Xirurgik kasalliklar

O’t-tosh kasalligi
O’t-tosh kasalligi ko’pincha 40 yoshdan oshgan odamlarda uchraydigan 
tarqalgan kasallik. 70 yoshdan oshgan kishilarda kasallanish 30-40% ni tashkil 
qiladi. Aksariyat ayollar kasallanadilar. 
O’t-tosh kasalligining morfologik substrati pufak va o’t chikaruvchi 
yo’llardagi toshlar hisoblanadi. O’t toshlari o’tning odatiy tarkibiy qismlari – 
bilirubin, xolesterin, kaltsiydan tashkil topgan. O’t toshlari asosan o’t pufagida 
xosil bo’ladi, toshlar o’t yo’llarida kamdan-kam paydo bo’ladi. O’t toshlari 
paydo bo’lishining asosiy sababi 3 ta: moddalar almashinuvi buzilishi, o’t pufagi 
epiteliysidagi yallig’lanish o’zgarishlari va o’t dimlanishidir. O’t-tosh kasalligi 
simptomlarsiz o’tishi mumkin va o’t pufagida toshlarni bemorni boshqa kasallik 
sababli tekshirayotganda, qorin bo’shlig’i organlarini operatsiya qilayotganda 
yoki yorib ko’rish vaqtida tasodifan aniqlanadi. Klinik jihatdan o’t-tosh kasalligi 
ko’pincha jigar (o’t pufagi) sanchig’i ko’rinishida namoyon bo’ladi. Og’riq 
aksariyat parhez buzilganda, jismoniy zo’riqishda paydo bo’ladi. Og’riq xuruji 
paydo bo’lishiga o’t po’fagi bo’ynida pufak yo’lida tosh qisilib qolishi sabab 
bo’ladi. Og’riq o’ng qovurg’alar ostida va epigastral sohada joylashgan bo’lsa, 
bel sohasiga, o’ng kurakka beriladi. Ko’pincha jigar sanchig’i xuruji ko’ngil 
aynishi va safro aralash bir necha marta qayt qilish bilan o’tadi, biroq bunda 
bemor engil tortmaydi. 

---

469 
Ko’zdan kechirishda qorinning bir oz kepchishi e’tiborni o’ziga tortadi, 
qorin devorining o’ng yarmi nafas aktidan orqada qoladi, qorin paypaslab 
ko’rilganda o’ng qovurg’alar ostida, ayniqsa o’t pufagi proektsiyasida keskin 
og’riq paydo bo’ladi. Mushaklarning o’z-o’zidan tarang tortishi bo’lmaydi yoki 
kam ifodalangan, Ortner-Grekov, Myusse-Georgievskiy simptomlari musbat. 
Laborator analizida leykotsitlar miqdori normal yoki birmuncha oshgan.