Xix asrning 2-yarmi XX asrda jahon pedagogika faninig rivoji. K. D. Ushinskiyning pedagogik merosi

Ushinskiy oila mamlakatning ko‘pchilik aholisi uchun maktaogacha tarbiya yoshidagi bolalarga ta’lim va tarbiya berishning eng tabiiy muxiti deb xisoblaydi. Oilada bolalar dastlabki taassurotlar xosil qiladilar, eng oddiy bilim, ko‘nikma va malakalarni egallaydilar, o‘z istedodlarini rivojlantiradilar. Bola shaxsining rivojlanishi va tarbiyasida ota-onalar, tarbiyachilar, ularning xayoti va yurish-turish namunalari juda katta o‘rinni egallaydi. «Har bir shaxs va oila boshlig‘ining eng birinchi vazifalaridan biri,—deb yozgan edi Ushinskiy,—o‘z bolalaridan jamiyat uchun foydali shaxslar tayyorlashdan iboratdir; Olamda tug‘ilayotgan kishining muqaddas burchlaridan biri — to‘g‘ri va yaxshi tarbiya ko‘rish xuquqdir».

• 
  Ushinskiy oila mamlakatning ko‘pchilik aholisi uchun maktaogacha tarbiya yoshidagi bolalarga ta’lim va tarbiya berishning eng tabiiy muxiti deb xisoblaydi. Oilada bolalar dastlabki taassurotlar xosil qiladilar, eng oddiy bilim, ko‘nikma va malakalarni egallaydilar, o‘z istedodlarini rivojlantiradilar. Bola shaxsining rivojlanishi va tarbiyasida ota-onalar, tarbiyachilar, ularning xayoti va yurish-turish namunalari juda katta o‘rinni egallaydi. «Har bir shaxs va oila boshlig‘ining eng birinchi vazifalaridan biri,—deb yozgan edi Ushinskiy,—o‘z bolalaridan jamiyat uchun foydali shaxslar tayyorlashdan iboratdir; Olamda tug‘ilayotgan kishining muqaddas burchlaridan biri — to‘g‘ri va yaxshi tarbiya ko‘rish xuquqdir».
  

Jamiyat oldidagi ana shu masuliyatli vazifa va shaxs burchini bajarish uchun ota-onalar o‘zlarining xususiy baxt-saodatlarini jamiyat foydasi bilan-qo‘shib olib borish kerakligini batamom anglagan bo‘lishlari kerak. Ular pedagogik bilimlarga ega bo‘lishi, buning uchun pedagogik adabiyotlarni o‘rganishi lozim, tarbiya ishiga, tarbiyachi va o‘qituvchilar tanlashga, o‘z bolalari uchun bo‘lajak xayot yo‘llarini aniqlashga ongli yondoshishlari darkor.

• 
  Jamiyat oldidagi ana shu masuliyatli vazifa va shaxs burchini bajarish uchun ota-onalar o‘zlarining xususiy baxt-saodatlarini jamiyat foydasi bilan-qo‘shib olib borish kerakligini batamom anglagan bo‘lishlari kerak. Ular pedagogik bilimlarga ega bo‘lishi, buning uchun pedagogik adabiyotlarni o‘rganishi lozim, tarbiya ishiga, tarbiyachi va o‘qituvchilar tanlashga, o‘z bolalari uchun bo‘lajak xayot yo‘llarini aniqlashga ongli yondoshishlari darkor.
  
• 
  K. D. Ushinskiy «Pedagogik adabiyotning foydasi» nomli asarida ota-onaning tarbiyachilik sanati, maxorati, maqsad va vazifalarini xam asoslab berdi.