Yangi o’zbekistonning umidli yoshlari” 1(3)-son

Kalit so’zlar:
maktabgacha ta`lim, ma`naviy muhit, rivojlanish asoslari 
Аннотация
: В данной статье рассматриваются приоритеты дошкольного 
образования. Анализируются вопросы инновационного подхода к отрасли. 
Ключевые слова:
дошкольное образование, духовная среда, основы 
развития. 
Annotation: 
This article discusses the priorities of preschool education. The 
issues of innovative approach to the field are analyzed. 
Keywords
: preschool education, spiritual environment, basics of development. 
Jamiyat hayotda sog’lom ma’naviy muhit barqarorligi barcha jabhada 
rivojlanishning muhim shartlaridan biri hisoblanadi. Kelajak avlodimizning teran 
fikrli, bilimli, salohiyatli, har tomonlama yetuk shahs bo’lib rivojlanishlari uchun, 
farzandlarimizga to’g’ri ta’lim-tarbiyani go’daklik davridan berishni boshlashimiz 
kerak. Zero, Maktabgacha talim uzluksiz ta’limning boshlang’ich qismi hisoblanadi. U 
bolaning sog’lom va rivojlangan shaxs bo’lib shakllanishini ta’minlab, o’qishga 
bo’lgan ishtiyoqini uyg’otadi va tizimli o’qitishga tayorlab boradi. Lekin fanda ilmiy 
asoslangan shunday tushuncha borki, inson butun umri davomida oladigan axborot 
hajmini yuz foiz deb hisoblasak, olti-yetti yoshgacha olgan informasiyasi uning ellik 
foizdan ko’prog’ini tashkil qilar ekan. Shu haqiqatni har bir oilaga, har bir ota-onaga 
tushuntirib bera olsak, juda kata ishni amalga oshirgan bo’lamiz” -deya alohida 
ta’kidlagan. Hozirgi kungacha mustaqil O’zbegostonimizda farzandlarimiz ravnaqi 
uchun juda ko’p ishlar amalga oshirilib kelinmoqda. Shular qatorida, Maktabgacha 
ta’lim muassasalariga ham katta etibor qaratilgan. Prezidentimiz Savkat 
Miromonovich Mirziyoyev tomonidan yo’lga qo’yilgan “2017-2021 yillarda 
mamlakatni yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar strategiyasi”ning to’rtinchi 
yo’nalishini asosiy bir bo’g’ini, ta’lim madaniyat, ilm-fan, adabiyot sanat va sport 
sohalariga e’tibor qaratilib, unda Maktabgacha ta’lim muassasalarini 
takomillashtirish, moddiy texnika bazasini mustahkamlash, maktabgacha ta’lim 

---

122 
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES
(CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. 
“YANGI O’ZBEKISTONNING UMIDLI YOSHLARI” 1(3)-SON 
2022-YIL 28-APREL 
muassasalarini tarmog’ini kengaytirish,malakali pedagog kadrlar bilan ta’minlash, 
ta’lim-tarbiya jarayoniga zamonaviy ta’lim dasturlari va tehnologiyalarini tadbiq 
etishni o’z ichiga qamrab olgan. O’zbegiston Respublikasi Prezidentining 2017-2021 
yillarda Maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora tadbirlari 
to’g’risidagi qarorida ta’kidlanishicha, bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash darajasini 
tubdan yaxshilash, ta’lim- tarbiya jarayoniga zamonaviy ta’lim dasturlari va 
texnologiyalarini tadbiq etish, bolalarni har tomonlama intellektual, ahloqiy, estetik va 
jismoniy rivojlantirishi uchun shart-sharoitlar yaratish maqsadida: 
-
Maktabgacha ta’lim muassasalarida 5-6 yoshdagi bolalarni maktab ta’limiga 
tayorlash bo’yicha 6100 ta qisqa muddatli guruhni tashkil etish
- Bolalarni maktabga tayorlashning muqobil shakli bo’lgan qisqa muddatli 
guruhlar tashkil etilishi natijasida 305 ming nafar 5-6 yoshdagi kichkintoylar har yili 
ushbu guruhlarda maktab ta’limiga tayorlash 
- Qisqa muddatli guruhlar uchun O’zbegiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi 
va O’zbekistondagi xalqaro bolalar fondi (UNICEF) tomonidan ishlab chiqilgan “Ilk 
qadam” davlat o‘quv dasturi bunga asos bo’la oladi. Dasturning maqsadlari va 
vazifalari maktabgacha yoshdagi bo’lgan bolalarda quyidagilarni ta’minlashni ko’zda 
tutadi: 
•
Zarur bo’lgan rivojlanish amaliyoti va maktabga tayorlash uchun teng 
imkoniyatlarni vujudga keltirish; 
•
5-7 yoshli bolalar uchun mo’ljallangan qisqa muddatli guruhlar bolalarini to’liq 
kunlik maktabgacha ta’lim muassasasiga berish imkoniyatiga ega bo’lmagan yoki 
muayyan sabablarga ko’ra bunga intilmaydigan ota-onalarning talab-ehtiyojlarini 
qondirish; 
•
5-7 yoshli bolalar uchun mo’ljallangan qisqa muddatli guruhlar maktabgacha 
ta’limga qo’yiladigan Davlat talablariga muvofiq, 5 muhim soxada bolalarning har 
tomonlama rivojlanishini ta’minlashi zarur ; 
•
Maktab ta’limiga umumiy psixologik tayorgarlik.
“Ilk qadam” davlat o‘quv dasturida 5-7 yoshli bolalarni o’qitish qisqa muddatli 
guruhlari dasturi O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 
tasdiqlangan ta’lim sektori rejasi, maktabgacha ta’limni rivojlantirish Konsepsiyasi, 
maktabgacha ta’limga qo’yiladigan Davlat talablariga tayangan holda bolaga 
yo’naltirilgan sifatli pedagogik prinsiplarga asoslangan.
Qisqa muddatli guruhlarning kun tartibida; 
•
Har bir kun erkin faoliyat bilan boshlanadi. Bunda bolalar o’z qiziqishlari 
bo’yicha shug’ullanadilar. (o’ynash, rasm chizish, qurish-yasash bo’yicha biror nima 
yasash, rasmli kitoblar tomosha qilish va h.k.) O’yin faoliyatini shakllantirish 
maqsadida bir necha kichik guruhlar bilan birgalikda o’ynaydilar (7-10 daqiqa).

---

123 
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES
(CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. 
“YANGI O’ZBEKISTONNING UMIDLI YOSHLARI” 1(3)-SON 
2022-YIL 28-APREL 
•
Barcha bolalar taklif etiladigan muloqot, suhbat o’tkaziladi. Pedagog muhokama 
uchun badiiy matndan foydalanishi- ma’naviy-axloqiy mazmunga ega qisqagina 
hikoya, ertak, sher o’qib berishi, bolalar bilan birgalikda kitobdagi hamda ularning 
hayotidagi voqealarni o’zaro taqqoslashi mumkin. 
•
Haftaning muayyan kuniga mos ravishda o’tkaziladigan ikki mashg’ulot 
o’tkaziladi. Musiqa yoki sport zaliga o’tganda bolalar musiqa xodimi, trener bilan 
muloqot yuritadi. Har kuni guruh xonasidan tashqariga chiqish bolalar hayotiga rang-
baranglik olib kiradi. 
•
Yengil nonushta tayorlash ( agarda u ota- onalar iltimosi bilan tashkil etilayotgan 
bo’lsa). Nonushta paytida erkin, qulay muhitni vujudga keltirish, bolalarning bir-birlari 
bilan bemalol fikr almashishiga imkon beradi. 
•
Kun bolalarning erkin faoliyati bilan yakunlanadi. Pedagog haftada ikki marta 
bir necha bolani ( qo’shimcha mashg’ulot zarur bo’lganlarni) kommunikativ treningga 
taklif etadi.( 10 daqiqa)
Qisqa muddatli guruhlarning ko’plab afzallik tomonlari bor. :
•
Bolaning oilaviy sharoitidagi vaqti hisobga olinadi. Qisqa muddatli guruh 
kunning birinchi yoki ikkinchi yarmiga belgilanadi. 
•
Maktabgacha ta’lim muassasalarida tarbiyalanuvchi bolalar qatori ta’lim-tarbiya 
oladi. “Davlat talablari” va “Ilk qadam” davlat o‘quv dasturi asosida mashg’ulotlar 
tashkillanadi. 
•
Bolaning bir mahal ovqatlanishi, ota-ona uchun arzon va qulay narxlarda tashkil 
etiladi.
Bunday qulayliklarni hisobga olgan holda, 5-7 yoshli bolalarning to’liq kunlik 
maktabgacha ta’lim muassasasiga berish imkoniyatiga ega bo’lmagan yoki muayyan 
sabablarga ko’ra bunga intilmaydigan ota-onalarini qisqa muddatli guruhlarga jalb 
etish va farzandlarini ta’lim olish imkoniyatidan mahrum etmasliklarini so’rab
qolaman.