Xix asr oxiri—xx asr boshlarida Rossiyaning tashqi siyosati Chor Rossiyasi mustamlakachi davlat

Rus-Yapon urushi

Rossiya—Yaponiya munosabatlari ham Xitoy, ham Manjuriya tufayli tobora keskinlashdi.

Yaponiya buyuk davlatlar madadiga umid bog`ladi. Va, nihoyat, 1902- yilning 30- yanvarida Yaponiya—Angliya bitimi imzolandi. Ular har qanday sharoitda ham bir-birini qo`llab-quvvatlashga -kelishib oldilar.

AQSh ham Yaponiyani Rossiyaga qarshi urushga rag`batlantira boshladi. Harbiy va diplomatikjihatdan urushga tayyor bo`lgan Yaponiya harbiy floti 1904- yilning 24- yanvarida urush e'lon qilmay turib, Port-Arturdagi Rossiya harbiy dengiz kuchlariga hujum qildi. «Varyag» va «Koreyets» kemalari cho`ktirildi.

Rossiya harbiy-iqtisodiy jihatdan urushga tayyor emas edi. Buning oqibatida ham dengizda, ham quruqlikda mag`lubiyatga uchradi. Deyarli 5 oylik qamaldan so`ng Port-Artur taslim bo`ldi (1904- yil 20- dekabr). 1905yil 15- mayda Susima yonida rus floti yakson qilindi. Deyarli butun Tinch okean floti halokatga uchradi. AQSh bu ikki davlat o`rtasida sulh tuzilishi borasida vositachilik qilishi mumkinligini ma'lum qildi. 1905- yil 23- avgustda sulh imzolandi. Rossiya Koreyadagi ta'siridan mahrum bo`ldi. Uni Yaponiya o`z manfaatlari doirasiga qarashli deb e'tirof etdi. o`zining Port-Artur va Dalniy hamda bu joylarda bo`lgan barcha mol-mulkini ijaraga berish huquqidan batamom voz kechdi; Xuanchenzi stansiyasi bilan (Sharqiy Xitoy temiryo`lida) Port-Artur o`rtasidagi temiryo`lni barcha parovoz va vagonlari, toshko`mir konlari bilan birga Tokioga berdi. Yaponiya Saxalinning 50° shimoliy kenglikkacha bo`lgan janubiy qismini ham oldi. Yaponiyaning baliq ovlash to`g`risidagi talablari maxsus bitim orqali tartibga solindi. Rossiya katta miqdorda o`lpon to`ladi.

Tadbirlarning qisqa miqdori. XIX asr Rossiya tarixida

19-asrda Rossiya tarixida 1812 yil 14 dekabrda bo'lib o'tadigan voqealar va 1125 yil 14 dekabrda bo'lib o'tgan voqealar, Qrim urushi (1853-1856).
19-asrda Aleksandr I, ukasi Nikolas I, Aleksandr Ii va Aleksandr IIIning hukmronligi davri.
Geometriyada to'ntarish Nikolay Ivanovich Lobachevskiyni o'rganish, Tibbiyotda Nikolay Ivanovich Pirogovning jarrohi tomonidan amalga oshirildi. Rus Navigatorlari Ivan Fedorovich Kruzenjich Lisya dunyo bo'ylab birinchi sayohatni (1803-1806) birinchi safar qildi.
XIX asrda Nikolay Mixailovich, Bu Aleksandr Sergeyevich Pushkin, Mixail yahudiyevich Lermontov, Lev Nikolaevich Tolstoy, Fyodor Mixailovich Dostoevskiy kabi yozuvchilar.
Va bu faqat ushbu murakkab, jiddiy, ba'zan rus tarixining fojiali davrini qisqacha tavsifi.