“Ximoyaga ruhsat etildi” Pedagogika fakulteti dekani, g f. n., dotsent K. Boymirzayev


KONSTANTIN DMITREVICH USHINSKIY (1824-1870)



Download 0,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/32
Sana31.12.2021
Hajmi0,71 Mb.
#270808
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   32
Bog'liq
didaktikaning vujudga kelishi va tadrijiy rivojlanishi buyuk didaktika

KONSTANTIN DMITREVICH USHINSKIY (1824-1870) 

O’z  o’tmishdoshlari  Ya.  A.Kamenskiy,  I.G.Pestalotstsi  I.F.Gerbart, 

A.Disterning  pedagogik  merosini  tanqidiy  o’rganib,  g’arbiy  Yevropa  o’quv-

yurtlarida tarbiya  ishlarini tashkil etish   tajribasini umumlashtir yaxlit didaktik 

tizim  yaratgan  buyuk  siymolardan  biri  K.  D.  Ushinskiy  edi.  U  o’zining 

pedagogik  qarashlarida  inson  bilishi  moddiy  olam  bilan  bog’liqligini  ylmiy 

asosladi materiya va ong, garchand ular xar xil xususiyatlarga ega bo’lsalar-da, 

o’zaro uzviy bog’langan, ikkinchisi (ong) birinchisiz yashay olmaydi; materiya 

va  ongning  o’zaro  aloqadorligi  nervlar  orqali  amalga  oshadi;  nervlar  tashqi 

olam  ta’sirini  o’tkazuvchi  yagona  organizmdir.  Ong  xam,  sezgilar  xam  nerv 

tizimining  ta’siri  natijasidagina  namoyon  bo’ladi;  biz  bilgan,  bilib  oladigan 

narsalar  sezgilar  orqali  o’tadi;  tashqi  olam  bilish  manbaidir.  K.D.Ushinskiy 

fikricha,  materiya  va  ongning  o’zaro  bog’liqligiga  asoslangan  falsafa 

pedagogika  fani  taraqqiyotini  to’g’ri  belgilay  oladi,  shuningdek, 

didaktikaning bundan keyingi taraqqiyoti materialistik falsafaga bog’liq. 

K.D.Ushinskiy o’z didaktik tizimida birinchi bo’lib ta’lim jarayonini va 

ilmiy  bilish  jarayonini  o’zaro  taqqoslab  o’rganishni  boshlab  bergan 

didaktdir.  Uning  fikricha,  bu  ikki  jarayonni  bir-biriga  tenglashtirish,  bir-biriga 

qarama-qarshi  qo’yish  mumkin  emas.  Fanda  kashfiyot  qiladigan  olim  xam, 

oldindan  kashf  qilingan  bilimlarni  o’zlashtiruvchi  talaba  xam  tevarak-

atrofdagi  narsa-xodisalarga  oid  faktlarni  kuzatadi,  faktlardan  xulosalar 

chiqarishadi.  Olim  piramidaning  cho’qqisida,  talaba  esa  uning  pastki  qismi-

poydevorlarida  faoliyat  ko’rsatadi.  Piramida  tepasidan  emas,  aksincha, 

poydevordan boshlab quriladi. Xuddi shunga o’xshab fanni o’rganish asosdan, 

ya’ni  birinchi  kuzatishlardan,  ilk  xulosalardan,  faktlarni  taxlil  etishdan 



22 

 

boshlanmog’i darkor. 




Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish