Xorijiy til (nemis tili) fanidan oʻquv-uslubiy qo’llanma

Der Einfache Satz (Sodda gap)

Bizning nutqimiz gaplardan iborat, gap nutqimizning eng kichik bo’lagi sanaladi. Mazmunan, grammatik jihatdan shakllangan birlikni tashkil etadi. Gap orqali biz fikr, xabar, buyruq, istak va boshqa fikrlarni bayon etamiz. Gaplar sodda va qo’shma bo’ladi. Sodda gaplar bitta grammatik asosdan, qo‘shma gaplar esa ikkita grammatik asosdan tashkil topadi. Sodda gaplar sodda yig’iq va sodda yoyiq gaplarga bo’linadi. Sodda yig’iq gaplar faqat bosh bo’laklar – ega va kesimdan tashkil topadi.

Die Studenten arbeiten. Karim ist Lehrer. Wir wollen tanzen

Sodda yoyiq gaplar tarkibida esa ega va kesimdan tashqari ikkinchi darajali bo‘laklar: aniqlovchi, to’ldiruvchi yoki hol ham bo‘ladi. Aniqlovchi gapda otni izohlab kelib, u bilan ot guruhini tashkil qiladi.

Mein Vater arbeitet in diesem Werk.

Das neue Stück des Theaters gefällt allen.

To’ldiruvchi va hol esa kesimga tegishli hisoblanadi.

Am Abend gehen wir ins Kino.

Der Lektor erklärt jetzt den Studenten eine Kegel.

Ega – shaxs, predmet yoki mavhum tushunchani ifodalaydi. U kim?, nima? va qayer? so’roqlarihga javob bo’ladi va har doim bosh kelshikda keladi.