Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

Birinchidan, Janubi-Sharqiy Osiyo iqtisodiy modeli uchun davlat va biznes 

hamkorligi  xosdir.  Davlat  kreditlar  va  tashqi  iqtisodiy  imtiyozlar  tizimidan 

foydalanib  iqtisodiy  rivojlanishning  ustuvor  yo‗nalishlarini  belgilab  berdi,  bu 

bosqichda ustuvor tarmoqlarni qo‗llab-quvvatladi.   

Ikkinchidan, Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlari davlatning iqtisodiyotdagi 

rolini  bosqichma-bosqich  kamaytirish,  tashqi  iqtisodiy  aloqalarni  erkinlashtirish, 

jamiyatni  demokratlashtirish  orqali  iqtisodiy  rivojlanish  siyosatini  o‗zgartirib 

borishdi. 

Uchinchidan,  Janubi-Sharqiy  Osiyo  iqtisodiy  rivojlanish  modeli  eksportga 

yo‗naltirilganligi  bilan  ajralib  turadi.  2010  yilda  eksportning  YAIMdagi  ulushi 

Indoneziyada - 24,6%, Filippinda - 34,4%, Janubiy Koreyada - 54,0%, Tailandda - 

71,9%, Malayziyada - 97,3%, Singapurda - 208,3% ni tashkil etdi

15

.  

To„rtinchidan,  jamg‗arish  me'yorining  yuqoriligi.  Janubi-Sharqiy  Osiyo 

yangi  industrial  mamlakatlarida  1991  yilda  jamg‗arish  me'yori  30%  dan  past 

bo‗lmagan,  Singapurda  esa  ushbu  ko‗rsatkich  47%  ga,  2005  yilda  esa  53,2%  ga 

teng  bo‗ldi.  2010  yilda  bu  ko‗rsatkich  Osiyoning  yangi  industrial  mamlakatlari 

bo‗yicha o‗rtacha 33,4% ni tashkil etdi

16

.  

Beshinchidan,  tashqi  omillarning  roli.  Janubi-Sharqiy  Osiyoning  yangi 

industrial 

mamlakatlarida 

iqtisodiyotni 

modernizatsiyalashda 

xorijiy 

investitsiyalarni jalb etish, texnologiyalarni import qilish, xorijiy mutaxassislardan 

foydalanish, xalqaro kreditlar va eksport muhim ahamiyat kasb etdi. Misol uchun, 

1980  yillarda  Janubiy  Koreyada  ishlab  chiqarilgan  kompyuterlar  soni  20  martaga 

oshdi,  ularning  95,0%  i  xorijiy  litsenziyalar  asosida  ishlab  chiqarilgan  bo‗lib, 

mahalliy  ehtiyot  qismlar  qiymati  15,0%  dan  oshmagan  va  ularda  o‗rnatilgan 

dasturlar xorijdan import qilingan

17

.