Qoldiq dispersiya
Demak qoldiq dispersiyaning qiymati qanchalik nolga yaqin bo’lsa, regressiya tenglamasida e’tiborga olinmagan ko’rsatkichlarni ta’siri shunchalik kamligini va regressiya tenglamasi ko’rsatkichlari orasidagi bog’lanishni to’g’ri ifodalanishini ko’rsatadi.
Tasodifiy miqdorni hisoblash € -tasodifiy miqdorni baholashda qoldiq dispersiyadan foydalaniladi. Qoldiq ditspersiya quydagicha ifodalanadi. Agarda qoldiq dispersiya sigmaqol=0 bo’lsa, natjaviy belgining asl qiymatlari, ularning nazariy qiymatlari bilan ustma-ust tushadi.
MASALA
Dastlab y=a+bx regretsiya tenglamasidan a va b larni xisoblab chiqamiz.
b=(y*xo’rt-yo’rt*xo’rt)/(x2o’rt – y2o’rt) formula yordamida hisoblaymiz.
b= 0,27073792
a=83.2737162
Sigmay=283,085 sigmax=350,1085
|
O’rganilayotgan xodisa va jarayonlarda o’zgaruvchilar orasidagi bog’lanish zichligi(yoki kuchi)ni rxy – chiziqli juft korrelyatsiya koeffitsienti orqali baholanadi.
Chiziqli regressiya uchun korrelyatsiya koeffitsienti :
r = 0,9767323
demak uy xo’jaliklari daromadlari YaIM ga juda zij bog’langan.
, ,
Quyidagi formulalar orqali sigmani topib olamiz.
sigma qoldiq =
|
42,24396481
|
Regressiya tenglamasining sifatini baholashning F-test –.usuli.
Bu usulda regressiya tenglamasi va bog’lanish zichligi ko’rsatkichini statistik ma’nodor emasligi haqidagi H0 gipotezani tekshirishdan iborat. Buning uchun haqiqiy(Fhaq) va Fisher F-kriteriyasining tablitsa(Fjadv) qiymatlari taqqoslanadi. Fhaq quyidagicha topiladi:
bu erda n-kuzatuvlar soni, m-erkli o’zgaruvchilar soni.
Fxaq = 186,677632
Fjadv –berilgan erkinlik darajasi va α ma’nodorlik darajasida tasodifiy faktorlar ta’sirida kriteriyaning bo’lishi mumkin bo’lgan eng katta(maksimal) qiymati. α –ma’nodorlik darajasi, bu y teng bo’lgan qiymatda to’g’ri gipotezani inkor etish ehtimolligi. Odatda α 0,05 yoki 0,01ga teng deb olinadi.
Agar shart bajarilsa baholanayotgan regressiya tenglamasida omillarning tasodifiyligi haqidagi H0 gipoteza rad etiladi hamda regressiya statistik ma’noga egaligi va ishonchliligi tan olinadi. Agar shart o’rinli bo’lsa H0 gipoteza rad etilmaydi va regressiya tenglamasining statistik ma’noga ega emasligi, ishonchli emasligi tan olinadi.
Regressiya va korrelyatsiya koeffitsientlarining statistik ma’nodorligini baholash uchun Styudent t-kriteriyasi va har bir ko’rsatkichning ishonch intervallari hisoblanadi. Regressiya va korrelyatsiya koeffitsientlarining ma’nodorligini Styudent t-kriteriyasi yordamida baholash ularning qiymatlarini tasodifiy xatolarining qiymatlari bilan taqqoslash orqali amalga oshiriladi: ya’ni,
Chiziqli regressiya parametrlari va korrelyatsiya koeffitsientlarining tasodifiy xatolari quyidagi formulalar bilan hisoblanadi:
ma =17.2998
mb=0.01790
mr=0.00511
ta=4.8135
tb=15.1229
tr=191.124
Do'stlaringiz bilan baham: |