Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

2009 – yildagi ayrim makroiqtisodiy va ijtimoiy sohalaridagi o‟sish 

ko‟rsatkichlari

28

. 

1.3.2 – jadval. 

Tartib 

raqami 

O‘zgarishlar, birliklar 

Absaluyt hajmi 

Yillik/kvartal 

o‘sish/o‘sish 

sur‘atiga 

qo‘shilgan 

hissa, % 

1 

YaIM, trln. Yuan 

33,5353 

8,7* 

2 

Tashqi savdo – sotiq, mlrd.: 

Eksport 

Import 

2207,22 

1201,66 

1005,56 

-13,9 

3 

Yillik YaIM ning o‘sishiga 

qo‘shilgan hissa: ichki istemol 

Investitsiya 

Toza eksport 

 

4,6 

8,0 

-3,9 

                                           

27

http://www.xinhuanet.com/

 

28

http://www.xinhuanet.com/

 

---

28 

 

4 

Yillik YaIMning kvartal bo‘ylab 

o‘sishi, %: 

1 – kvartal 

2 – kvartal 

3 – kvartal 

4 – kvartal 

 

6,2 

7,9 

9,1 

10,7 

5 

Markaziy budjetning moliyaviy 

foydasi, trln. yuanda 

6,85 

11,7 

6 

Muomiladagi pul aylanmasi ( M2 

) 

 

27,7 

7 

Milliy pul valyutasida beriladigan 

kreditlarning ko‘payishi 

9,594 

 

8 

P.I.I. ni bir yilda jalb qilingan, 

mlrd. Doll.* 

90 

 

9 

Xorijdan to‘g‘ridan to‘g‘ri 

investitsialar 

43,3 

6,5 

10 

Xorijdagi qurilish ishlaridan 

olingan foyda mlrd. Doll. 

77,7 

37,3 

11 

O‘talimitli ishlab – chiqarishdan 

olinadigan foyda, trln. yuan 

2,59 

 

12 

Tashkilotlarning topgan ziyoni 

 

-33,5 

13 

Asosiy fondlarga bo‘lgan 

investitsiyalar, trln. yuan 

22,4846 

30,1 

14 

Shaharlardagi investitsiyalar 

19,4139 

30,5 

15 

Shahar va qishloqlardagi band 

bo‘lgan aholi, mln. kishi 

11,02 

 

16 

O‘rta aholining toza foyda 

qiymati, yuanda: 

Shaharda 

qishloqda 

17175 

5153 

9,8 

8,5 

 

* Banklar, fondlar va sug‟urta sohalarini hisobga olmaganda. 

** Yilning yanvaridan noyabr oyigacha bo‟lgan davrni o‟z ichiga oladi.  

Ma‟lumot sinhua agentligidan olingan – 

http://www.xinhuanet.com/

 

 

Xitoy  manbalariga  qaraydigan  bo‘lsak,  ularda  bir  qancha  mamlakat  infra 

tuzilma muammolari bilan bog‘liq bo‘lgan aholi norozichiligini uchratamiz. Ya‘ni 

inqiroz  davrida  qurilishi  to‘xtab  qolgan  katta  va  kichik  obyektlar,  foyda  kelmas 

---

29 

 

infratuzilmalarning  qurilishi  to‘xtab  qolishi,  ekalogiya  bilan  bo‘lgan  muammolar 

va viloyatlarda suv bilan taminot ishlarini to‘xtab qolishi natijasida xitoy xalqining 

agressiv harakatlari paydo bo‘lishini kuzatamiz. 

Shunday  qilib,  butun  jahon  moliyaviy  –  iqtisodiy  inqirozi  xitoy  oldiga  bir 

qancha  yengib  o‘tishi  kerak  bo‘lgan  muammolarni  qo‘ydi,  ya‘ni  ichki  bozorini 

kengaytirish 

kerakligini 

ko‘rsatdi, 

undan 

tashqari 

tashqi 

ishlardagi 

investitsiyalarning kuchini ichki ishlab – chiqarish uchun yo‘naltirishga  undadi.