Ялпи ички маҳсулот статистикаси

Ялпи ички маҳсулот кўрсаткичининг таърифида унинг 3 асосий хусусияти кўрсатилган:

• Ялпи ички маҳсулот кўрсаткичи – охири истеъмол учун ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати бўлиб ҳисобланади, яъни ЯИМ ҳажмида оралиқ истеъмолнинг қиймати акс эттирилмайди.
• Ялпи ички маҳсулот кўрсаткичи – охирги истеъмол учун ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати бўлиб ҳисобланади, яъни ЯИМ хажмида оралиқ истеъмолнинг қиймати акс эттиради. Ўзининг мустақил баланси ҳамда ҳуқуқий шахс мақомига эга бўлган бирликка – иқтисодий бирлик деб юритилади.
• Ялпи ички маҳсулот кўрсаткичи хажмида асосий капиталнинг истеъмоли ҳам акс эттирилади.

Асосий капитални ялпи жамғариш.

• Ялпи жамғариш;
• Асосий капиталнинг ялпи жамғарилиши;
• Моддий айланма воситалари захираларининг ўзгари;

Асосий капиталнинг ялпи жамғарилиши резидентлар томонидан асосий капитал объектларига, келажакда улардан фойдаланиб, даромад олиш мақсадида киритилган маблағларни ўзида намоён этади.

• ЯИМ нинг яна бир муҳим таркибий қисми ялпи жамғарилиш бу ялпи ихтиёрдаги даромаднинг якуний истеъмол учун сарфланмаган қисми ҳисобланади.
• Ялпи жамғарилиш асосий капиталнинг ялпи жамғарилишини ва моддий айланма воситалар захираларининг ўзгаришини ўз ичига олади.

Материал айланма маблағлар заҳираларининг ортиши.

• моддий айланма воситалар захирасининг ўзгариши ҳам ишлаб чиқариш захиралари, тугалланмаган ишлаб чикариш, тайёр маҳсулот ва қайта сотиш учун товарларнинг ўзгариши сифатида ЯИМ да ўз аксини топади. Моддий айланма воситалар захирасининг ўзгариши корхона ва ташкилотларнинг молиявий ҳолатини давлат статистик кузатувлари маълумотлари асосида захиралар қийматининг ҳисобот даври боши ва охиридаги тафовути орқали ҳисобланади. Моддий айланма воситалар захирасини ҳисоблашда нархлар ўзгариши таъсир этмаслиги учун давр боши ва охири учун ҳисобот даврининг ўртача нархларида захираларни баҳолашни кўзда тутувчи махсус ҳисоб-китоблар амалга оширилади.