Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

I2
reostatning barcha pog‘onalarida 
o‘zgarmas bo‘lib qoladi. Natijada uchastkaning boshida tok 
Ij
ga, 
oxirida esa 
I2
ga teng bo‘ladi. Mexanik o‘tkinchi jarayon shart- 
larida zanjirlardagi induktivlikni hisobga olmaganimiz sababli 
tokning 
I2
va // gacha o ‘sishi sakrash bilan yuz beradi. Har bir 
bo‘lakda elektromexanik vaqt doimiysi o‘z qiymatiga ega bo‘ladi 
va u yakor.qarshiligiga proporsional bo‘ladi:
TM - Jr! KE-KM,
ya’ni, birinchi pog‘ona qarshiligida elektromexanik vaqt doimiysi 
eng katta qiymatga teng bo‘lib, tabiiy tavsifga o‘tayotganda 
minimal qiymatga ega bo‘ladi. Shunga mos ravishda pog‘onalarda 
dvigatelning ishlash vaqti ham turlicha bo‘ladi, ya’ni eng katta 
vaqt birinchi pog‘ona qarshiligida bo‘lsa, oxirida vaqt minimal 
qiymatga ega bo‘ladi.
Tezlikning orta borish tenglamasi hamma pog‘onalar uchun 
bir xil bo‘ladi, ya’ni:
ш = coqx( l - e 4™ ) + o W ™ , 
(6.28)
bu yerda: 
(oqx
- ko‘rilayotgan pog‘onadagi mexanik tavsifda ish- 
layotgandagi tezlikning turg‘un qiymati. Har bir pog'ona uchun

---

o ‘zining 

qiymati mavjud. со
qh (oq2
va h. k. (6.4- rasm). Tez- 
liklar mexanik tavsifning berilgan statik yuklamaga muvofiq 
tokka (momentga) to‘g‘ri keladigan vertikal bilan kesishgan nuq- 
tasi bilan aniqlanadi.
Yakor tokining ifodasi quyidagicha yoziladi:
/ = / q( l - * - " r" ) + /, e-"r" 
,
bu yerda: 7 /= 7 6(mA 
~
reostatni o‘zgartirgan holatidagi har bir 
uchastka (bo‘lak) boshidagi jarayonda hosil boMadigan tok: 
Iq = Мд/Км.
Ishga tushayotganda tok va tezlik o ‘zgarishining egri 
cbizig‘i 6.5-rasmda keltirilgan. Egri chiziq xarakteri odatda 
uchastka uzunligini qayd etuvchi rele yoki tok relesi yordamida 
avtomatik ravishda ta’minlanadi.