Xxi аср биотехнология ютуқлари ва истиқболи

Олтинчи босқич – тайёр маҳсулотни олиш
Озиқа мухитлари таркиби
Озиқа мухитлари таркиби оптимал бўлиши шарт, чунки у микроорганизмларни кўпайиши, ўсиши ва хар хил БФМ синтезини белгилайди. Озуқа мухитлари ўз таркибига кўра мураккаб (яъни 50 га яқин компонентдан иборат) ва оддий (5 компонентдан кўпроқ) бўлади.
Озуқа мухитларининг асосий хусусияти:
- ҳужайраларни оптимал ўсиши учун физик-кимёвий шароитни (pH, pO2, pCO2 ва ҳ.к.) тутиб туради.
- Биомасса ва бошқа махсулотларни синтез қилиши учун ҳужайрани озиқа моддалари билан таъминлайди.
«Ўстириш учун озиқа мухитлар» нафақат энергия алмашируви учун муҳим бўлган миқдор ва сифат жиҳатдан компонентлар (азот, углерод, фосфор манбалари, бир қатор микроэлементлар, витаминлар, ўсувчи моддалар) таркибига мухтождир, балки физиологик факторларнинг ҳам (кислоталиги, температура, аэрация, ёруғлик ва б.) таъсири аҳамиятлидир. Юқорида айтилган бу факторлар микроорганизмлар ривожланишида ва уларнинг алохида физиологик ва биокимёвий функциялар намоён қилишида муҳим рол ўйнайди.
Озиқа мухитлари таркиби
Озиқа мухитлари таркибига қараб 2 гурухга бўлинади:
1. 5-20% табиий зардоблар ва табиий махсулотлар солиниши шарт муҳитлар (одам қони зардоби, йирик қорамол эмбрион экстраклари, ўсимлик меваси экстрактлари, гўшт экстрактлари, сут махсулоти, саноатда чиқадиган чиқинди махсулотлар ва ҳ.к. );
2. Маълум бир таркибли сунъий кимёвий озиқа муҳитлари.
Озиқа мухитлар асосини оқсиллар ва нуклеин кислоталар синтезида иштирок этувчи аминокислоталар, пурин ва пиримидин асослари ташкил қилади.
Зардоблар (қон эмбрионал зардоби, от зардоби ёки товуқ эмбрионининг тозаланган экстракти), уларнинг юқори молекуляр фракциялари (α-, β-глобулинлари) ҳужайраларни шикастланишдан сақлайди ва ДНК синтезини жадаллаштиради. Бундан ташқари, углерод ва энергия манбаси сифатида глюкоза ёки унинг аспарагинли ёки сут кислотали комбинацияси ишлатилади. Шунингдек, баъзи микроорганизмларнинг ўсиши ва ривожланиши учун ёғда ва сувда эрувчи витаминлар ишлатилади