Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

UO’K 
316.752 
OILADA MILLIY QADRIYATLARNI SHAKLLANTIRISHNING AYRIM JIXATLARI 
O‘.M. Rajapov, katta o‘qituvchi,
 p.f.n., Termiz Davlat Universiteti, Termiz 
 
А
nnotatsiya.
Maqolada aynan bugungi kunda, yosh avlodni milliylik ruhida tarbiyalash, 
milliy tarbiyaning 
ulug’vor vazifalarni anglagan holda
yoshlar tarbiyasi 
bilan shug’ullanish 
barchamizning vazifamizdir deb so'z yuritilgan. 
Ka
lit so’zlar:
 
oila, farzand tarbiyasi, yosh avlod, g
’amxo’rlik, e'zozlash, ma'naviyatli, milliy 
tarbiya 
Аннотация. 
В статье говорится, что сегодня каждый из нас обязан воспитывать 
молодое
 
поколение в духе национализма, заниматься воспитанием молодежи, понимая 
славные задачи национального образования.
 
Ключевые слова:
 
семья, воспитание детей, молодое поколение, забота, уважение, 
духовность, национальное воспитание.
 
Abstract.
The article says that today, it is the duty of all of us to educate the younger 
generation in the spirit of nationalism, to engage in the education of young people, understanding 
the glorious tasks of national education. 
Keywords:
Family, child rearing, young generation, care, respect, spirituality, national 
upbringing 
Sharqda oila, oila qurish, uning mustahkamligi, faravonligi, barqarorligini ta'minlash 
insonning 
o’z
millati, ajdod 
–
avlodlari va jamiyat oldidagi eng muqaddas burchlaridan biri 
hisoblanadi. Oila, er 
–
xotin munosabatlari 
qadimgi qo’lyozmalarda, jumladan, buyuk mutafakkir
Zardusht diniy asar sifatida bir tizimga solgan 
“Avesto”da
ham yetarlicha 
o’z
ifodasini 
to’gan
bo’lib, unda
barchaning oila va oilaviy munosabatlarga oid qoidalarga rioya qilishi lozimligi 
ta'kidlangan. Asarda er-xotinning vafo va sadoqati yuksak baholanib, ularning bir-birlariga 
g’amxo’r va mehribon bo’lishlariga e'tibor qaratilgan. Unda yaqin qarindoshlarning o’zaro oila 
qurishi man etilgan, ko’p bolali oilalarga davlat hisobidan nafaqa t
ayinlash lozimligi uqtirilgan. Bir 
nechta farzandni tarbiyalagan ayollar mukofotlanishga sazovor ekanligi ta'kidlangan. Diqqatga 
sazovor jihati shundaki, ayolning haq-
huquqini himoya qilish o’sha davrda ham qonun darajasiga 
ko’tarilgan.
Forobiyning tarbiyada jamiyatning tutgan 
o’rni
haqidagi fikrlarida bola tarbiyasiga faqatgina 
ota-ona emas, ba
lki qo’ni
-qo
’shni, yor
-birodar va mahalla ham javobgar ekanligi haqidagi sodda va 
ayni 
chog’da
buyuk sharqona qarashlar asoslab berilgan. Forobiy tomonidan ilgari surilgan 
fikrlardan shaxs ijtimoiy munosabatlar majmuidan iborat degan pedagogik qoidaning kurtaklari 
qadim davrlardayo
q mavjud bo’lganligini, vaziyatning o’zgarishi bu tarbiyaga ta'sir qilishi haqida 
qimmatli mulohazalarni bayon etishgan.
Al-Xorazmiyning 
“
zamondan yaxshiroq ta'lim beruvchi muallimni, insondan yaxshiroq ta'lim 
oladigan 
o’quvchini
ko’rmadi” d
eb aytgan 
so’
zlarida uning oila muhitining bola tarbiyasiga hal 
qiluvchi ta'sir 
ko’rsatish va
inson shaxsining ta'lim natijasida kamolotga erishishi uqtirilgan.
Abu Rayhon Beruniy farzand tarbiyasida tan va ruh pokligi masalasiga alohida e'tibor bergan. 
Uning fikricha oilada tozalik, pokizalik va tartib mavjud ekan, u yerda ma'naviy poklik 
ham bo’ladi. 
U ota-onalarga farzandini 
mo’tadillikda
saqlashni tavsiya etadi. Bunga asosan, bolani qattiq 
g’azablanish, qo’rqitish, xafa
lik va uyqusizlikdan saqlash orqali erilishini aytib, ular istagan foydali 

---