълим йўналишини танлаш ҳуқуқини бериш орқали таълим жараёнини демократлаштириш, таълим жараёнини ташкил этишга комплекс ёндашувни интеграtsiya қилиш орқали ўқувчиларни педагоглик касбига йўналтириш, уларни “Ёш педагоглар” синфига анкета сўровномалари ва суҳбат асосида қабул қилишlari bilan birga жамиятда ўқитувчилик касбининг мавқеини кўтариш, ўқитувчилик касбига лаёқати бор бўлган иқтидорли ёшларни топиш ва уларни касбий фаолиятга тайёрлаш учун умумий ўрта таълим мактабларининг 10-11 синфлари учун “Ёш педагоглар”таянч ўқув режаси асосида машғулотлар амалга оширилган.
Бўлажак ўқитувчиларнинг билим савиясидаги бўшлиқларни тўлдириш мақсадида Чирчиқ шаҳар 2-умумталим мактабларида фанларни ўқитиш, тарбиявий ишлар билан боғлиқ муаммоларни бартараф қилиш мақсадида Тошкент вилояти Халқ таълими бошқармаси билан ҳамкорликда илмий амалий семинарлар ташкил этилди.