ta’mirlovchi vagonlaming qismlari,
detallar partiyasi, guruhlar partiyasi
ko‘rinishida ham qurishimiz mumkun. Bunga ko‘ra ishlab chiqarish sikli
- turli xildagi ishlov berish jarayonidagi, har xil mehnat predmetlarining
qoilanilishiga qarab farqlanadi. Bularga quyidagilar kiradi: tozalash va
vagonni ehtiyot qismlari bilan yuvish: Sochish va qism detallarda
nuqsonni aniqlash: yaroqlilik ko‘rinishi bo‘yicha saralash: nosozliklami
tiklash va yangi detallaming tayyorlanishi:
detallami jamlash va
qismlami yigish: ta’mirlash va vagonni umumiy yigish: bo‘yash va
ta’mirlangan vagonlarni topshirish.
Ishlab chiqarish siklining davomiyligi - kalendar vaqtining birli-
gida, yoki kalendar kuni va soatlarga ajratiladi.
Ishlab chiqarish siklining davomiyligini qisqarishi - katta iqtisodiy
ahamiyat kasb etadi.
U aylanish oborotidagi jismiami va mahsulot ishlab chiqish tezligini
oshiradi.
Ishlab chiqarish sikli davomiyligi - shu ishlab chiqarishning ish
davri va dam olish vaqtidan iborat.
Ish davri o‘z qatorida - texnik operatsiyalar vaqti, nazorat operat-
siyalarini bajarishda va tabiiy jarayonlarga ketgan vaqti (masalan:
issiq
jamlangan yoki quyulgan, naplavkalangan, bo‘yalgan ishlanmaning
tabiiy qurish i va h.k) ga ketgan vaqtdan iborat.
Dam olish vaqti - navbatchilikdagi va navbatchilik orasidagi vaqtga
boiinadi.
Dam olish vaqti - mehnat jarayonida ish rejimidagi asoslar bilan
ta’minlangan va detal yoki qismlarga ishlov berishning zarurligidir.
Detal va qismlaming - kuyish jarayoni ishlab chiqarishdagi usulga
bogiiq boiib, ishlab chiqarishdagi ish joyi va boshqa sabablarga ko‘ra
boiishi mumkun. Masalan: har bir x qism partiya ko‘rinishiga ish joyiga
kirganda ikki marta kuyishga uchraydi.
1. Ta’mirlash yoki ishlov berishini boshlanguncha:
2. Ta’mirdan so‘ng, bu operatsiyani tugatish uchun qolgan qism
lami ta’mirlash yoki ishlov berish vaqtida.
49
Transport, nazorat operatsiyalari va so‘nggi
ishlov berish kutish
vaqtining umumiy davomiyligini “operatsiya oralagidagi vaqti” deb
atash qabul qilingan.
Bu vaqt mehnat jarayonining davomiyligiga tez-tez ro‘y berib,
ishlab chiqarish sikli davomiyligining katta qismini tashkil qiladi.
Ishlab chiqarish siklining umumiy davomiyligidagi dam olishlar
massasining (ogirligi) qancha kam boisa, siklning tarkibi shuncha
bajaruvchanligi yuqori boiadi.
Ishlab chiqarish siklining davomiyligi umumiy ko‘rinishda quyidagi
formula orqali ko‘riladi.
7 ts==/tex_^^tr“^ ? k ^ e s t ^ '% ^ p r >
( 2 . 2 2 )
bu yerda:
hex-
texnologik operatsiyalar vaqti;
tv-
transport operatsiyalari vaqti;
fk-texnik nazorat vaqti;
tesc-
tabiiy jarayonlar vaqti (teplovoz agregatlari bo‘yalganidan
so‘ng ulami quritish, isitish, sovutish va h.k.);
tp -
tanaffuslar, smenalararo va smenalar ichki operatsiyalararo
oiadigan vaqti;
tpr
- yarim fabrikatlaming sexlararo omborlarda boiish vaqti.
Qisqarish, ishlab chiqarish davomiyligi,
vaqtaing qisqarishi evaziga
mehnat predmetiga boigan munosabati kabi, shuningdek ish jarayo
nidagi turli-xil dam olish vaqtini minimallashtirishga yoki yo‘qotishga
erishilishi kerak.
Agar transport operatsiyalarini nazorat qilish vaqti operatsiyalararo
vaqt ichida qolsa (undan oz boisa),u ishlab chiqarish siklini hisob-kitob
qilishda hisobga olinmaydi. Ishlab chiqarish sikli davomiyligining
qisqarishi mahsulot ishlab chiqarishni tezlashtirib, oborot mablagiari
aylanuvchanligini oshiradi, tugallanmagan ishlab chiqarishni kamaytirib,
ishlab chiqarish maydonlaridan foydalanishni yaxshilaydi. Sikl davo
miyligini texnika va texnologiyani takomillashtirish,
ishlab chiqarishni
50
tashkii etish darajasini yuksaltirish orqali qisqartirish mumkin bo‘ladi.
Texnika va texnologiyani takomillashtirish ishlab chiqarish siklining
barcha elementlariga, ayniqsa texnologiya operatsiyalari va tabiiy
jarayonlar vaqti qisqarishiga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Ishlab chiqarishni
tashkii etish darajasining oshishi ishdagi tanaffuslami kamaytiradi.
Ishlab chiqarish sikli davomiyligini o‘rganish va hisoblashda - bir
vaqtning o ‘zida turli xildagi texnologik
bosqichdagi jarayonlarda
mahsulotga ishlov berishdagi ketma-ketlikni hisobga olishimiz kerak, bu
esa mehnat operatsiyasidan keyingisiga o‘tkazish, ishlab chiqarishdagi
harakatlar ko'rinishi va uzatish tartibini belgilab beradi.
Ishlab chiqarish jarayonini vaqt bo‘yicha tashkillashtirishda uch (3)
ko‘rinishga ajratiladi: ketma-ket, parallel va aralash yoki parallelli -
ketma-ket.
Bu ko‘rinishlaming har bin ishlab chiqarish jarayonini tashkil
lashtirishda - tayyorlanayotgan mahsulotni bir operatsiyadan keyingi
siga o‘tkazish, ish joyida mehnatni tashkillashtirish va ishlab chiqarish
sikli davomiyligini ishlab chiqarishdagi o‘tkazishlar tartibi bilan
farqlanadi.
ni,
'
fit,
"л,
1
-------r-. ■
■
-Mr-------
Ф)
Do'stlaringiz bilan baham: