Xorazm viloyat pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Darsni baholash maqsadida qo`llanadigan qayta bog`lanish usullari
Ko`pincha dars oxirida o`qituvchi xulosa chiqarish, uyga vazifa berish bilan kifoyalanadi. Ayrim hollarda “Dars sizga yoqdimi?” deb so`rashi mumkin.Quyida qayta bo`glanishning ba’zi bir usullarini namuna sifatida keltiramiz.
Debrifing- ingliz askarlarining asirlardan barcha axborotni siqib so`rab olguncha bo`lgan jarayon, savol- javob orqali kerakli axborotni olish usuli. Aynan debrifing jarayonida bajarilgan ishlarning mohiyati aniqlashtiriladi, maqsadga erishganlik darajasi tahlil qilinadi, xulosa qilinadi, o`quvchilar bilib olganlari va yana o`rganishlari lozim bo`lgan material orasidagi munosabat o`rnatiladi, keyingi harakatlar rejasi belgilanadi.
Debrifing bosqichlari:
1.bosqich:faktlarni aniqlash(Nima sodir bo`ldi?)
2.bosqich :sabablar tahlili (Nega shunday bo`ldi?)
3.bosqich: harakatlarni rejalashtirish (Endi nima qilamiz?)
Birinchi bosqichda sodir bo`lgan voqealar qayd etiladi, hosil bo`lgan his – tuyg`ular oshkor etiladi, nima sodir bo`lishi mumkinligi to`g`risida emas, haqiqatdan amalga oshgan voqea haqida fikr yuritiladi.
Ikkinchi bosqichda voqeani keltirib chiqargan sabablar tahlil qilinadi, muqobil nazariyalar muhokama etiladi, misollar keltiriladi.
Uchinchi bosqichda keyingi qadamlar aniqlashtiriladi.
Gamburger
Qayta bog`lanishning samarali usullaridan biri. Dars yakunida o`quvchi uchun foydali ma’lumot olishga yordam beradi. Eslatib o`tamiz: gamburger (inglizcha so`z, o`zbek tilida muqobili yo`q, hozir turkcha kabobga o`xshaydi)- ichiga cho`g`da pishgan, qovurilgan go`sht qo`yilgan non.Mazali bo`lishi uchun salat bargi, sabzi salati, mayonez, ketchup solinadi. “Gamburger” usulini qo`llaganda o`qituvchi so`zini quyidagicha boshlashi mumkin:
-Hurmatli o`quvchilar , ko`pchiligimiz gamburger nima ekanligini bilamiz, uni sevib iste’mol qilamiz.Ayting-chi, uning kaloriya jihatidan qimmatli qismini nima tashkil etadi?( go`sht).Siz uchun dars davomida nima qimmatli bo`ldi?
Barcha o`quvchilar o`z fikrlarini bildiradilar.Keyin o`qituvchi davom etadi:
-Gamburgerning mazasini nima buzdi?
-Gamburgeringizga nimalar yetishmayapti?
Fikrlar umumlashtiriladi, oqituvchi ham hamma qatori o`z fikrini bildiradi.


Qiyofalar
Har bir ishtirokchi uchta (xursand, neytral, xafa) qiyofa chizilgan kartochka oladi va unda o`zining, guruhning ishtirokini hamda dars mazmunini baholaydi. Doskaga konvert ilib qo`yiladi. Ishtirokchilar baholash varaqalarini shu konvert ichiga soladilar.


Oltita shlyapa
Amalda undan har qanday ijodiy jarayonni tartibga solish, mantiqni emotsiyadan ajratib, yangi betakror g`oyalar yaratish uchun foydalanish mumkin.
Bunda o`qituvchi 6 xil rangdagi kichik qog`ozlardan ishtirokchilar soniga mos ravishda shlyapalar yasaydi.Bu shlyapalar dars boshlanishida kichik guruhlarga bo`lish uchun qo`llanishi mumkin.Mashg`ulot yakunida har bir guruhga o`z rangidagi boshga kiyish mumkin bo`lgan qog`oz shlyapalar taqdim etiladi va muhokama olib boriladi.
Oq shlyapa: raqam va faktlar. Axborot. Savollar. Sodir bo`lgan voqea – hodisalar, guruh ishini xolis qayd (bayon ) etish.Qanday axborotga egamiz? Yana qanday axborot zarur?