Xorazm viloyati Qo’shko’pir tuman xalq ta’limi

II.O’tilgan mavzuni mustahkamlash: 139 - mashq yuzasidan suhbat uyushtiriladi.

— Matn nima haqida?

— Unga qanday sarlavha tanlash mumkin?

— Matnda qanday gaplar bor?

Uchinchi gapning bosh bo'laklarini o'qing. Bosh bo'lak — kesimga bog'langan so'zlarni o'qing.

— Gapda qanday bo'laklar ishtirok etgan?

— Gapdagi so'zlar bir-biriga qanday bog'langan?

— Ikkinchi darajali bo'laklar gapda nima uchun kerak?

— Siz ham hayvonot bog'iga borganmisiz?

— Nimalarni ko'rgansiz?

III. Yangi mavzuning bayoni:

1-topshiriq ekran orqali tushuntiriladi.

Bolalar 140- mashqda berilgan o'zakdosh so'zlarni doskadan o'qiydilar va suhbat yordamida nima uchun ular o'zakdosh so'zlar bo'la olishini aniqlaydilar. Suhbatda quyidagi savollardan foydalanish mumkin:

— Sinf so'ziga so'roq bering. (Nima?)

— Endi sinfdosh so'ziga so'roq bering. (Kim?)

— Kim?, nima? so'rog'iga javob bo'lgan so'zlar nimani bildiradi? (shaxs va narsalarni.)

— Sinf deganda nimani tushunasiz? (Mana shu biz o'qiyotgan xonani.)

— Sinfdosh deganda-chi? (Bir sinfda o'qiydigan bolalar bir-biriga sinfdosh.)

— Shu ikki so'z uchun umumiy bo'lgan so'zni o'qing. (Sinf)

O'qituvchi suhbatni xulosalab, sinf — sinfdosh so'zlarining umumiy qismi sinf. Bu so'zlar o'zakdosh so'zlardir. O'zakdosh so'zlar uchun umumiy bo'lgan qism o'zak deyilishini tushuntiradi. Bolalar qoidani darslikdan o'qiydilar. O'zakdosh so'zlarni doskadan yoki kitobdan ko'chirib yozadilar. O'zakni namunada ko'rsatilgandek belgilaydilar.

Ma’no va shakl jihatidan umumiy qismga egabo‘lgan so‘zlar asosdosh so‘zlardir: do‘st, do‘stlik,do‘stona; bog‘, bog‘bon, bog‘dorchilik.Asosdosh so‘zlar uchun umumiy qism asos debnomlanadi: chizg‘ich, chiziq, chizma, chiziqli, chizmachi.