|
1.3. Mamlakat flora va faunasi. Tabiiy omillarning davlat rivojlanishiga ta'sirini umumiy baholash.
Ilgari Tailand hududining katta qismini o'rmonlar egallagan va 1961 yilda ularning ulushi mamlakat umumiy maydonining 53% ni tashkil etgan bo'lsa, hozirgi vaqtda u 20% dan oshmaydi. O'rmonzorning 70% gacha bargli turlar. Tailand shimolidagi tog'larda va Myanma bilan chegara yaqinida nam musson aralash bargli o'rmonlar ustunlik qiladi, ularda choy, planer ksiliya, yirik mevali pterokarpus va boshqa qattiq daraxt turlari o'sadi. Bu o'rmonlar bambuk chakalakzorlari bilan kesishgan. Tailand shimolidagi ochiq yon bag'irlarida dengiz sathidan 1000 m dan ortiq balandlikda eman o'rmonlari mavjud. Merkuza va Xazi qarag'aylarining qarag'ay o'rmonlari bilan almashinadi. Nam doimiy yashil keng bargli musson o'rmonlari g'arbdagi Maxlong daryosi vodiysida va janubi-sharqdagi eng nam joylarda keng tarqalgan. Quruq musson oʻrmonlari Korat platosida, Markaziy tekislikda va Gʻarbiy Tailandning baland togʻlarida uchraydi. Bu oʻrmonlarda pakana daraxtlar, bambuk va tikanli butalar ustunlik qiladi. Doim yashil tropik oʻrmonlar janubi va janubi-sharqida keng tarqalgan. Ularda dipterokarp (yang, takyan), hopi, anisoptera, sal daraxti, palma daraxtlari (areka, sago), bambuk, pandanuslar tarqalgan. Lianalar keng tarqalgan. Sohil bo'ylab mangrovlar mavjud, ammo evkalipt va akatsiya kabi daraxt turlari ko'pincha daraxt kesishdan qattiq ta'sirlangan mahalliy jamoalarni siqib chiqaradi. Tailand hukumati 1989 yilda daraxt kesish ko'lamini keskin cheklab qo'ydi, ammo shunga qaramay, o'rmonlarni kesish tezligi biroz kamaydi.
Ov qilish va tabiiy yashash joylarini yo'qotish Tailandda yovvoyi hayvonlar sonining keskin kamayishiga yordam berdi. Biroq, ba'zi chekka hududlarda va qo'riqlanadigan hududlarda fillar, yo'lbarslar, qoplonlar (jumladan, juda kam uchraydigan bulutli leopard), oq ko'krak va malay ayiqlari, gaur va banteng buqalari, osiyo buyvollari, serow va juda kam uchraydigan hayvon qora tayanchli. tapirlar hamon topilgan. Maymunlar (oq qoʻlli gibbonlar, makakalar, orangutanlar, langurlar), munjak va sambar bugʻulari, mayda va yirik bugʻular, antilopalar va boshqa sutemizuvchilar koʻp. Uydagi fillar va buyvollar qishloq xo'jaligida keng qo'llaniladi. Tailandda ilonlarning bir necha o'nlab turlari mavjud, ular orasida zaharlilari ham bor. Qushlarning faunasi nihoyatda xilma-xil: suvda suzuvchi qushlar (qoʻrgʻon, oq qush, oʻrdak), qirgʻovul, yovvoyi tovuq, kaklik, toʻtiqush, tovus (shu jumladan yashil) yirtqich qushlar va boshqalar keng tarqalgan.Hasharotlar dunyosi. xilma-xil, jumladan, kapalaklarning 600 dan ortiq turlari.
Faunaviy rayonlashtirishga ko'ra , Tailand hududi hind-malay zoogeografik mintaqasiga tegishli . Tailandda topilgan yirik hayvonlar: fil (uylashtirilgan), malay ayig'i , noyob qora tayanchli tapir , yovvoyi cho'chqa . Yirtqichlar va mushuklar: yo'lbars , noyob bulutli leopard , pantera , baliqchi mushuk , o'rmon mushuki , bengal mushuki , mangus . O'rmonlarda turli xil maymunlar yashaydi - oq qo'l gibbon , kalta dumli makaka , rezus makaka , tepalikli maymunlar , tekisliklarda - tungi turmush tarzini olib boradigan loris va lemurlar . Kemiruvchilar oqsillar bilan ifodalanadi. Shimoliy togʻli hududlarda bugʻu ( qoʻngʻirchoq , sambar bugʻusi , muntjak va shoxsiz kanchil ) va antilopalar , savannada yovvoyi buqalar gaur va banteng yashaydi .
Qushlar oʻrmonda yashovchi qirgʻovullar, tovuslar, toʻtiqushlar, yovvoyi tovuqlar, shoxlilar, qirol baliqlarining 16 turi, myna bilan ifodalanadi. Botqoqli hududlarda qoraqalpoq, laylak, ibis, siam qizil boʻgʻimli turnalar, endemik oq koʻzli daryo qaldirgʻochlari yashaydi. Yirtqich turlaridan burgutlar, lochinlar, boqalar, uçurtmalar bor. Ko'plab hasharotlar, jumladan termitlar, kapalaklarning 500 dan ortiq turlari va yarasalar mavjud.
Tailandda kaltakesaklarning 75 ga yaqin turi va ilonlarning 100 ga yaqin turi mavjud, ulardan 13 tasi zaharli, shu jumladan qirol kobrasi. Timsohlar siam va taroqli timsohlar bilan ifodalanadi; 1970 yilgacha gharial timsoh Tailandda ham yashagan. Tailand daryolari baliqlarga, asosan karplarga boy. Tailand ko'rfazi qirg'og'ida seld va skumbriya yig'iladi, akulalar ovlanadi.
Hozirgi vaqtda Tailandda 102 ta milliy bog'lar, jumladan, 21 ta dengiz milliy bog'lari mavjud. Milliy bog'lar Tabiiy resurslar va atrof-muhitni muhofaza qilish departamenti (MONRE) tarkibiga kiruvchi Milliy bog'lar, yovvoyi tabiat va o'simliklar departamenti (DNP) tomonidan boshqariladi.
Birinchi Khao Yai milliy bog'i 1961 yilda Milliy bog' to'g'risidagi qonun qabul qilingandan keyin tashkil etilgan (Milliy bog'lar to'g'risidagi qonun BE 2504). Birinchi dengiz parki Khao Sam Roi Yot 1966 yilda tashkil etilgan. 1993 yilda Milliy bog'lar boshqarmasi ikkita bo'limga bo'lingan: quruqlik va alohida dengiz parklari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
