Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

2. Зид маъноли жуфт сўзлар
.
Яхши –
 
ёмон
.
Ошиқ Эркин дер ёлбориб, 
яхши
-
ёмоннинг
ичинда, 
Душман қолиб, мен дийдайи
гирёна бўлсам яхшими. 
(“Ишқингда ёндим”, 114
-
бет). 
Мисра қатидаги жуфтликдаги ўзаро зид маъноли сўзлар бириккан ҳолда умумийлик маъносини, 
кўпликни англатишга хизмат қилади.
Очмоқ
-
юммоқ
.
Ишрат айла, майлига, минг йил Сулаймон тахтида, 
Кўз 
очиб –юмгунчалик
бўлмас кетар чоғ барчаси. 
(“Ўлгунча сизни дерман”, 292
-
бет.) 
Байт таркибидаги жуфт сўзлар
ўзаро зидликни ҳосил қилиб, пайт маъносини англатишга 
сафарбар қилинган. Унда бир зум, бир дақиқа, лаҳза маънолари мужассамлашиб, шеърнинг бадиий
-
эстетик таъсирчанлигини юксалтиришга ёрдам беради. Фикр лўнда ифодага эга бўлади.
4.
Бутун ва бўлакни англатувчи жуфт сўзлар
. Жуфт сўзлар орасида шундай шакллар ҳам 
учрайдики, уларнинг олдингиси бутунни, кейингиси бўлакни ёки аксинча тарзда жуфтлашади.
Патир –нон
.
Тўлиб
-
тошсин доим дастурхонингиз, 
Дўстларга буюрсин 
патир
-
нон
ингиз. 
(“Ўлгунча сизни дерман”, 85
-
бет). 

---

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMASI 
–
12/2020
281
Бундай олиб қараганда иккала ном ҳам нонни англатади. Бироқ, сўзлашув тилида патир ноннинг 
бир турини англатса, нон тушунчаси умумийлик хусусиятига эга,
унинг турлари кўп. 
Бу жуфтликда бўлак ва бутун маънолари мужассамлашган. 
Эл
-
улус
.
Бек яшарсан
,