Xxi asr haqiqatdan ham axborotlashgan jamiyat asri deb tan

. 
PON
 
tarmog‗ida asosan bitta kirish portiga ega 1xN 
tarmoqlagichlar ishlatiladi (4.18-rasm). 
4.18-rasm. 1xN turdagi optik tarmoqlagich. 

---

Optik to‘lqin multipleksorlari. 
Optik multipleksorlar bir necha 
yorug‗lik oqimlarini to‗lqin uzunligi bo‗yicha zichlashtirish va qarama 
qarshi tomonda qaytatdan ajratish (demultpleksorlash) ni amalga 
oshiradilar.
 
PON tarmog‘ida axborot almashinishining tashkil qilinishi 
Passiv optik tirmoq qurish texnologiyasi PON ning mazmuni 
markaziy uzel OLT va undan ma'lum bir masofadagi abonent uzeli ONT 
lar orasida daraxtsimon topologiyadagi to‗liq passiv optik tarmoqni 
yaratishdan iborat. Oraliq uzellarda elektr ta'minoti va xizmat 
ko‗rsatishni talab qilmaydigan ixcham qurilma bo‗lgan passiv optik 
tarmoqlagichlar (splitterlar) joylashadi. Bir OLT uzatib qabul qiluvchi 
modul ko‗pgina abonent qurilmalari ONT larga axborotlarni uzatishga 
imkon beradi. OLT ga ulanadigan ONT lar soni uzatib qabul qiluvchi 
apparaturaning maksimal tezligi va nurlanish quvvatining byudjeti 
(qiymati)ga bog‗liq ravishda ko‗plab bo‗lishi mumkin. To‗g‗ri va teskari 
yo‗nalishlarda axborot uzatishni tashkil qilish uchun o‗tkazish polosasi 
abonentlarga dinamik taqsimlangan bitta optik toladan yoki zaxiralash 
maqsadida ikkita optik toladan foydalaniladi. Markaziy uzel OLT dan 
abonentga yo‗nalgan to‗g‗ri (изходящий - downstream) oqim 1490nm 
to‗lqin uzunligida yoki video axborotlar uzatishda 1550 nm to‗lqin 
uzunligida amalga oshiriladi. Abonentdan markaziy uzelga yo‗galgan 
teskari (vosxodyaщie - upstream) oqim esa 1310 nm to‗lqin uzunligida 
amalga oshiriladi. 
 
4.19-rasm. PON tarmog‗idagi asosiy elementlar va ishlash prinsipi 

---

4.20-rasm. PON tarmog‗ida to‗g‗ri va teskari oqimning yuzaga 
kelishi. 
PON tarmog‗ini qurish uchun ―nuqta – ko‗p nuqta‖ 
topologiyasidan foydalanilib, tamoqning o‗zi daraxtsimon strukturaga 
ega. Xar bir optik tolali segment OLTdagi uzatib-qabul qiluvchilardan 
biriga (OLT ning segmentlar ulanadigan portlaridan biriga) ulanadi. 
PON tarmog‗ining bir optik-tolali segmenti EPON va BPON standarlari 
qo‗llanilganda 20 km radiusda 32 tagacha abonent uzellarini ulanishini 
ta'minlaydi, GPON standarlari qo‗llanilganda esa 60 km radiusdagi 128 
tagacha abonentlarni ulanishini ta'minlaydi. Xar bir abonent uzeli 
terminal xisoblanadi va ularning bittasi yoki birnechtasining o‗chirilishi 
yoki ishdag chiqishi qolganlarining ishlashiga ta'sir etmaydi. Quyidagi 
rasmlarda PON tarmog‗idagi asosiy elementlar va uning ishlash prinsipi 
va bunday tarmoqda to‗g‗ri va teskari oqimning yuzaga kelishi 
tasvirlangan.