Xudoyo, rahmat ayla barcha ajdodi izomimni

‘g‘risida o‘ylagan. “Zindon qorong‘uligiga barham beruvchi”, “Iqbol quyoshi” porlab chiqishini orzu qilgan.

Mubolag‘aga muqobil san’atlardan biri kuchaytirish bo‘lib,uning Nodira devonida qo‘llanish mahorati ham she’rxon idrokini sehrlaydi:

Belining borlig‘in qildi kamarbandi ayon,

Og‘zi yo‘q erdi, ani qildi padidor hadis.

Sharqda belning ingichkaligi,og‘izning torligi tashqi go‘zallik belgilaridandir.Maqsad insondagi mana shu nazokatni tasvirlash.Nodira g’azalidagi manzurning beli ko’z ilg‘amas darajada nozik ekanki,uni kamarbandi,ya’ni turkona aytganda,belbog‘i sezdirib qo‘yibdi.Og‘iz yo‘q darajada pinhon emishkim,borligini so‘zlagan so‘zlari oshkor etibdi.

Shoira tarjimayi holidan yaxshi bilamizki,u hayotining so‘nggi yigirma yilini umr yo‘ldoshidan ayrilgandan keying hijron azobida o‘tkazgan.Bu esa albatta uning she‘r va g‘azallariga katta ta’sir qildi.Hatto,firoqnoma asarlar bitish ,boshqacha aytganda,she’rlarida hijronni kuylash shoira ijodining asosiy yo‘nalishlaridan biriga aylandi.Nodiraning firoqnomalarini ikki qismga bo‘lish mumkin:
1.Firoqnoma ruhidagi turli lirik asarlar.

2.Maxsus “Firoqnoma” muashshari.

Hijron motivlari shoiraning turli lirik janrlarda bitilgan asarlarida,xususan g‘azallarida kuchli sezilib turadi.Albatta,ayriliqni kuylash mumtoz lirikamizda avvaldan bor edi.Chunki tasavvufiy talqinga ko‘ra,inson bu hayotda Allohga intilib,umr bo‘yi uni bunyod etgan oliy zotga talpinib yashaydi.Lekin Nodira firoqnomalarida bevosita Umarxondan ayriliq kabi dunyoviy dard-alam bilan tasavvufiy hijron uyg‘unlashib ketgan.Shoira asarlarida mumtoz she’riyatimiz shart va talablarini mukammal o‘zlashtirishga,shu yo‘lda izlanishlar qilishga,yangiliklar yaratishga intilish sezilib turadi.Bu jihatdan uning musammatlari alohida diqqatga molik.Xususan, “