|
6.3. Сертификатлаштириш бўйича ишларни лицензиялаш
Ўзбекистон Республикаси стандартлаштириш, метрология ва
сертификатлаштириш агентлиги – “Ўздавстандарт” агентлиги
Ўзбекистон Республикасининг миллий сертификатлаштириш
органидир.
“Ўздавстандарт” агентлиги “Маҳсулотлар ва хизматларни
сертификатлаштириш тўғрисида”ги қонунга мувофиқ:
- сертификатлаштириш соҳасидаги давлат сиёсатини амалга
оширади, сертификатлаштириш ўтказиш юзасидан умумий
қоидаларни белгилайди, улар тўғрисида расмий ахборотлар эълон
қилиб боради;
-
сертификатлаштириш
тизимини
такомиллаштириш
дастурларининг лойиҳаларини ишлаб чиқади ҳамда уларни ҳукумат
муҳокамасига тақдим этади;
- Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси билан
келишилган ҳолда сертификатлаштиришнинг халқаро тизимларига
қўшилиш тўғрисида қарорлар қабул қилади, шунингдек,
сертификатлаштириш натижаларини ўзаро эътироф этиш тўғрисида
битимлар тузади, сертификатлаштириш масалалари бўйича бошқа
давлатлар билан ўзаро муносабатларда ва халқаро ташкилотларда
Ўзбекистон Республикаси номидан иш кўради;
- мажбурий равишда сертификатланадиган маҳсулотлар
рўйхатини белгилайди;
-
бир
турдаги
маҳсулотларни
сертификатлаштириш
органларини,
синов
лабороторияларини
(марказларини),
сертификатлаштириш
соҳасидаги
текширув
органларини,
шунингдек, сифат бўйича эксперт-аудиторларларни аккредитация
қилади;
78
- сертификатланган маҳсулотларнинг, сифатни бошқариш
тизимларининг, аккредитация қилинган сертификатлаштириш
органларининг, синов лабороторияларининг (марказларининг),
сифат бўйича эксперт-аудиторларларнинг Давлат реестрини
юритади, шунингдек, озиқ-овқат маҳсулотини ҳамда бундай
маҳсулотни тайёрлашда ишлатиладиган асбоб-ускуналарни давлат
рўйхатидан ўтказишни амалга оширади;
-
бир турдаги маҳсулотларни сертификатлаштиришга
аккредитация қилинган органлар ва синов лабораториялари
(марказлари) сертификатлаштириш қоидаларига риоя этиши
устидан ва сертификатланган маҳсулотлар устидан давлат
текшируви ва назоратини амалга оширади;
- қонун ҳужжатларининг номлари бузилганлиги учун
мувофиқлик белгиларини бекор қилади ҳамда амал қилишини
тўхтатиб қўяди, сертификатлаштириш органларининг аккредитация
қилганлик тўғрисидаги гувоҳномаларини бекор қилади, синов
лабораторияларининг (марказларининг) фаолиятини тугатади.
Амалдаги қонунчиликка кўра, маҳсулотлар (шу жумладан,
дастурий ва бошқа илмий-техникавий маҳсулотлар), хизматлар,
шунингдек, сифат тизимлари сертификатлаштириш объектлари,
яъни сертификат талаб қилиниши мумкин бўлган объектлар
ҳисобланади.
“Ўзстандарт”
агентлигининг
ўзи
унинг
томонидан
аккредитация қилинган ёки эътироф этилган сертификатлаштириш
79
органлари,
синов
лабораториялари
(марказлари),
сертификатлаштириш соҳасидаги текширув органлари, сифат
бўйича
эксперт-аудиторлар,
шунингдек,
маҳсулоти
сертификатлаштирилиши лозим бўлган корхоналар, муассасалар,
ташкилотлар,
жисмоний
шахслар
сертификатлаштириш
субъектларидир.
Сертификатлаштириш
объекти
бўлган
озиқ-овқат
маҳсулотларининг сифати, уларнинг хавфсизлигини таъминлаш, бу
соҳадаги давлат бошқарувини белгилаш мақсадида Ўзбекистон
Республикасининг “Озиқ-овқат маҳсулоти сифати ва хавфсизлиги
тўғрисида”ги қонун қабул қилинган.
Қонунга мувофиқ, озиқ-овқат маҳсулотлари, уларнинг
технологияларига гигиена сертификати талаб қилинади, яъни
гигиена сертификати озиқ-овқат маҳсулоти, технология, ускуна ва
бошқа жараёнлар амалдаги санитария нормалари ва қоидаларига
мос эканлигини тасдиқлайдиган ҳужжат.
Озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлигини
таъминлаш
соҳасидаги
давлат
бошқаруви
Ўзбекистон
Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-
эпидемиология хизмати, Ўзбекистон Республикаси қишлоқ
хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Бош давлат ветеринария
бошқармаси, Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги
вазирлиги ҳузуридаги Ўсимликлар карантини бош давлат
инспекцияси, Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва
сертификатлаштириш агентлиги ҳамда қонун ҳужжатлари билан
белгиланадиган бошқа органлар (бундан кейин матнда давлат
назорати органлари деб юритилади) томонидан амалга оширилади.
Озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлигини
таьминлаш соҳасидаги давлат бошқаруви қуйидагиларни ўз ичига
олади:
- давлат томонидан нормалаш;
-
озиқ-овқат
маҳсулотини
ҳамда
уни
тайёрлашга
мўлжалланган ва фойдаланганда озиқ-овқатга тегиб турадиган
ускуналарни давлат рўйхатидан ўтказиш;
- озиқ-овқат маҳсулотини сертификатлаш;
- давлат назорати ва текшируви;
- озиқ-овқат маҳсулотининг сифатини ва хавфсизлигини
таъминлаш тадбирларини режалаштириш.
80
Озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлигини
таъминлаш борасидаги давлат бошқарувининг турларидан бири
озиқ-овқат маҳсулотини сертификатлашдир.
Аҳолини сифатли ва хавфсиз озиқ-овқат маҳсулоти билан
таьминлашнинг ҳуқуқий асосларини яратиш, тадбиркорлик
фаолияти субъектлари қулай шарт-шароитлар шакллантиришни
давом эттириш, маҳсулотларни сертификатлаштириш жараёнини
соддалаштириш ва бу борадаги бюрократик тўсиқларни бартараф
этиш мақсадида Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 6 июлдаги,
318-сонли “Маҳсулотларни сертификатлаштириш тартиботини
соддалаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги
қарори қабул қилинди.
3. Мажбурий ва ихтиёрий сертификатлаштириш.
Ўзбекистон Республикаси миллий сертификатлаштириш
тизими маҳсулотни мажбурий ва ихтиёрий сертификатлаштиришни
кўзда тутади. Дунё амалиётида товарларни танлашда истеъмолчига
кўмаклашишнинг
самарали
воситаси
бўлиб
ихтиёрий
сертификатлаштириш ҳисобланади.
Ишлаб чиқарувчи учун, унинг маҳсулотини нуфузли ташкилот
томонидан сертификатлаштирилиши, мазкур маҳсулотни сотиб
олиниши эҳтимолини билдиради. Ихтиёрий сертификатлаштириш
маҳсулот рақобатбардошлигини оширади ва товар айланиши
жараёнини тезлаштиради.
81
Ўзбекистонда
ихтиёрий сертификатлаштириш экспортга
жўнатиладиган маҳсулотлар учун қўлланилмоқда. Ички бозорда
ихтиёрий сертификатлаштиришга бўлган талаб ҳозирча паст
даражада, бироқ ихтиёрий сертификатлаштиришдан фойдаланиш
бўйича маълум бир қизиқишлар мавжуд.
Ихтиёрий сертификатлаштириш объектлари мувофиқлигини
мустақил тасдиқлашга манфаатдор бўлган хоҳлаган миллий ва
хорижий ишлаб чиқарувчилар (товар етказиб берувчилар),
сотувчилар, маҳсулотларни (хизматларни) ишлаб чиқувчилар ва
ижрочилар ҳамда бошқа хўжалик фаолияти субъектлари, ҳукумат
органлари ихтиёрий сертификатлаштиришда ариза берувчи
бўлишлари мумкин.
Ҳар қандай маҳсулот норматив ҳужжатларнинг талабларига
мувофиқ эканлигини тасдиқлаш учун у юридик ва жисмоний
шахснинг ташаббуси билан ихтиёрий сертификатлаштиришдан
ўтказилиши мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
