Xorazm viloyati Turoqqal’a tumani xtb ga qarashli 8-son maktabining biologiya fani o’qituvchisi Matkarimova Lutfiya Gofurovna

Polidaktiliya-qo’shimcha barmoqlarning

• Polidaktiliya-qo’shimcha barmoqlarning
• hosil bo’lishi.

Fenilketonuriya yangi tug’ilgan chaqaloq-larning 10000 tasidan bittasida uchraydi. Agar o’z vaqtida aniq tashxis qo’yib,chaqa- loq ovqati tarkibidan fenilalanin ajratib tashlanmasa,miya shakllanishi buzilib,mik- rosefaliya rivojlanadi,aqliy zaiflik belgilari paydo bo’ladi.

Albinizm kasalligi

Albinizm kasalligi retsessiv genlarning gomozigota holatga o’tishi natijasida paydo bo’ladi.bu kasallik terida pigmentlar bo’lmasligi,sochlari oq,qoshlari oq,ko’rish qobiliyatida kamchiliklar bo’lishi,quyosh nuriga juda ta’sirchan bo’lishi bilan farqlanadi. Gemofiliya va daltonizm kasalliklari jinsiy X xromo- somaga birikkan holda nasldan-naslga o’tadigan gen kasalligi dir.

Odamda xromosoma kasalliklari.

Tibbiyot sitogenetik metodni samarali qo’llashi

natijasida odamda xromosomalar soni va ular tuzilishining ozgarishi bilan bog’liq anchagina irsiy kasalliklar bor ekanligi aniqlangan.Odamda kariotipidagi ayrim juft –gomologik xromosomalar soninig o’zgarishi oqibatida paydo bo’ladigan ba’zi xromosoma kasalliklari bilan tanishib chiqamiz.

“Daun sindromi”

Autosomalar sonining o’zgarishi natijasida sodir bo’luvchi irsiy kasalliklar jinsga bog’liq bo’lmagan holda irsiylanadi.Bunga misol tariqa- sida odamda uchraydigan “Daun sindromi” irsiy kasalligini olish mumkin.Daun sindromida 21-juft gomologik xromosomaning bittaga oshib ketishi, ya’ni trisomik bo’lishi kuzatiladi.Buning oqibatida bemorning diploid holatidagi(2n) xromosomalari soni odatdagidek 46 ta emas 47 ta bo’ladi.

“Daun sindromi”kasalligi ayollarda ham ,erkaklarda ham uchraydi.Bu kasallikka uchragan bemorning boshi nisbatan kichik,yuzi keng, ko’zi kichik va bir-biriga yaqin joylashgan bo’ladi.Og’zi yarim ochiq,aqli zaif bo’ladi. Ular odatda jinsiy, zaif bepusht bo’ladi.Bu kasallika ega farzandlarning tug’ilishiga sabab,tashqi muhit omillari-ning salbiy ta’siri va ona organizmining yoshi hisoblana-