Yangi pedagogik texnologiyalar

81
Ta’lIM TexNoloGIyalarI № 5–6, 2012
• Дарс ишланмаси
бОбур иЖОДи бЎЙича аДабиЁт ФаниДан 
ЗаМОнаВиЙ ДарС тЕХнОлОгияСи
Р.Шерназарова, М.Аҳмедова –
Сирадарё вилояти 
педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини 
ошириш институти ўқитувчилари
Д
арсни қизиқарли қилиб ташкил этиш 
ўқувчиларнинг 
фаоллигини 
ошириш 
ўқитувчининг педагогик фаолиятига, унинг 
ўз ишига ижодий ёндашишига боғлиқдир. Дарс 
турларини, унинг қурилишини ўқитувчи танлайди.
Ўқитувчилар томонидан турли муносабат билан 
қўлланилаётган дарсларнинг ноанъанавий шак-
ллари ўқувчиларни фикрлашга, сўзлашга, ижод 
қилишга, муҳокама қилинаётган мавзу бўйича ўз 
фикр – мулоҳазалари ва муносабатларини билди-
ришга имкон туғдирмоқда.
Масалан:
Шоҳ ва шоир Захриддин Муҳаммад 
Бобур таваллуд топган куни муносабати билан 
ташкил этилган ноанъанавий дарсни қуйидагича 
ташкил этиш мумкин.
Аввало, шоир ҳаёти ва ижоди бўйича суҳбат 
ўтказилади.Сўнгра дарсликда берилган 4 та рубо-
ий ифодали ўқилади.Шундан сўнг рубоийлар луғат 
ёрдамида шарҳланади.Бобур рубоийлари бўйича 
дарсликда фақат сийм, лаим, иқомат ва муҳим 
сўзларига изоҳ берилиб, сўнгра рубоийларидаги 
12 сўзнинг изоҳи берилади.
аҳбоб
– дўстлар
Фароғат –
хурсандлик
Жамъият 
– одамлар гурухи
гардишли гард
-айланувчи дунё
тангри 
– худо
беқайд 
– бандсиз,тушовсиз
Хароб сийм –
олтин ,кумуш. Гадоси
лайм
– очкўз
иқомат 
– яшамоқ
Муҳим
– барқарор,доимий
ғурбат 
– мусофирлик
ғариб
-бечора.
Рубоийларни шарҳлашдан олдин болалар-
га имкони борича изоҳлаган сўзларни эслаб 
қолиш кераклиги уқтирилади.Дарснинг кейинги 
босқичида ана шу сўзлар қатнашган мисраларни 
ёд айтиб бериш мусобақаси ўтқазилади.Кейин ру-
боий ҳақида назарий малумот берилиб, уларнинг 
2 хил қофияланиши тушунтирилади. Шунингдек, 
Бобур буюк саркарда адолатли шох сифатида 
йирик давлат тузишида бобоси Амир Темурдан 
ўрганганлигини ватанпарлик тарбияси сифатида 
ўқувчилар қалбига мисоллар ёрдамида сингдири-
лади.(Слайд №3)
Бугунги кунда Амир Темурнинг ҳарбий такти-
каси АҚШ ҳарбий академиясида ҳам ўрганилиши 
бўйича кичик суҳбат ўтказдирилади.Шундан сўнг 
синф ўқувчилари 3 гуруҳга бўлиниб , 3 та ҳарбий 
бўлинма тузилади.
1 – бўлинма