Xudoyberdiyeva maftuna ilhomjon qizi

1.3-rasm
Tadqiqot ob’ektining texnologik sxemasi.
Ob’ektning asosiy vazifasi ichimlik suvini keyinchalik aralashtirish orqali 
amalga oshirish uchun mo’ljalangan.
Ob’ektda 1-ko’chirma nasos stansiyasi orqali, suv tozalash inshoatiga 
uzatiladi bunda suvning yuklamasi cho’kma nasos qo’llaniladi.
Ichimlik suvini tozalashda 5 bosqichli mexanik filterlar qo’llaniladi 
keyinchalik mexanik tozalashdan keying bosqichda hozil bo’lingan permet teskari 
osmatik filterga jo’natiladi va tozalash amalaga oshiriladi.
Bosimning teskari osmos uchun yetkazib berish uchun gidroakamulyatordan 
foydalaniladi, teskari osmosta mo’tadil ravishda 4 atmasfera miqdorida bosim 
beriladi.

---

1.4-rasm nasos agregati tuzilishi va tarkibi 
1-Skvajinali elektronasos, 2-Elektr ta’minot ulash nuqtasi, 3-Suv sathini 
o’lchash datchigi, 4-Tros ulash nuqtasi, 5-Monometr, 6-Teskari klapon,
7-Suv rostlash ventili, 8-Elektr ta’minot kabeli, 9-Elektr pulti,
10-Gidroakomulyator, 11-Bosim relesi, 12-Elektro-klapan 
Nasos agregatining ish rejimimni belgilash maqsadida suv sathini nazorat 
qilishda asosiy uchun nuqta asosida belgilanadi bunda; optimal ko’rsatkichlar, 
quruq yuritish rejimidan himoya qilish va kretik nuqtalar nazorati amalga 
oshiriladi.
Nasos 
quvurga 
o'rnatilgan 
bosim 
o'tkazgichidan 
buyruqlar 
bilan 
boshqariladi. O'rni ikkita parametrni o'z ichiga oladi: nasosni yoqish bosimi va 
nasosning o'chirilishi kerak bo'lgan bosim. Ushbu sxema individual quduqlarga 
xosdir va odatda tarmoqdagi kerakli ortiqcha bosimni saqlab turish, gidravlik zarba 
va kam xarajatlarni qoplash uchun mo'ljallangan membrana tanklari bilan 

---

birgalikda ishlatiladi. Nasos va bünt xususiyatlariga ko'ra, to'g'ri o'rni sozlash juda 
muhimdir. 
Membrana tanki, nasos juda tez yoqilmasligi uchun belgilangan bosim 
chegarasi nasosning ish xususiyatlarining o'rta zonasida bo'lishi kerak. Gisterezis 
qiymatlari odatda 1,2–2,5 bar oralig'ida tanlangan bo'lib, ma'lum bir vaqt ichida 
nasosning maksimal ruxsat etilgan soni to'g'risidagi ma'lumotlarni hisobga olgan 
holda tanlanadi. 
Amaliy nuqtai nazardan cho’kma nasosning ishdan chiqishining asosiy 
sabablaridan biri bu suv satxining nazorat qilinmasligi yoki “salt” ishlash rejimida 
qolishi suv sathining so’rish quviridan pasayishi orqali qizish yoki dvigatelning 
ishdan chiqishi bo’lishi mumkin, tadqiqot ob’ektida boshqruv tizimida asosiy 
himoya vositasi sifatida sath nazorat qilish
Nasosni boshqarishning asosiy parametrlari kuchlanishni rele boshqaruv 
tizmi orqali amalga oshiriladi va faza farqini rostlash tizimi orqali amalga 
oshiriladi bunda fazalarning asimetriyasi orqali amalga oshiriladi.
Suv tortish tizimida yuklanish ortmasligi uchun ishga tushishning 
kechikitirish vaqt relesi orqali amalga oshiriladi.
Muayyan vaziyatga qarab, quduq pompasini boshqarish va himoya qilish 
uchun nasos uskunalari ishlab chiqaruvchilari va boshqa ishlab chiqaruvchilar 
tomonidan ishlab chiqarilgan turli xil kombinatsiyalar va himoya qurilmalari 
ishlatilishi mumkin. 
Nasos stantsiyasida avtomatika qurilmalari orqali amalga oshirilishi mumkin 
bo'lgan asosiy jarayonlar quyidagilardir: 
1) nasos agregatlarini ishga tushirish va to'xtatish uchun boshqaruv impulsini 
qabul qilish va uzatish; 
2) Ishga tushirish impuls buyrug’ini olishdan oldingi kechikish vaqti
3) Bir yoki bir nechta nasos agregatlarini belgilangan ketma-ketlikka ishga 
tushirish; 

---

4) Ishga tushirishdan oldin so’ruvchi quvur va nasosning korpusida kerakli 
vakuumni yaratish va saqlash; 
5) jihozni ishga tushirish va to'xtatishda belgilangan vaqtlarda quvur 
liniyalaridagi surgichlarni ochish va yopish; 
6) ishga tushirish, ishlatish va to'xtatish vaqtida belgilangan ish rejimini 
nazorat qilish; 
7) belgilangan rejim buzilganda nasosni o'chirish va zaxira nasosini yoqish; 
8) nasosning ish rejimi parametrini dispecherlik punktiga uzatish; 
9) Nasos agregatlarini elektr, issiqlik va mexanik shikastlanishdan himoya 
qilish; 
10) nasos stantsiyasining binolarida isitish va ventilyatsiyani tizimini nazorat 
qilish; 
11) begona shaxslarning stantsiyaga kirishidan himoya qilish; 
12) zovur nasoslarini sovutish uchun suv bilan ta’minlaydigan drenaj 
nasoslarini yoqish va o'chirish; 
13) mexanizatsiyalashgan tirgakni ishga tushirish. 
Nasos stantsiyasini avtomatlashtirilgan boshqarishning kompleks sxemasi 
odatda quyidagi alohida qismlardan iborat: nasosni to'ldirish sxemasini 
avtomatlashtirish; bosimli quvur liniyasidagi zadvishkalarni avtomatlashtirish 
sxemalari; nasos yuritmasini avtomatlashtirish sxemalari; o’zaro aloqa sxemalari,
butun 
tizimning 
ketma-ketligini 
ta'minlaydigan 
va 
zarur 
blokirovkani 
ta'minlaydigan o'zaro bog'langan sxemalar, shuningdek, signalizatsiya va agregatni
avtomatik himoya qilish.