Hozirgi zamon sifatdoshi Hozirgi zamon sifatdoshi yoki sifatdosh I (Participle I)
fe’l o‘zagiga -ing qo‘shimchasini qo‘shish yo‘li bilan yasaladi.
Umumta’lim maktablarida ona tili ta’limi oldida turgan muhim vazifalardan biri o‘quvchining fi krini tizimli, ravon, aniq ifodalash malakasini rivojlantirishdir. Maqsadni qo‘yish, olingan axborotni tahlil qilish, dalillash, fi krlarni sintezlash, xulosalash jarayonida ilg‘or pedagogik texnologiyalarning o‘rni katta. O‘qituvchidan faqatgina ushbu texnologiyalarning imkoniyatlarini to‘g‘ri anglash va to‘g‘ri qo‘llay olish talab etiladi.
Fikrlarni tizimli, vizual tarzda taqdim etish yo‘llaridan biri munosabatlar diagrammasidir. Shuningdek, intellektxarita yoki idrok xaritasi deb nomlanuvchi ushbu metod umumiy tizimli fi krlash jarayonini tasvirlaydi. Idrok xaritasi – o‘z-o‘zini tahlil qilish, murakkab loyihalarni ishlab chiqish, mustaqil ta’lim, rivojlanish va shu kabi vazifalarni hal etishda ajoyib vosita bo‘lib xizmat qiladi. Idrok xaritasini tuzish asosiy g‘oyani yozish va asosiy fi kr bilan bog‘langan yangi tasavvurdagi g‘oyalarni fi krlab ko‘rishdan iborat. Siz yozilgan muhim g‘oyalarga diqqatni jamlash orqali bilimlarni shunday usulda bayon qilasizki, u yangi axborotni tushunish va eslab qolishga yordam beradi.
Mustaqillik davrida tilimizda jamiyat hayotining turli sohalariga oid minglab yangi so‘z va tushunchalar paydo bo‘ldi, o‘zbek tili leksikasi tarkibida iqtisodiy tushunchalarni ifodalovchi alohida terminologiya vujudga keldi. Bugungi kunga kelib esa axborot-kommunikatsiya olamining shitob bilan rivojlanayotganligi natijasida dunyoning ko‘plab tillari qatori o‘zbek tili ham shu sohaga oid tushunchalarni nomlovchi termin va atamalar bilan boyib bormoqda.
VATANIM MENING
Buxoro viloyat, Buxoro tuman
39- Maktabgacha ta'lim tashkiloti direktori Latipova Soliha Jalolovna
Vatanim millatim g'ururim mening,
Poydevori mustahkam qalqonim mening,
Zahmatkash mehribon xalqing bor sening,
Sen gullagan va nurli jannatim mening.
Butun dunyo tan olar qudrating sening,
Ko'klarga yetgudek shuhrating sening,
Barchaga barobar himmating sening,
Sen gullagan va nurli jannatim mening.
Kelajagi yuksalgan farzanding sening,
Har sohada bilinar tayanching sening,
Raqamli iqtisodiyot maqsading sening,
Sen gullagan va nurli jannatim mening.
Bor zabardast xalqing qudrating sening,
Saodat maskani yerlaring sening,
Hech millatdan kam emas g'ururing sening,
Sen gullagan va nurli jannatim mening.
“Yosh bolalarga ingliz-tilini oson o’rgatish usullari”
Qashqadaryo viloyati Yakkabogʻ tuman 101 - umumiy oʻrta taʼlim maktabi boshlangʻich sinf oʻqituvchisi Samadova Hafiza Gʻofurovna
Barchamizga ma’lumki, bugungi kunga kelib ingliz-tili nafaqat O’zbekistonda balki, butun dunyoda muhim til hisoblanadi. Yani ingliz tili hozirgi kunda dunyo tiliga aylandi desak mubolag’a bo’lmaydi. Shunday ekan, ingliz-tilini o’rganish juda muhim va shart deb o’ylayman. Ayniqsa, xorijiy mamlakatlarda juda mahshur universitetlarda tahsil olishni xohlovchilar ham ingliz tilini o’rganishi kerak. Bilamizki, juda ko’plab kitoblar ham ingliz tilida yozilgan va tarjima qilingan, bundan tashqari, chet elga sayohat qilishni xohlovchi aksariyat sayohatchilar uchun ham ingliz tilini bilishi juda muhim hisoblanadi. Shunday ekan, bugungi kunda ingliz tilini o’rganish va bilish hayotimizda muhim ahamiyat kasb etadi. Kichik yoshdagi bolajonlar esa ingliz tilini o’rganishda biroz qiyinchiliklarga duch kelishi turgan gap. Ayniqsa, pandemiya sharoitida uyda ota-onalar farzandlariga ingliz-tilini o’rgatishda juda ham qiynalishadi. Demak, yosh bolalarga ingliz tilini o’rgatishimizda nimalarga ahamiyat berishimiz kerak?
Birinchidan, ota-onalar o’z farzandi uchun ingliz tilini o’rganishida farzandlarini qo’llab quvvatlagan holda ularga yaxshi shart-sharoit yaratib berishlari kerak. Ya’ni, farzandlari ingliz-tilini o’rganish jarayonida yetarlicha vaqt ajratib berishsa juda ham yaxshi bo’lardi.
Ikkinchidan, ota-onalar kichik yoshdagi farzandlariga ingliz tilidagi kitoblarni olib berayotganlarida eng avvalo, rasmli kitoblarni xarid qilib berishganlari maqul, chunki yosh bolalar kitobdagi rasmlarni ko’rib, rasmlar pastidagi yozuvlarni qiziqib o’qiydi, va albatta ular uchun ungliz tilini o’rganish zerikarli bo’lmaydi.
Uchinchidan, bolalarning xonasidagi buyum va narsalariga, o’yinchoqlariga ularning ingliz- tilidagi nomlarini qog’ozchalarga yozib ularni buyum va narsalarga hamda o’yinchoqlariga yopishtirib chiqilsa, bolajonlar inglizni tez va oson o’rganadi.
Bundan tashqari, ota onalar farzandlari uchun ingliz-tilidagi qiziqarli ertak kitoblarini olib berishsa ular bo’sh vaqtlarida ertak kitoblarni o’qib ingliz tilini yanada yaxshi o’rganishadi albatta.
Do'stlaringiz bilan baham: |