“Ximoyaga ruhsat etildi” Pedagogika fakulteti dekani, g f. n., dotsent K. Boymirzayev

Ochiq ta’lim tizimi 

Ochiq  ta’lim  tizimi  o’tgan  asrning  60-70  yillarda  dastlab 

Angliyada,  keyinchalik  Amriqoda  paydo  bo’ldi.  Ochiq  ta’lim  tizimiga 

ko’ra,  bolalar  o’z  tengdoshlari  bilan  bevosita  muloqotda  bo’lishadi, 

---

27 

 

o’zlarini  qiziqtirgan  muammolarni  birgalikda  mustaqil  tanlashadi, 

tanlangan  muammoni  xamkorlikda  «xal  etishadi.  Bu  tizimda 

bolalarning  o’zaro  yordami  man  etilmaydi,  aksincha  ta’lim  o’zaro 

yordam,  musobaqa -lashuv  yo’li  bilan  amalga  oshirnladi.  Ta’limni 

tashkil  etish,  boshqarishga  shu  yo’sinda  yondashuv  talaba lar 

o’rtasidagi raqobatni yo’qotadi, ularning bir -biriga xurmatini oshiradi. 

Amriqolik  olimlardan  R.Xorvits,  K.Karpenter  o’tkazgan  ilmiy 

tadqiqotlarda  ochiq  ta’lim  tizimi  klassik  tizimlarga  taqqoslab 

o’rganilgan.  Bu  ikki  xil  yondashish  bo’yicha  ishlagan  pedagoglar  o’z 

o’quv  predmetlari  bo’yicha  bir  xil  o’zlashtirish  berishgan.  Ammo  ochiq 

ta’lim  tizimi  asosida  o’qigan  yoshlar  klassik  tizimlar  asosida 

tayyorlangan  bolalarga  nnsbatan  o’z  oldiga  qo’yilgan  muammolarga 

ijodiy  yondashishgan,  ularda  birga  ishlash  ishtiyoqi  paydo  bo’lgan, 

mustaqillik yuqori darajada rivojlangan.  

P.Massena,  A.Xьyustonlarning  yozishicha,  ochiq  ta’lim  sistemasi 

bir  to’g’ri  chiziqning  uchlarida  joylashgan  ikki  xil  metodikadir. 

CHiziqning  bir  uchida  pedagogning  tushuntirishi,  aytib  berishi,  qilib 

ko’rsatishi,  tavsiyalari  asosida  bajariladigan  topshiriq  tursa,  ikkinc hi 

uchida bolalarning o’z xoxishlari bo’yicha  tanlanadigan  va   mustaqil   

bajariladigan topshiriklar turadi.